Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem tego przeglądu Cochrane jest sprawdzenie, czy terapia poznawczo-behawioralna (ang. cognitive behavioural therapy, CBT) jest skuteczna w leczeniu szumów usznych. Badacze Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie istotne badania, aby odpowiedzieć na to pytanie.

Kluczowe wyniki

Istnieją dane naukowe o niskiej do umiarkowanej pewności oszacowania świadczące o tym, że po zakończeniu leczenia, CBT może zmniejszyć negatywny wpływ jaki mają szumy uszne na jakość życia, nie wywołując przy tym żadnych lub tylko niewielkie skutki uboczne (konieczne są dalsze badania w tym zakresie).

Co badano w ramach tego przeglądu?

Szumy uszne to wrażenie odczuwania dźwięku w uchu lub w głowie bez wpływu zewnętrznego źródła. Dźwięk ten jest często opisywany jako dzwonienie, syczenie, brzęczenie lub szeleszczenie. Szumom usznym można najczęściej zaradzić za pomocą odpowiedniej edukacji i/lub konsultacji w tym zakresie, terapii relaksacyjnej, metody habituacji (ang. tinnitus retraining therapy, TRT) oraz stosując zauszne generatory szumów lub aparaty słuchowe. CBT jest formą terapii opartą na rozmowie, która ma na celu zmianę emocjonalnej i/lub behawioralnej reakcji pacjenta na szumy uszne. W ramach tego przeglądu przeanalizowano badania dotyczące stosowania CBT u dorosłych, którzy cierpieli z powodu szumów usznych przez co najmniej 3 miesiące. Uczestnicy w grupach kontrolnych nie zostali objęci żadną interwencją lub otrzymali pomoc audiologiczną (leczenie zaburzeń słuchu), wzięli udział w terapii habituacji lub otrzymali inny rodzaj leczenia. Autorzy przeglądu badali wpływ CBT na związaną z występowaniem szumów usznych jakość życia, skutki niepożądane, depresję, stany lękowe, ogólną jakość życia oraz negatywny sposób postrzegania szumów usznych.

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Znaleźliśmy 28 istotnych badań, przeprowadzonych głównie w Europie, w których wzięło udział 2733 uczestników. Uczestnicy objęci CBT byli leczeni przez okres od 3 do 22 tygodni (głównie w przychodniach lub online).

Kiedy porównano CBT z niestosowaniem żadnej interwencji, dane naukowe o niskiej pewności oszacowania wskazywały na to, że po zakończeniu CBT może się zmniejszyć negatywny wpływ szumów usznych na jakość życia. Nie wiadomo jednak, czy efekt ten jest długotrwały (6 lub 12 miesięcy). Działania niepożądane były nieliczne lub nie występowały wcale (w 7 badaniach zgłoszono tylko jedno działanie niepożądane u jednego uczestnika). CBT może też nieznacznie zmniejszyć objawy depresji (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania) i stany lękowe, chociaż jesteśmy bardzo niepewni tych wyników. Nie jest też pewne, czy CBT poprawia ogólną jakość życia lub zmienia negatywny sposób postrzegania szumów usznych.

Wyniki wskazują, że w porównaniu z opieką audiologiczną, terapią habituacji lub z innymi rodzajami leczenia, CBT prawdopodobnie zmniejsza negatywny wpływ szumów usznych na jakość życia. Pewność oszacowania danych naukowych wahała się od umiarkowanej do niskiej. Liczba zgłoszonych zdarzeń niepożądanych była niewielka i nie różniła się znamiennie między grupami. Wyniki badań dotyczące depresji, stanów lękowych i ogólnej jakości życia były bardziej niespójne, a pewność oszacowania danych naukowych była niższa. Istnieją dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania wskazujące na to, że w porównaniu z innymi metodami leczenia, CBT może zmniejszyć negatywne postrzeganie szumów usznych. Pewność oszacowania danych jest niższa w przypadku porównania CBT z pomocą audiologiczną i terapią habituacji.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Autorzy przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do listopada 2019 roku.