سوال مطالعه مروری
عامل آنتی‌سایکوتیک کلرپرومازین (chlorpromazine) به عنوان درمان اسکیزوفرنی در مقایسه با پنفلوریدول (penfluridol) چگونه تاثیر‌گذار است؟
پیشینه
اسکیزوفرنی یک اختلال روحی جدی است که در آن افراد دچار نشانه‌هایی از قبیل توهم و هذیان، کناره‌گیری اجتماعی، کاهش انگیزه و واکنش هیجانی ضعیف می‌شوند. درمان اصلی برای اسکیزوفرنی داروهای آنتی‌سایکوتیک است. کلرپرومازین و پنفلوریدول آنتی‌سایکوتیک‌هایی هستند که به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند. با این‌حال، آنتی‌سایکوتیک‌های مختلف اثرات متفاوتی دارند، و آگاهی از اثرات فردی آنتی‌سایکوتیک‌های مختلف و برخی از عوارض جانبی خاص آنها می‌تواند کمک کند تا تصمیم گرفته شود چه نوع آنتی‌سایکوتیکی برای فرد مبتلا به اسکیزوفرنی تجویز شود. در این مرور، کلرپرومازین با پنفلوریدول مقایسه می‌شود و یکی از سری مرورهایی است که کلرپرومازین را به‌طور مستقیم با دیگر داروهای آنتی‌سایکوتیک مقایسه کرد.
جست‌وجو
متخصص اطلاعات گروه اسکیزوفرنی در کاکرین در مارچ 2017 به دنبال کارآزمایی‌هایی در پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها جست‌وجو کرد که بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات مرتبط را به صورت تصادفی در گروه‌های درمان با کلرپرومازین یا پنفلوریدول قرار دادند. هفت کارآزمایی توسط نویسندگان مرور پیدا و بررسی شدند.
شواهد یافت شده
فقط سه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده، با مجموع 130 شرکت‌کننده معیارهای این مرور را داشته و داده‌های قابل استفاده‌ای را ارائه دادند. کیفیت شواهد در دسترس پائین بود، و هیچ تفاوت حقیقی بین کلرپرومازین و پنفلوریدول در زمینه تعداد موارد بستری در بیمارستان، بروز آکاتژیا (akathisia) یا تعداد شرکت‌کنندگانی که اوایل کار از مطالعه خارج شدند، مشاهده نشد. در طول کارآزمایی‌ها هیچ موردی از مرگومیر رخ نداد. به دلیل گزارش‌دهی ضعیف مطالعات، و این‌که هیچ یک اطلاعات مربوط به عود اختلال را گزارش نکرد، نمی‌توانیم بر اساس اطلاعات موجود، در مورد وضعیت کلی و ذهنی بیمار قضاوت کنیم.
نتیجه‌گیری‌ها
ما نمی‌توانیم با چنین داده‌هایی با کیفیت پائین نتیجه‌گیری قطعی در رابطه با مقایسه اثربخشی بین کلرپرومازین و پنفلوریدول داشته باشیم -اما پنفلوریدول فقط نیاز به یک بار استفاده در هفته دارد- که می‌تواند برای پایبندی ضعیف بیماران به درمان دارویی، که در اسکیزوفرنی شایع است، کمک کننده باشد. به‌طور قابل توجهی، برای چنین داروهای قدیمی، انجام مطالعات بیشتری که داده‌های با کیفیت بالا را گزارش کنند، مورد نیاز است.
فقط سه مطالعه کوچک داده‌های مرور را مهیا کردند و کیفیت گزارش‌دهی و شواهد در آنها در سطح پائینی قرار داشت. داده‌های محدودی نشان دادند که پروفایل‌های اثربخشی و عوارض جانبی کلرپرومازین و پنفلوریدول به‌طور کلی مشابه است. با این حال، ممکن است پنفلوریدول مزیتی داشته باشد چون فقط یک بار در هفته تجویز می‌شود. نتیجه‌گیری‌های مطمئن بدون وجود کارآزمایی‌هایی با کیفیت خوب امکان‌پذیر نیست، و جایی که از این درمان‌ها استفاده می‌شود، انجام چنین کارآزمایی‌هایی توجیه دارد.
اثربخشی کلرپرومازین (chlorpromazine)، به عنوان یک آنتی‌سایکوتیک معیار، در مقایسه مستقیم با سایر داروهای آنتی‌سایکوتیک به‌طور کامل مورد ارزیابی قرار نگرفته است. پنفلوریدول (penfluridol) یک آنتی‌سایکوتیک قدیمی دیگر با نیمه-عمر طولانی است بنابراین یک دوز خوراکی آن تا یک هفته باقی می‌ماند. این موضوع می‌تواند یک مزیت محسوب شود.
بررسی اثرات بالینی کلرپرومازین در مقایسه با پنفلوریدول برای درمان بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی.
در 31 مارچ 2017، به جست‌وجو در پایگاه ثبت کارآزمایی‌های مبتنی بر مطالعه گروه اسکیزوفرنی در کاکرین بر اساس جست‌وجو‌های منظم در MEDLINE؛ PubMed؛ Embase؛ CINAHL؛ BIOSS؛ AMED؛ PsychINFO، و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی پرداختیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان، تاریخ، نوع مقاله، یا وضعیت انتشار، برای ورود رکوردها در این پایگاه ثبت وجود نداشت.
همه کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده‌ای را وارد کردیم که بر مصرف کلرپرومازین در مقایسه با پنفلوریدول برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلالات مرتبط متمرکز بودند. پیامدهای مورد نظر ما عبارت بودند از مرگومیر، استفاده از خدمات، وضعیت کلی، وضعیت ذهنی، عوارض جانبی و خروج زودهنگام از مطالعه. کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که معیارهای انتخاب ما را داشته و داده‌های قابل استفاده‌ای را گزارش کردند.
داده‌ها را به‌طور مستقل از هم استخراج کردیم. برای پیامدهای دو-حالتی، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آن را بر اساس قصد درمان (intention-to-treat) محاسبه کردیم. برای داده‌های پیوسته، تفاوت میانگین (MD) بین گروه‌ها و 95% CI آن را برآورد کردیم. برای آنالیزها از مدل اثر-ثابت (fixed-effect) استفاده کردیم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده ارزیابی کرده و جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را با استفاده از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) تهیه کردیم.
این مرور سه مطالعه را با تعداد کل 130 شرکت‌کننده در بر می‌گیرد. نتایج کوتاه-مدت در مورد بستری در بیمارستان تفاوت واضحی را بین کلرپرومازین و پنفلوریدول نشان نداد (1 RCT؛ n = 29؛ RR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.60؛ شواهد با کیفیت پائین). تفاوت واضحی در بروز آکاتژیا در میان-مدت دیده نشد (2 RCT؛ n = 85؛ RR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.04 تا 1.06؛ شواهد با کیفیت پائین)، و تعداد مشابهی از شرکت‌کنندگان - تقریبا نصف- از هر گروه درمانی مطالعه را همان اوایل ترک کردند (3 RCT؛ n = 130؛ RR: 1.21؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.77، شواهد با کیفیت پائین). خطر نیاز به مصرف داروهای ضد-پارکینسون بیشتر در گروه کلرپرومازین کمتر بود (2 RCT؛ n = 74؛ RR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.51 تا 0.95). هیچ داده قابل استنادی، تغییرات مهم بالینی را در وضعیت کلی یا ذهنی بیمار گزارش نکرد. هیچ داده‌ای برای عود بیماری گزارش نشد. در این کارآزمایی‌ها هیچ موردی از مرگومیر گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.