پیام‌های کلیدی
- در رابطه با این مساله که پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی مختلف موجب کاهش خطر عوارض یا خرابی کاتتر شریان محیطی می‌شوند یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم.
- پنج مطالعه را پیدا کردیم که این موضوع را بررسی کردند، اما به دلیل حجم نمونه کوچک و رویدادهای پیامد اندک، از نتایج آنها چندان مطمئن نیستیم.
- پژوهش‌های آتی باید به مقایسه محصولات مورد استفاده فعلی برای تثبیت و پانسمان کاتترهای شریانی در بیمارستان‌ها، و با روش‌های با کیفیت بالا و روی تعداد زیادی از افرادی که کاتتر دریافت می‌کنند، بپردازند.
- برای بیماران و مراقبین مهم است که در مورد خطرات و مزایای انواع مختلف پانسمان و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی کاتترهای شریانی با ارائه‌دهنده مراقبت سلامت صحبت کنند. ارائه‌دهنده مراقبت سلامت می‌تواند به بیمار در انتخاب بهترین دستگاه متناسب با نیازهای فردی او کمک کند.
کاتترهای شریان محیطی چه هستند؟
کاتترهای شریان محیطی، لوله‌های نازکی هستند که از طریق پوست بیمار وارد شریان‌های او می‌شوند. آنها عموما در بخش‌های مراقبت‌های ویژه و حیاتی یا در اتاق‌های جراحی برای پایش فشار خون یا زمانی که نیاز به نمونه‌گیری منظم از خون بیمار است، استفاده می‌شوند. این بیماران ممکن است به شدت بیمار بوده و برای دریافت مراقبت‌های حمایتی به کاتتر نیاز داشته باشند.
با وجود اهمیت زیاد، کاتترهای شریانی اغلب دچار نقص شده (از کار می‌افتند) و نیاز به جاگذاری مجدد دارند. پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی مختلفی وجود دارند که هدفشان حفظ کاتترهای شریانی در محل و عملکرد کامل آنهاست. مشخص نیست کدام پانسمان‌ها یا دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی برای حفظ عملکرد کاتتر شریانی و پیشگیری از عوارض کاتتر شریانی موثرتر هستند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم کدام پانسمان‌ها یا دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی برای پیشگیری از توقف کار کاتترهای شریانی به دلیل عفونت و عوارضی از جمله جابه‌جایی، انسداد (blockages) و تاثیرات ناخواسته در افراد بستری در بیمارستان موثرتر هستند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جست‌وجوی مطالعاتی با طراحی مناسب بودیم که به مقایسه انواع پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی برای کاتترهای شریانی پرداختند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
پنج مطالعه را پیدا کردیم که شامل 1228 نفر با 1228 کاتتر شریانی بودند. مطالعات انواع مختلف پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی را مقایسه کرده و چهار مقایسه زیر را انجام دادند.
1. پلی‌اورتان استاندارد (standard polyurethane) به علاوه چسب بافتی (tissue adhesive) در برابر پلی‌اورتان استاندارد (پانسمان شفاف (transparent) همراه با «سوپر چسب» با درجه پزشکی در برابر پانسمان شفاف)
2. پلی‌اورتان حاشیه‌دار در برابر پلی‌اورتان استاندارد (پانسمان حاشیه‌دار در برابر پانسمان شفاف)
3. پلی‌اورتان استاندارد به علاوه دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی بدون بخیه در برابر پلی‌اورتان استاندارد (پانسمان شفاف با یک دستگاه تکیه‌گاه (anchor) روی پوست در برابر پانسمان شفاف)
4. پانسمان‌های یکپارچه تامین‌کننده ایمنی در برابر پلی‌اورتان استاندارد (پانسمان حاشیه‌دار با پانسمان تامین‌کننده ایمنی بیشتر در برابر پانسمان شفاف)
نتایج اصلی
ما مطمئن نیستیم که استفاده از پانسمان‌ها و محصولات تامین‌کننده ایمنی زیر موجب کاهش خطر خرابی کاتتر شریانی یا عفونت جریان خون مرتبط با کاتتر می‌شوند یا خیر: پلی‌اورتان استاندارد، پلی‌اورتان حاشیه‌دار، چسب بافتی، دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی بدون بخیه، و پانسمان‌های یکپارچه تامین‌کننده ایمنی.
