پیشینه
نرمافزار ارتباط تصویری مانند اسکایپ (Skype) و فیس تایم (FaceTime) به مشاوران اجازه میدهند که افراد را از طریق اینترنت ببینند و صدایشان را بشنوند و برای ترک سیگار به آنها کمک کنند. مشاوره ویدئویی میتواند به افراد زیادی برای ترک سیگار کمک کند، زیرا بیش از چهار میلیارد نفر از اینترنت استفاده میکنند و استفاده از نرمافزار ارتباط ویدئویی رایگان است.
ویژگیهای مطالعه
ما در 13 آگوست 2019، برای یافتن مطالعات به جستوجو پرداختیم، و دو مطالعه را یافتیم که قابلیت ورود را داشتند. تمرکز اصلی ما بر این بود که بدانیم آیا مشاوره ویدئویی ارائه شده به صورت فردی یا گروهی میتواند به افراد در ترک سیگار کمک کند و اینکه چگونه میتوان آن را با سایر انواع حمایت برای کمک به افراد برای ترک سیگار مقایسه کرد. ما همچنین در مورد تاثیر مشاوره ویدئویی در زمان واقعی (real-time) بر تعداد دفعاتی که افراد سعی در ترک سیگار داشتند، تعداد جلساتی که آنها تکمیل کردند، رضایت آنها از مشاوره، ارتباط یا پیوند آنها با مشاور و هزینههای استفاده از ارتباط ویدئویی برای کمک به افراد در ترک سیگار مطالعه کردیم. هر دو مطالعه در USA انجام شد، و افراد را از مناطق روستایی یا زنان مبتلا به HIV را وارد کردند. هر دو مطالعه، جلسات ویدئوی یک - به - یک را به افراد ارائه کردند. هشت جلسه ویدئویی در یک مطالعه و چهار جلسه ویدئویی در مطالعه دیگر وجود داشت. هر دو مطالعه، مشاوره ویدئویی را با مشاوره تلفنی مقایسه کردند و این موارد را که آیا افراد سیگار کشیدن را ترک میکنند یا خیر، تعداد جلساتی را که آنها کامل کردند و رضایت آنها را از برنامه مورد بررسی قرار دادند. یک مطالعه به بررسی تعداد دفعاتی پرداخت که افراد برای ترک سیگار تلاش کردند و یک مطالعه رابطه یا پیوند را با مشاور ارزیابی کرد.
یافتههای کلیدی
مشخص نیست که از لحاظ کمک به افراد برای ترک سیگار، چگونه مشاوره ویدئویی با مشاوره تلفنی مقایسه میشود. افرادی که از مشاوره ویدئویی استفاده کردند بیشتر از افرادی که از مشاوره تلفنی استفاده کردند احتمال داشت که برنامه را به یک دوست یا فردی در خانواده خود توصیه کنند، اما ما در مورد اینکه آنها چقدر راضی بودند، تعداد جلسات ویدئویی یا تلفنی که به پایان رساندند، این که آیا تمام جلسات کامل شد و در مورد رابطه یا پیوند با مشاور، هیچ تفاوتی را نیافتیم.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد مربوط به ترک سیگار را بسیار پایین رتبهبندی کردیم. فقط دو مطالعه وجود داشت، و محدودیتهای موجود در این مطالعات، نتیجهگیری قابل اطمینان را در مورد اینکه آیا مشاوره ویدئویی میتواند به افراد برای ترک سیگار کمک کند یا خیر، دشوار ساخت. این موضوع باید هنگام بررسی این یافتهها در نظر گرفته شود.
شواهد بسیار کمی در مورد اثربخشی مشاوره ویدئویی در زمان واقعی برای ترک سیگار وجود دارد. تحقیقات موجود، تفاوتی را بین مشاوره ویدئویی و مشاوره تلفنی در کمک به افراد برای ترک سیگار نشان نمیدهند. با این حال، با توجه به درجهبندی بسیار پایین GRADE به دلیل محدودیتهای روششناسی در طراحی، عدم دقت در برآورد اثر و تناقض در میزان ترک، نتایج مربوط به ترک سیگار باید با احتیاط تفسیر شوند. برای افزایش اطمینان به برآورد اثر، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده با کیفیت بالا که مشاوره ویدئویی در زمان واقعی را با مشاوره تلفنی مقایسه کنند، مورد نیاز هستند. علاوه بر این، در حال حاضر هیچ شواهدی در رابطه با مقایسه مشاوره ویدئویی در زمان واقعی با گروه کنترل وجود ندارد. انجام چنین تحقیقاتی برای تعیین اینکه آیا مشاوره ویدئویی ترک سیگار را افزایش میدهد یا خیر، مورد نیاز است.
نرمافزار ارتباط تصویری در زمان واقعی (real-time) مانند اسکایپ (Skype) و فیس تایم (FaceTime) که تصویر و صدای زنده را از طریق اینترنت انتقال میدهند، این امکان را برای مشاوران فراهم میکنند که برای کمک به ترک سیگار افراد، از آنها حمایت کنند. بیش از چهار میلیارد کاربر اینترنت در سراسر جهان وجود دارند، و کاربران اینترنت میتوانند نرمافزار ارتباط ویدئویی را به صورت رایگان دانلود کنند، ارائه یک مشاوره ویدئویی برای کمک به افراد برای ترک سیگار هم عملی و هم مقرونبهصرفه است.
