هدف از این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین تعیین این موضوع بود که درمان شناختی رفتاری (CBT) برای وزوز گوش موثر است یا خیر. محققان کاکرین همه مطالعات مرتبط را برای پاسخ دادن به این سوال گردآوری و تجزیهوتحلیل کردند.
پیامهای کلیدی
شواهدی با قطعیت پایین تا متوسطی وجود دارد که نشان میدهد CBT ممکن است تأثیر منفی وزوز گوش را بر کیفیت زندگی در پایان درمان، با عوارض ناچیز یا بدون عارضه جانبی، کاهش دهد (اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است).
چه چیزی در این مرور مورد بررسی قرار گرفت؟
وزوز گوش (tinnitus)، درک صدا در گوش یا سر بدون هیچ منبع خارجی است. این وضعیت اغلب بهصورت صدای زنگ زدن، صدای زوزه، وزوز یا صدایی شبیه به تماس جسم سریع با هوا توصیف میشود. وزوز گوش اغلب با آموزش و/یا مشاوره، آرامش درمانی، درمان آموزش مجدد در مورد وزوز گوش و تولید کنندههای صدا در سطح گوش یا سمعک کنترل میشود. CBT نوعی درمانی گفتاری است که هدف آن تغییر پاسخ عاطفی و/یا رفتاری بیمار به وزوز گوشش است. در این مرور، مطالعات CBT برای بزرگسالانی که حداقل سه ماه وزوز گوش داشتهاند، بررسی شد. شرکتکنندگان در گروه کنترل یا هیچ مداخلهای را دریافت نکردند یا مراقبت شنوایی (audiological)، درمان آموزش مجدد در مورد وزوز گوش یا نوع دیگری را از درمان دریافت کردند. نویسندگان مرور تأثیر CBT را بر کیفیت زندگی مرتبط با وزوز گوش، عوارض جانبی، افسردگی، اضطراب، کیفیت عمومی زندگی و تعبیرات سوگیریانه منفی از وزوز گوش را بررسی کردند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما 28 مطالعه مرتبط را با تعداد 2733 شرکتکننده که اغلب در اروپا انجام شدند، پیدا کردیم. شرکتکنندگانی که CBT دریافت کردند، بین سه تا 22 هفته تحت درمان قرار گرفتند (بیشتر در کلینیکها یا بصورت آنلاین).
هنگامی که افراد تحت CBT با گروهی که هیچ مداخلهای دریافت نکردند مقایسه شدند، شواهدی با قطعیت پایین وجود داشت که نشان میداد CBT ممکن است در پایان درمان تأثیر منفی وزوز گوش را بر کیفیت زندگی کاهش دهد. مشخص نیست که این تأثیر در طولانیمدت (شش یا 12 ماه) ادامه خواهد داشت یا خیر. عوارض جانبی کم بود یا هیچ عارضهای وجود نداشت (در میان هفت مطالعه فقط یک عارضه جانبی در یک شرکتکننده گزارش شد). CBT همچنین ممکن است افسردگی را اندکی کاهش دهد (شواهد با قطعیت پائین) و ممکن است اضطراب را کاهش دهد، اگرچه این یافته بسیار نامشخص است. همچنین مشخص نیست که CBT کیفیت عمومی زندگی یا تعبیرات سوگرایانه را از وزوز گوش بهبود میبخشد یا خیر.
در مقایسه با مراقبت شنوایی، درمان آموزش مجدد در مورد وزوز گوش و سایر انواع درمانها، یافتههایی وجود دارد که احتمالا CBT تأثیر منفی وزوز گوش را بر کیفیت زندگی کاهش میدهد. قطعیت شواهد از متوسط تا پایین متغیر بود. با توجه به گزارشها، عوارض جانبی اندک بوده و اختلاف معنیداری بین گروهها مشاهده نشد. برای افسردگی، اضطراب و کیفیت عمومی زندگی نتایج بیشتر مخلوط بودند و اطمینان کمتری به شواهد وجود داشت. شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارد که CBT ممکن است تعبیرات سوگرایانه منفی را از وزوز گوش در مقایسه با سایر انواع درمانها کاهش دهد، اما در مقایسه با مراقبت شنوایی و درمان آموزش مجدد در مورد وزوز گوش، شواهد قطعیت کمتری دارند.
این مطالعه مروری تا چه زمانی بهروز است؟
نویسندگان مرور مطالعاتی را که تا نوامبر 2019 منتشر شده بودند، جستوجو کردند.