همچنین درباره اینکه استفاده از پانسمان‌ها و محصولات تامین‌کننده ایمنی بالا، خطر جابه‌جایی کاتتر شریانی، انسداد، یا عوارض جانبی (ناخواسته) را کاهش می‌دهند یا خیر، یا اینکه این محصولات منجر به بهبود رضایت بیمار می‌شوند یا خیر، نامطمئن هستیم.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
به دلیل کم بودن تعداد شرکت‌کنندگان و رویدادهای این مطالعات، اطمینان زیادی به شواهد موجود نداریم. با توجه به ماهیت مداخله، شرکت‌کنندگان و محققان از نوع درمانی که شرکت‌کنندگان دریافت کردند، مطلع بودند. این امر می‌توانست بر نحوه درمان شرکت‌کنندگانی که مداخلات مختلف را دریافت کردند، تاثیر بگذارد. کارآزمایی‌های آتی می‌توانند تاثیر پانسمان و محصولات تامین‌کننده ایمنی را در جمعیت‌های مشخص‌تر، از جمله کودکان و نوزادان تازه متولد شده، بررسی کنند. علاوه بر این، یک مجموعه استاندارد از پیامدها، پژوهشگران را برای اندازه‌گیری پیامدهای یکسان، در نقاط اندازه‌گیری مشابه برای کمک به گردآوری داده‌ها پشتیبانی می‌کند. شواهد در این زمینه در حال تکامل بوده و پژوهش‌های آتی احتمالا به حل سوالات بالینی بی‌پاسخ کمک خواهند کرد.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 16 می 2023 به‌روز است.
در حال حاضر شواهد دقیق به دست آمده از RCT در مورد اثربخشی بالینی نسبی پانسمان و محصولات تامین‌کننده ایمنی AC محدود است. محدودیت‌های شواهد فعلی شامل حجم نمونه کوچک، رویدادهای نادر، و معیارهای ناهمگون پیامد است. هیچ تفاوت بارزی در میزان بروز خرابی AC؛ CRBSI یا عوارض جانبی استفاده از پانسمان یا محصولات تامین‌کننده ایمنی AC از جمله SPU؛ BPU؛ SSD؛ TA و محصولات یکپارچه تامین‌کننده ایمنی پیدا نکردیم. محدودیت‌های شواهد فعلی به این معنی است که انجام RCTهای دقیق بیشتری برای کاهش عدم قطعیت در مورد استفاده از پانسمان و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی ACها مورد نیاز است.
کاتترهای شریان (arterial catheters; ACs) محیطی در بخش‌های بیهوشی و مراقبت‌های ویژه برای نمونه‌گیری خون و پایش بیمار استفاده می‌شوند. علیرغم اهمیت آنها، ACها اغلب دچار نقص شده و نیاز به جاگذاری مجدد دارند. پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی (securement devices)، عملکرد AC را حفظ کرده و از بروز عوارضی مانند عفونت پیشگیری می‌کنند.
ارزیابی اثربخشی پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی AC محیطی در پیشگیری از خرابی و وقوع عوارض در افراد بستری در بیمارستان.
در 16 می 2023، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم‌ها در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و CINAHL Plus را جست‌وجو کردیم. همچنین ClinicalTrials.gov و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت را در 16 می 2023 جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را در این مرور گنجاندیم که انواع مختلف پانسمان‌ها و دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی را برای ثابت نگه داشتن ACها در افراد بستری مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به انتخاب کارآزمایی‌ها برای ورود، استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) با استفاده از ابزار RoB 1 کاکرین پرداختند. هر گونه اختلاف‌نظری را از طریق بحث و تبادل نظر یا در صورت لزوم با داوری نویسنده سوم مرور حل کردیم. قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بررسی کردیم.
پنج RCT را با 1228 شرکت‌کننده و 1228 مورد AC وارد کردیم. تمام مطالعات واردشده در یک یا چند زمینه، در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند. چهار مقایسه زیر را ارائه می‌کنیم، بقیه مقایسه‌ها در مرور اصلی گزارش شدند.