ارزیابی اثربخشی مشاوره ویدئویی در زمان واقعی به صورت فردی یا گروهی در افزایش ترک سیگار، تلاش برای ترک، پایبندی به مداخله، رضایت و پیوستگی درمان، و ارائه یک ارزیابی اقتصادی در مورد مشاوره ویدئویی در زمان واقعی.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ PubMed؛ PsycINFO و Embase را برای شناسایی مطالعات واجد شرایط در 13 آگوست 2019 جستوجو کردیم. ما پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت و ClinicalTrials.gov را برای شناسایی کارآزماییهای در حال انجام ثبت شده تا 13 آگوست 2019 جستوجو کردیم. ما فهرست منابع مقالات واردشده را کنترل کردیم و برای دریافت هر موردی از مطالعات اضافی با محققان ترک سیگار تماس گرفتیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs)، کارآزماییهای تصادفیسازی شده، RCTهای خوشهای یا کارآزماییهای تصادفیسازی شده خوشهای را در رابطه با مشاوره ویدئویی در زمان واقعی برای افراد مصرف کننده فعلی دخانیات در هر شرایطی وارد کردیم که ترک سیگار را حداقل شش ماه پس از خط پایه اندازهگیری کردند. مداخله مشاوره ویدئویی در زمان واقعی میتواند با گروه کنترل عدم مداخله یا یک مداخله دیگر ترک سیگار، یا هر دو مقایسه شود.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را از کارآزماییهای واردشده استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند و قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE رتبهبندی کردند. ما متاآنالیز اثرات تصادفی (random-effects meta-analysis) را برای پیامد اولیه ترک سیگار با استفاده از دقیقترین معیار ترک سیگار که در طولانیترین زمان پیگیری اندازهگیری شد، انجام دادیم. تجزیهوتحلیل بر اساس اصل قصد درمان (intention-to-treat) بود. ما شرکتکنندگان را با دادههای از دست رفته در پیگیری برای پیامد اولیه ترک سیگار، افراد سیگاری در نظر گرفتیم.
ما دو کارآزمایی تصادفیسازی شده را با 615 شرکتکننده وارد کردیم. هر دو مطالعه، مشاوره ویدئویی را در زمان واقعی برای ترک سیگار به صورت فردی، در مقایسه با مشاوره تلفنی، ارائه کردند. ما یک مطالعه را در معرض خطر نامشخص سوگیری و یک مطالعه را در معرض خطر بالای سوگیری قضاوت کردیم. هنگامی که مشاوره ویدئویی در زمان واقعی با مشاوره تلفنی مقایسه شد، هیچ اثر درمانی معنیداری از نظر آماری برای ترک سیگار (با استفاده از دقیقترین تعریف و طولانیترین دوره پیگیری) در طول هر دو مطالعه واردشده وجود نداشت (خطر نسبی (RR)؛ 2.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.38 تا 12.04؛ 2 مطالعه، 608 شرکتکننده؛ %66 = I2). ما قطعیت کلی شواهد مربوط به ترک سیگار را به دلیل محدودیتهای روششناسی، عدم دقت در برآورد اثر که بر اساس 95% CI گسترده منعکس شد و تناقض در میزان ترک، بسیار پایین در نظر گرفتیم. تفاوتهای معنیداری بین مشاوره ویدئویی در زمان واقعی و مشاوره تلفنی گزارش شده از نظر تعداد تلاشها برای ترک در میان افرادی که سیگار کشیدن را ادامه دادند (میانگین تفاوت (MD): 0.50؛ 95% CI؛ 0.60- تا 1.60؛ 1 مطالعه، 499 شرکتکننده)، میانگین تعداد جلسات مشاوره کامل شده (MD: -0.20؛ 95% CI؛ 0.45- تا 0.05؛ 1 مطالعه، 566 شرکتکننده)، اتمام تمام جلسات (RR: 1.13؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.79؛ 1 مطالعه، 43 شرکتکننده)، یا پیوستگی درمان (MD: 1.13؛ 95% CI؛ 0.24- تا 2.50؛ 1 مطالعه، 398 شرکتکننده) وجود نداشت. شرکتکنندگان در بازوی مشاوره ویدئویی بیشتر از همتایان خود در بازوی مشاوره تلفنی احتمال داشت که این برنامه را به یک دوست یا عضو خانواده توصیه کنند (RR: 1.06؛ 95% CI؛ 1.01 تا 1.11؛ 1 مطالعه، 398 شرکتکننده)؛ با این حال، هیچ تفاوت بین گروهی در نمره رضایت وجود نداشت (MD: 0.70؛ 95% CI؛ 1.16- تا 2.56؛ ؛ 1 مطالعه، 29 شرکتکننده).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.