CBT ممکن است در کاهش تاثیر منفیای که وزوز گوش میتواند روی کیفیت زندگی داشته باشد، موثر باشد. با این وجود، شواهدی در پیگیریهای 6 یا 12 ماه بعد از درمان وجود ندارد. همچنین شواهدی وجود دارد که عوارض جانبی در بزرگسالان مبتلا به وزوز گوش تحت درمان با CBT ممکن است نادر باشد، اما این یافته میتواند بیشتر مورد بررسی قرارگیرد. CBT برای وزوز گوش ممکن است فواید اضافی کمی در کاهش علائم افسردگی داشته باشد اگرچه نگرانیهایی در رابطه با نامطمئن بودن این یافته به علت کیفیت شواهد، باقی میماند. به طور کلی، شواهد محدودی در رابطه با اثر CBT بر وزوز گوش در جهت بهبود اضطراب، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا تعابیر سوگرایانه منفی از وزوز گوش وجود دارد.
وزوز گوش بیش از 21% از جمعیت بزرگسالان را درگیر میکند و تقریبا 1% تا 3% از آنها با مشکلات جدی روبهرو میشوند. درمان شناختی رفتاری (CBT) مجموعهای است از درمانهای روانشناختی مبتنی بر عادتهای شناختی و رفتاری در روانشناسی و اغلب برای درمان مبتلایان به وزوز گوش استفاده میشود.
ارزیابی اثرات و ایمنی CBT برای وزوز گوش در بزرگسالان.
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین، به جستوجو در پایگاه ثبت کارآزماییهای گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL؛ 2019، شماره 11)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ CINAHL؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع اضافی برای کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده پرداخت. تاریخ این جستوجو، 25 نوامبر2019 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) که به ارزیابی CBT در مقابل گروهی پرداختند که عدم مداخله یا مراقبت شنوایی، درمان آموزش مجدد در مورد وزوز گوش یا هر درمان فعال دیگری را برای شرکتکنندگان بزرگسال مبتلا به وزوز گوش دریافت کردند.
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه ما تأثیر وزوز گوش بر کیفیت زندگی خاص بیماری و عوارض جانبی جدی بود. پیامدهای ثانویه ما عبارت بودند از: افسردگی، اضطراب، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت عمومی، تعابیر سوگرایانه منفی از وزوز گوش و عوارض جانبی دیگر. ما از GRADE برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
ما 28 مطالعه (اغلب از اروپا) را با 2733 شرکتکننده وارد کردیم. همه شرکتکنندگان حداقل به مدت سه ماه وزوز گوش داشتند و میانگین سنی آنها بین 43 و 70 سال متغیر بود. مدت زمان CBT بین 3 تا 22 هفته متغیر بود و بیشتر در بیمارستانها یا بهصورت آنلاین انجام شد.
چهار مقایسه وجود داشت و ما بدنبال پیامدهایی در پایان درمان و پیگیریهای 6 و 12 ماه پس از آن بودیم. نتایج زیر فقط مربوط به به پیامدهای پایان درمان است زیرا شواهدی در رابطه با دیگر نقاط زمانی پیگیری وجود ندارد.
CBT در برابر عدم مداخله/لیست انتظار کنترل
چهارده مطالعه به مقایسه CBT با عدم مداخله/لیست انتظار کنترل پرداختند. برای پیامد اولیه، CBT ممکن است تاثیر وزوز گوش را بر کیفیت زندگی در پایان درمان کاهش دهد (تفاوت میانگین استانداردشده (SMD): 0.56-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83- تا 0.30-؛ 10 مطالعه؛ 537 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). بیان این میزان تفاوت به صورت نمره در Tinnitus Handicap Inventory (THI؛ محدوده 0 تا 100)، معادل 10.91 امتیاز پایینتر در گروه CBT است، حداقل اختلاف کلینیکی مهم (MCID) برای این مقیاس 7 امتیاز تخمین زده میشود. هفت مطالعه که با قطعیت متوسط رتبهبندی شدند، در مورد عوارض جانبی جدی گزارش دادند یا ما را از طریق ارتباط شخصی از آنها مطلع کردند. احتمالا CBT منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در عوارض جانبی میشود: شش مطالعه هیچ عارضهای گزارش نکردند و در یک مطالعه یک شرکتکننده در گروه CBT شرایطش بدتر شد (خطر نسبی (RR): 3.00؛ 95% CI؛ 0.13 تا 69.87). در مورد پیامدهای ثانویه، CBT ممکن است منجر به کاهش اندکی در افسردگی شود (SMD: -0.34؛ 95% CI؛ 0.60- تا 0.08-؛ 8 مطالعه؛ 502 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). با این حال، ما مطمئن نیستیم که CBT اضطراب را کاهش میدهد، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را بهبود میبخشد یا تعابیر سوگرایانه منفی را از وزوز گوش کم میکند (همه شواهد با قطعیت بسیار پائین بودند). از هفت مطالعه، هیچ عارضه جانبی دیگری گزارش نشد (شواهد با یقین متوسط).
