پیام‌های کلیدی
استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا (ankle-foot orthoses; AFOs) ممکن است تلاش لازم را برای راه رفتن کاهش داده و سرعت راه رفتن و رضایت از راه رفتن را در افراد مبتلا به ضعف عضلانی ساق پا ناشی از اختلالات عصبی‌عضلانی افزایش دهد، اما ما در مورد این نتایج مطمئن نیستیم.
ما نمی‌توانیم هیچ نتیجه‌ای در مورد تاثیر استفاده از AFOها بر درک تلاش حین راه رفتن، حفظ تعادل، استفاده از AFO، و عوارض جانبی بگیریم.
شواهد حاکی از آن است که تاثیرات مداخله بر بهبودی در وضعیت راه رفتن ممکن است بسته به ماده‌ای که AFO از آن ساخته شده، متفاوت باشد. مطالعات آینده می‌توانند این موضوع را بیشتر بررسی کنند.
چرا این سوال مهم است؟
بسیاری از اختلالات عصبی‌عضلانی (neuromuscular disorders)، یعنی اختلالات عضلات یا اعصابی که آنها را کنترل می‌کنند، باعث ضعف عضلات ساق پا می‌شوند. از آنجایی‌که عضلات ساق پا برای راه رفتن بی‌خطر و کارآمد ضروری هستند، ضعف آنها منجر به تغییرات عمده‌ای در نحوه راه رفتن افراد می‌شود. ضعف عضلات ساق پا باعث می‌شود که راه رفتن، پایداری کمتری داشته و به انرژی بیشتری نیاز پیدا کند. این امر منجر به بروز مشکلاتی مانند زمین خوردن و خستگی می‌شود.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ارتوزهای مچ پا-پا وسایلی هستند که می‌توانند برای بهبودی در وضعیت راه رفتن افراد مبتلا به اختلالات عصبی‌عضلانی استفاده شوند. انواع مختلفی از ارتوزهای مچ پا-پا وجود داشته و تاثیر آنها بر راه رفتن به‌طور قابل توجهی متفاوت است. برای کمک به متخصصان مراقبت سلامت و بیماران در تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا، ما خواستیم شواهد موجود را در مورد تاثیرات آنها بر راه رفتن مرور کنیم.
ما چه‌کاری را انجام دادیم؟
ما متون علمی پزشکی را برای یافتن همه مطالعات مرتبط جست‌وجو کردیم که راه رفتن با ارتوزهای مچ پا-پا را با راه رفتن فقط با کفش مقایسه کردند. سپس نتایج را مقایسه کرده، شواهد را خلاصه کرده، و قطعیت شواهد را ارزیابی کردیم. برای این منظور، عواملی را از قبیل نحوه انجام مطالعات، حجم نمونه مطالعات، و سازگاری یافته‌ها در طول مطالعات در نظر گرفتیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 10 مطالعه مرتبط را با 186 شرکت‌کننده به‌دست آوردیم. به‌طور کلی، نتایج نشان می‌دهند که استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا ساخته‌شده از کربن ممکن است تلاش لازم برای راه رفتن را کاهش دهد (اندازه‌گیری شده به‌طور عینی)، سرعت راه رفتن را افزایش دهد و رضایت هنگام راه رفتن را بیشتر کند. AFOهای چرمی ممکن است سرعت راه رفتن را افزایش دهند. ما نمی‌توانیم در مورد درک تلاش حین راه رفتن و حفظ تعادل با AFO در مقایسه با کفش، و در مورد استفاده از AFO نتیجه‌گیری کنیم، زیرا شواهد بسیار نامشخص است. ما قادر به نتیجه‌گیری در مورد عوارض جانبی ناشی از مداخلات استفاده از AFO در مقایسه با عدم انجام مداخله نیستیم. سطح قطعیت تمام شواهد برای تاثیرات یافت‌شده، بسیار پائین یا پائین بود.