پلی‌اورتان استاندارد (standard polyurethane; SPU) به علاوه چسب بافتی (tissue adhesive; TA) در مقایسه با SPU: در رابطه با این مساله که استفاده از SPU به علاوه TA بر نرخ خرابی AC تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (خطر نسبی (RR): 0.44؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20 تا 0.98؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 165 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). هیچ یک از مطالعات (165 شرکت‌کننده) عفونت‌های جریان خون مرتبط با کاتتر (catheter-related bloodstream infections; CRBSI) را گزارش نکردند، بنابراین در مورد اینکه SPU به علاوه TA بر بروز CRBSI تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (شواهد با قطعیت بسیار پائین). مشخص نیست استفاده از SPU به علاوه TA بر خطر جابه‌جایی AC تاثیر می‌گذارد یا خیر (RR: 0.54؛ 95% CI؛ 0.03 تا 9.62؛ I² = 44%؛ 2 مطالعه، 165 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). در رابطه با این موضوع که استفاده از SPU به علاوه TA بر نرخ انسداد AC تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 1.20؛ 95% CI؛ 0.37 تا 3.91؛ I² = 3%؛ 2 مطالعه، 165 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). در مورد اینکه استفاده از SPU به علاوه TA بر نرخ عوارض جانبی تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم، چرا که تعداد رویدادهای گزارش‌شده بین گروه‌ها اندک بودند (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.09 تا 8.33؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 165 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
پلی‌اورتان حاشیه‌دار (bordered polyurethane; BPU) در مقایسه با SPU: در مورد این مساله که استفاده از BPU بر نرخ خرابی AC تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 0.67؛ 95% CI؛ 0.21 تا 2.13؛ 1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). BPU ممکن است در مقایسه با SPU، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در CRBSI ایجاد کند (RR: 3.05؛ 95% CI؛ 0.12 تا 74.45؛ I² = قابل محاسبه نبود، زیرا 1 مطالعه (60 شرکت‌کننده) 0 رویداد را گزارش کرد؛ 2 مطالعه، 572 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). BPU در مقایسه با SPU ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در خطر جابه‌جایی AC ایجاد کند (RR: 0.75؛ 95% CI؛ 0.17 تا 3.22؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 572 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). BPU در مقایسه با SPU ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در خطر انسداد ایجاد کند (RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.60 تا 1.07؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 572 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). این مساله که BPU در مقایسه با SPU بر خطر بروز عوارض جانبی تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن است (RR: 0.33؛ 95% CI؛ 0.01 تا 7.87؛ 1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
SPU به علاوه دستگاه‌های تامین‌کننده ایمنی بدون بخیه (sutureless securement devices; SSD) در مقایسه با SPU: درباره این یافته که SPU به علاوه SSD بر خطر خرابی AC در مقایسه با SPU تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.40 تا 1.52؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه، 157 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). از آنجایی که هیچ رویدادی در گروه‌ها رخ نداد، درباره اینکه SPU به علاوه SSD بر نرخ بروز CRBSI تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (2 مطالعه، 157 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). در مورد اینکه SPU به علاوه SSD بر خطر جابه‌جایی کاتتر تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 0.14؛ 95% CI؛ 0.01 تا 2.57؛ I² = قابل محاسبه نبود زیرا 1 مطالعه (96 شرکت‌کننده) 0 رویداد را گزارش کرد؛ 2 مطالعه، 157 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). این موضوع که استفاده از SPU به علاوه SSD بر خطر انسداد AC تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن است (RR: 1.94؛ 95% CI؛ 0.50 تا 7.48؛ I² = 38%؛ 2 مطالعه، 157 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). در مورد اینکه SPU به علاوه SSD بر خطر بروز عوارض جانبی تاثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 1.94؛ 95% CI؛ 0.19 تا 20.24؛ I² = قابل استفاده نبود زیرا 1 مطالعه (96 شرکت‌کننده) 0 رویداد را گزارش کرد؛ 2 مطالعه، 157 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
پانسمان‌های یکپارچه تامین‌کننده ایمنی در مقایسه با SPU: پانسمان‌های یکپارچه تامین‌کننده ایمنی ممکن است در مقایسه با SPU تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در موارد زیر ایجاد کنند: خطر خرابی AC (RR: 1.96؛ 95% CI؛ 0.80 تا 4.84؛ 1 مطالعه، 105 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ نرخ بروز CRBSI، هیچ رویدادی گزارش نشد (1 مطالعه، 105 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ خطر جابه‌جایی کاتتر (RR: 0.33؛ 95% CI؛ 0.04 تا 3.04؛ 1 مطالعه، 105 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین)، نرخ انسداد کاتتر، هیچ رویدادی گزارش نشد (1 مطالعه، 105 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)، و خطر بروز عوارض جانبی (RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.01 تا 8.45؛ 1 مطالعه، 105 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.