CBT در برابر مراقبت شنوایی
سه مطالعه CBT را با مراقبت شنوایی مقایسه کردند. CBT احتمالا تاثير وزوز گوش را بر كيفيت زندگی در مقايسه با مراقبت شنوایی كه توسط THI اندازهگیری شد، کاهش میدهد (محدوده 0 تا 100؛ تفاوت میانگین (MD): 5.65-؛ 95% CI؛ 9.79- تا 1.50-؛ 3 مطالعه؛ 444 شرکتکننده) (شواهد با قطعیت پائین؛ MCID = 7 points). هیچ عارضه جانبی جدی در دو مطالعه وارد شده که آنها را گزارش کردند، رخ نداد، در نتیجه خطرات نسبی محاسبه نشدند (شواهد با قطعیت متوسط). شواهد نشان میدهد كه CBT ممكن است افسردگی را اندکی كاهش دهد، اما در مقایسه با مراقبت شنوایی، ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین اضطراب یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (همه شواهد با قطعیت پائین) شود. CBT ممکن است تعابیر سوگرایانه منفی را از وزوز گوش در مقایسه با مراقبت شنوایی کاهش دهد (شواهد با قطعیت پائین). هیچ عارضه جانبی دیگری برای دیگر گروهها گزارش نشد (شواهد با قطعیت متوسط).
CBT در برابر درمان آموزش مجدد در رابطه با وزوز گوش (TRT)
یک مطالعه CBT را با TRT مقایسه کرد (شامل تولید کنندههای صدا به صورت دو طرفه طبق پروتکل TRT). CBT ممکن است تأثیر وزوز گوش را بر کیفیت زندگی که توسط THI اندازهگیری شد، در مقایسه با TRT کاهش دهد (محدوده 0 تا 100؛ MD: -15.79؛ 95% CI؛ 27.91- تا 3.67-؛ 1 مطالعه؛ 42 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). در رابطه با عوارض جانبی جدی، شرایط سه شرکتکننده در طول مطالعه بدتر شد: یک نفر در گروه CBT؛ (n = 22) و دو نفر در گروه TRT؛ (n = 20) (RR: 0.45؛ 95% CI؛ 0.04 تا 4.64؛ شواهد با قطعیت پائین). ما مطمئن نیستیم که CBT افسردگی و اضطراب را کاهش میدهد یا باعث بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت میشود (شواهد با قطعیت پائین). CBT ممکن است تعابیر سوگرایانه منفی را از وزوز گوش کاهش دهد. هیچ دادهای برای دیگر عوارض جانبی وجود نداشت.
CBT در برابر سایر کنترلهای فعال
شانزده مطالعه CBT را با یک کنترل فعال دیگر (مثل آرامش درمانی، اطلاعات، انجمنهای گفتگوی مبتنی بر اینترنت) مقایسه کردند. CBT ممکن است تأثیر وزوز گوش را بر کیفیت زندگی در مقایسه با سایر درمانهای فعال کاهش دهد (SMD: -0.30؛ 95% CI؛ 0.55- تا 0.05-؛ 12 مطالعه؛ 966 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). بیان این میزان تفاوت به صورت امتیاز THI، معادل 5.84 نقطه کمتر در گروه CBT نسبت به دیگر گروه کنترل فعال بود (MCID = 7 points). در یک مطالعه گزارش شد که شرایط سه شرکتکننده بدتر شد: یک نفر در گروه CBT و دو نفر در گروهی که فقط اطلاعات دریافت کردند (RR: 1.70؛ 95% CI؛ 0.16 تا 18.36؛ شواهد با قطعیت پائین). CBT ممکن است افسردگی و اضطراب (هر دو با قطعیت پائین) را کاهش دهد. ما مطمئن نیستیم که CBT باعث بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در مقایسه با سایر کنترلها میشود. CBT احتمالا تعابیر سوگرایانه منفی را از وزوز گوش در مقایسه با درمانهای دیگر کاهش میدهد. هیچ دادهای برای دیگر عوارض جانبی وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.