این یافته‌ها به چه معنا هستند؟
در حال حاضر، شواهد برای استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا در بهبودی در وضعیت راه رفتن افراد مبتلا به ضعف عضلات ساق پا محدود است. انجام مطالعات آینده‌نگر بزرگ و با کیفیت بالا برای رفع این شکاف دانش مورد نیاز است. تنوع در تاثیرات یافت‌شده برای AFOهای ساخته‌شده از مواد مختلف، مستلزم بررسی بیشتر است. مطالعات آتی می‌توانند تاثیر مواد AFO را بر بهبودی در وضعیت راه رفتن افراد مبتلا به ضعف عضله ساق پا ناشی از اختلالات عصبی‌عضلانی به‌آرامی پیشرونده بررسی کنند.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
چهار مورد از مطالعات واردشده که تاثیرات AFOها را ارزیابی کردند، دارای طراحی تصادفی‌سازی شده متقاطع (cross-over) بودند؛ شش مطالعه دیگر تصادفی‌سازی نشده بودند. پیامدها در مقاطع زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند، و بیشتر مطالعات شامل ارزیابی‌های پیگیری نبودند. انواع ارتوز مچ پا-پا که مورد بررسی قرار گرفتند، در طراحی و جنس آنها متفاوت بودند. بیشتر انواع ارتوز مچ پا-پا، به ویژه ارتوزهای مچ پا-پا که از کربن ساخته شده بودند، به‌صورت سفارشی آماده شدند؛ بقیه موارد پیش‌ساخته بودند. این عوامل سطح اعتماد ما را به شواهد کاهش دادند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
برای یافتن مطالعات منتشرشده تا فوریه 2023 به جست‌وجو پرداختیم.
شواهد موجود برای تعیین تاثیر ارتوزهای مچ پا-پا (AFOs) در بهبودی در وضعیت راه رفتن بزرگسالان مبتلا به ضعف عضلانی ساق پا، از تعداد محدودی از مطالعات کوچک با ناهمگونی (heterogeneity) در ویژگی‌های مداخله و ارزیابی پیامد حاصل می‌شود، و از قطعیت پائین تا بسیار پائین برخوردار است. شواهد نشان می‌دهد که AFOهای کربنی ممکن است هزینه انرژی راه رفتن (تلاش) را کاهش دهند، سرعت راه رفتن را افزایش داده و رضایت بیمار را بیشتر کنند، و AFOهای چرمی ممکن است سرعت راه رفتن را افزایش دهند، در حالی که AFOهای پلی‌پروپیلن و الاستیک ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در سرعت راه رفتن ایجاد کنند. ما نمی‌توانیم در مورد تاثیرات AFOها بر درک تلاش حین راه رفتن، حفظ تعادل و استفاده از آنها نتیجه‌گیری کنیم. همچنین نمی‌توانیم در مورد تاثیرات نامطلوب استفاده از AFO به نتیجه‌ای برسیم. تنوع در یافته‌های AFOهای ساخته‌شده از مواد مختلف نشان می‌دهد که برای بررسی اینکه چگونه مواد مختلف AFO بر بهبودی در وضعیت راه رفتن افراد مبتلا به ضعف عضله ساق پا ناشی از اختلالات عصبی‌عضلانی به‌آرامی پیشرونده تاثیر می‌گذارند، انجام تحقیقات بیشتر ضروری است.
ضعف عضله ساق پا (calf muscle) یک نشانه رایج در اختلالات عصبی‌عضلانی با پیشروی آهسته است که منجر به بروز مشکلات در راه رفتن مانند عدم حفظ تعادل و افزایش تلاش در راه رفتن می‌شود. درمان اصلی برای بهبودی در وضعیت راه رفتن این دسته از بیماران، استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا (ankle-foot-orthoses; AFOs) است. از آنجایی‌که ما از یک بررسی اجمالی به‌روزشده و کامل از تاثیرات AFOها مورد استفاده برای ضعف عضله ساق پا در اختلالات عصبی‌عضلانی به‌آرامی پیشرونده آگاه نیستیم، شواهد را برای تعیین اثربخشی استفاده از AFOها برای بهبودی در وضعیت راه رفتن این گروه از بیماران، به‌منظور حمایت از تصمیم‌گیری بالینی، بررسی کردیم.
مرور شواهد مربوط به تاثیرات استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا (AFOs) برای بهبودی در وضعیت راه رفتن در بزرگسالان مبتلا به ضعف عضلانی ساق پا ناشی از اختلالات عصبی‌عضلانی به‌آرامی پیشرونده.
در 10 فوریه 2023، پایگاه ثبت تخصصی گروه عصبی‌عضلانی در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ ClinicalTrials.gov و WHO ICTRP را جست‌وجو کردیم.
