پیشینه
هر ساله هزاران نفر در سراسر جهان به دلیل مشکلاتی مانند انسداد عروق خونی (بیماری عروقی)، دیابت، و جراحت نیاز به انجام جراحی روی اندام تحتانی خود (آمپوتاسیون اندام تحتانی) دارند. هنگامی که انجام آمپوتاسیون برنامه‌ریزی می‌شود، جراح باید تصمیم بگیرد که اندام تحتانی را تا چه اندازه قطع کند و چه مقدار از آن باقی بماند. این تصمیم بر مبنای تعادل بین مقدار باقیمانده هر چه بیشتر اندام تحتانی برای بهبود توانایی فرد در راه رفتن با پای مصنوعی (پروتز) و برداشتن بخشی از اندام تحتانی صورت می‌گیرد که زنده نمی‌ماند یا بهبود نمی‌یابد. در جایی که امکان‌پذیر باشد، جراح ترجیح می‌دهد زانو را حفظ کند، زیرا فرد با داشتن زانوی خودش شانس بهتری برای راه رفتن دارد. در برخی موارد این کار امکان‌پذیر نیست، و در حال حاضر تقریبا در همه افرادی که در این شرایط قرار دارند، قسمت میانی استخوان ران (بالای زانو) قطع می‌شود. با این حال، گزینه دیگر آمپوتاسیونی است که می‌تواند از خود مفصل زانو انجام شود. این کار مزایای بالقوه‌ای دارد، زیرا تمام عضلات کنترل کننده حرکات استخوان ران آسیبی نمی‌بینند. انتظار می‌رود اندام تحتانی باقیمانده بلندتر به عنوان اهرم عمل کند تا تلاش برای تاب دادن اندام مصنوعی حین راه رفتن کاهش یافته و به تعادل در نشستن و انتقال از تخت به صندلی کمک کند. با اجتناب از برش عضلات، به حداقل رساندن ترومای فیزیکی ناشی از جراحی امکان‌پذیر می‌شود و انجام پروسیجری را با کمترین میزان از دست دادن خون و زمان صرف شده کمتر برای انجام آن میسر می‌سازد. به علاوه، انتهای استخوان ران و در برخی موارد کلاهک زانو باقی می‌ماند. این استخوان‌ها می‌توانند از طریق مکانیسمی مانند زانو زدن، وزن بدن را در انتهای اندام باقیمانده تحمل کنند. از سوی دیگر، برخی جراحان فکر می‌کنند که مشکلات مربوط به بهبود زخم ممکن است با این رویکرد شایع‌تر باشد. مشخص نیست که انجام آمپوتاسیون از ناحیه زانو ممکن است جراحی بهتری باشد که به بهبود ریکاوری، احتمال بیشتر توانایی راه رفتن با پای مصنوعی و کیفیت زندگی بهتر کمک می‌کند، یا اینکه به دلیل شکست در بهبود زخم و نیاز به جراحی بیشتر، با پیامدهای بدتری همراه است. هدف از این مرور، بررسی بهترین شواهد موجود برای مشاهده نحوه مقایسه این عمل‌های جراحی بود.
این مرور در جست‌وجوی مطالعاتی بود که بررسی کردند انجام آمپوتاسیون از محل زانو یا بالای زانو منجر به بهبود بهتر زخم پس از آمپوتاسیون، بهبود بقای بیمار، و کاهش درد (پیامدهای بالینی) و هم‌چنین نرخ بهتر استفاده از پروتز، سرعت راه رفتن و کیفیت زندگی (پیامدهای توانبخشی) می‌شود یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه و نتایج کلیدی
جست‌وجوی کاملی در منابع علمی موجود برای یافتن مطالعاتی انجام شد (تا 17 فوریه 2021) که به مقایسه آمپوتاسیون از محل زانو با آمپوتاسیون از بالای زانو پرداختند. هیچ مطالعه‌ای را برای مقایسه این دو پروسیجر شناسایی نکردیم.
قطعیت شواهد
به دلیل فقدان مطالعات وارد شده در این مرور، قادر به ارزیابی قطعیت شواهد نبودیم.
نتیجه‌گیری
به دلیل فقدان کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، نمی‌توانیم تعیین کنیم که آمپوتاسیون از محل زانو پیامدهای متفاوتی با آمپوتاسیون از بالای زانو دارد یا خیر. انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با کیفیت بالا برای ارائه شواهد محکم در مورد این موضوع مورد نیاز است.
هیچ RCTای برای تعیین پیامدهای مقایسه‌ای بالینی یا توانبخشی آمپوتاسیون از محل زانو و آمپوتاسیون بالای زانو یا نرخ عوارض انجام نشده است. مشخص نیست که هر یک از این رویکردها پیامدهای بهتری را برای بیماران فراهم می‌آورند یا خیر. انجام RCTهایی برای هدایت اقدام بالینی و برای اطمینان از ایجاد بهترین پیامدها برای این گروه از بیماران مورد نیاز است.
دیابت و بیماری‌های عروقی از علل اصلی آمپوتاسیون اندام تحتانی به شمار می‌آیند. در حال حاضر در سراسر جهان، 463 میلیون بزرگسال مبتلا به دیابت، و 202 میلیون نفر با بیماری عروق محیطی زندگی می‌کنند. هنگامی که آمپوتاسیون اندام تحتانی مطرح می‌شود، حفظ زانو در آمپوتاسیون ناحیه زیر-زانو در مقایسه با آمپوتاسیون در سطوح بالاتر، امکان عملکرد عالی بیمار را فراهم می‌کند. زمانی که انجام آمپوتاسیون زیر-زانو امکان‌پذیر نباشد، شایع‌ترین جایگزین برای آن آمپوتاسیون بالای زانو است. یکی دیگر از گزینه‌های احتمالی که کمتر انجام می‌شود، آمپوتاسیون از محل زانو است که ممکن است مزایای عملکردی بالقوه‌ای نسبت به آمپوتاسیون بالای زانو در پی داشته باشد.
ارزیابی تاثیرات آمپوتاسیون از محل زانو در مقایسه با آمپوتاسیون بالای زانو بر پیامدهای بالینی و توانبخشی و نرخ عوارض برای همه بیماران تحت آمپوتاسیون عروقی و غیر-عروقی ماژور اندام تحتانی.
متخصص اطلاعات گروه عروق در کاکرین به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه عروق در کاکرین، بانک‌های اطلاعاتی CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ و CINAHL؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت؛ و پایگاه ثبت کارآزمایی‌های ClinicalTrials.gov تا 17 فوریه 2021 پرداخت.
هم‌چنین کنترل منابع، و جست‌وجو در استنادات را انجام داده، و برای شناسایی مطالعات بیشتر با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده و منتشر نشده‌ای که به مقایسه آمپوتاسیون از زانو و آمپوتاسیون بالای زانو پرداختند، واجد شرایط ورود به این مطالعه بودند. پیامدهای اولیه، ترمیم اولیه زخم بدون عارضه و اتصال اندام مصنوعی بود. پیامدهای ثانویه نیز شامل زمان صرف شده تا دستیابی به تحرک مستقل با پروتز، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، سرعت راه رفتن، درد، و بقای 30-روز بیمار بود.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم تمام رکوردهای شناسایی شده را از طریق جست‌وجو مرور کردند. ما در نظر داشتیم جمع‌آوری و استخراج داده‌ها را مطابق با توصیه‌های شرح داده شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات انجام دهیم. برنامه‌ریزی ما، استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای بررسی قطعیت شواهد بود.
هیچ RCTای را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود را برای این مرور داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.