ما به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs)، از جمله مطالعات تصادفی‌سازی شده متقاطع (cross-over) و شبه-RCTs، و مطالعات تصادفی‌سازی نشده (NRSs) بودیم که تاثیرات مداخلات AFO را در مقایسه با راه رفتن فقط با کفش در بزرگسالان مبتلا به ضعف عضله ساق پا ناشی از اختلالات عصبی‌عضلانی بررسی کردند.
از پروسیجرهای روش‌شناسی (methodology) توصیف‌شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions) استفاده کردیم. ما یافته‌ها را برای پیامد اولیه (اندازه‌گیری تلاش برای راه رفتن به‌صورت عینی، که در قالب هزینه انرژی راه رفتن بررسی شد) و پیامدهای ثانویه (درک تلاش برای راه رفتن، تحرک فیزیکی، پارامترهای راه رفتن، استفاده از AFO، رضایت از AFO، و عوارض جانبی) خلاصه کردیم. نتایج را بر اساس نوع ماده AFO گروه‌بندی کرده و در صورت امکان آنها را در متاآنالیز وارد کردیم. از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای رتبه‌بندی قطعیت شواهد استفاده کردیم.
ما چهار مطالعه تصادفی‌سازی شده متقاطع و شش NRS را با 186 شرکت‌کننده در کل وارد کردیم (کوچکترین مطالعه 8 شرکت‌کننده و بزرگترین مطالعه 37 شرکت‌کننده داشتند). همه مطالعات به‌صورت مطالعات خود-کنترلی (self-control) طراحی شده و تاثیرات استفاده از AFOهای سفارشی و/یا پیش‌ساخته را بررسی کردند. AFOها از کربن (5 مطالعه)، پلی‌پروپیلن (5 مطالعه)، سیلیکون (1 مطالعه)، فلز (1 مطالعه)، مواد الاستیک (2 مطالعه)، یا چرم ترکیب‌شده با مواد دیگر (1 مطالعه) ساخته شدند. بررسی پیامد با AFOها طی یک جلسه (در برخی از مطالعات، افراد قبلا از AFO در زندگی روزمره خود استفاده می‌کردند)، زمانی که AFO تحویل داده شد، یا در سه هفته یا سه ماه پیگیری ارزیابی شد.
ما یک مطالعه را در معرض خطر سوگیری (bias) متوسط و نه مطالعه را در معرض خطر سوگیری بالا یا جدی قرار دادیم، عمدتا به دلیل سوگیری ناشی از تاثیرات دوره و انتقال (period and carryover)، سوگیری انتخاب (selection bias)، ناتوانی در کورسازی شرکت‌کنندگان و افراد ارزیابی‌کننده، داده‌های ازدست‌رفته، و گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting).
ما دریافتیم که AFOهای کربنی در مقایسه با راه رفتن فقط با کفش، ممکن است هزینه انرژی راه رفتن را کاهش داده (تفاوت میانگین (MD): 0.86- ژول/کیلوگرم/متر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.33- تا 0.39-؛ 2 مطالعه، 45 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین)، و سرعت راه رفتن را افزایش دهند (MD؛ 0.19 متر/ثانیه؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.27؛ 4 مطالعه، 71 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). ما دریافتیم که AFOهای چرمی ممکن است سرعت راه رفتن را افزایش دهند (MD؛ 0.25 متر/ثانیه؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.43؛ 1 مطالعه، 11 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). AFOهای پلی‌پروپیلن (MD؛ 0.00 متر/ثانیه؛ 95% CI؛ 0.11- تا 0.11؛ 2 مطالعه، 25 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و AFOهای الاستیک (MD؛ 0.03 متر/ثانیه، 95% CI؛ 0.12- تا 0.18؛ 1 مطالعه، 14 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر سرعت راه رفتن داشتند. AFOهای کربنی ممکن است رضایت بیمار را هنگام راه رفتن نیز افزایش دهند (1 مطالعه، 16 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
ما نتوانستیم در مورد درک تلاش حین راه رفتن (یک مطالعه، 8 شرکت‌کننده)، حفظ تعادل (دو مطالعه، 21 شرکت‌کننده)، و استفاده از AFO (دو مطالعه، 51 شرکت‌کننده)، نتیجه‌گیری کنیم، زیرا شواهد بسیار نامشخص هستند.
در نهایت، دو مطالعه (45 شرکت‌کننده) هیچ موردی را از عارضه جانبی گزارش نکردند (شواهد با قطعیت پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.