Vraag van dit literatuuroverzicht

Hoe effectief/nuttig zijn beslishulpen voor volwassenen die beslissingen nemen over een medische behandeling of onderzoek?

Belangrijkste boodschappen

- Beslishulpen voor patiënten zijn folders of video's die persoonlijk of online worden gebruikt. Ze identificeren duidelijk de te nemen beslissing over gezondheidszorg, geven informatie over opties (voordelen en nadelen) en helpen mensen duidelijk te maken wat voor hen het belangrijkst is. Beslishulpen zijn bedoeld om het overleg met de arts te verbeteren en aan te vullen, niet om het te vervangen.

- Meer dan 200 onderzoeken toonden aan dat beslishulpen volwassenen hielpen meer betrokken te zijn bij het nemen van beslissingen over gezondheid. Beslishulpen verbeteren de kennis en verwachtingen van voordelen en nadelen en helpen een optie te kiezen die weergeeft wat voor de patiënt het belangrijkst is.

- Er waren geen ongewenste effecten bij volwassenen die een beslishulp gebruikten.

Wat zijn beslishulpen voor patiënten?

Beslishulpen kunnen mensen helpen bij het nemen van beslissingen als er meer dan één optie is, waaronder status quo (geen verandering). Het zijn folders, video's of webgebaseerde bronnen die de beslissing weergeven, de opties beschrijven en mensen helpen nadenken over welke kenmerken van de opties voor hen het belangrijkst zijn. Standaardzorg werd gedefinieerd als algemene informatie, risicobeoordeling, samenvattingen van klinische praktijkrichtlijnen voor zorggebruikers, placebo-interventie (bijv. informatie over een ander onderwerp), of geen interventie.

Wat wilden we uitzoeken?

We wilden uitzoeken of beslishulpen die worden gebruikt door patiënten die een beslissing moeten nemen over een behandeling of onderzoek beter zijn dan de standaardzorg om een optie te kiezen die weerspiegelt wat voor hen het belangrijkst is. We wilden ook weten of beslishulpen voor patiënten leiden tot ongewenste effecten.

Wat hebben we gedaan?

We hebben een Cochrane literatuuroverzicht bijgewerkt wat voor het eerst werd gepubliceerd in 2003 en daarna al eens werd bijgewerkt in 2017. We zochten naar studies die een beslishulp voor patiënten vergeleken met standaardzorg. De studies werden uitgevoerd bij volwassenen die voor zichzelf of een familielid beslissingen over hun gezondheid moesten nemen. Standaardzorg kon of algemene patiënteninformatie of niets zijn. We vergeleken en vatten de resultaten van de studies samen en beoordeelden ons vertrouwen in de zekerheid van het bewijs.

Wat hebben we gevonden?

We vonden 209 onderzoeken waaraan 107.698 volwassenen deelnamen. De beslishulpen voor patiënten waren gericht op 71 verschillende beslissingen. De meest voorkomende beslissingen gingen over: operaties, screeningsonderzoeken (bijv. testen voor prostaatkanker, darmkanker, prenatale testen (voor de geboorte)), genetische tests en medicatiebehandelingen voor lange tijd (bijv. insuline-injecties voor diabetes of statines voor een hoge cholesterol).

We zijn redelijk zeker dat volwassenen die beslishulpen gebruiken, meer geneigd waren om een optie te kiezen die overeenkwam met wat voor hen het belangrijkst was. Ons vertrouwen in het bewijs is matig, omdat de studies die resultaten bevatten voor onze beoordeling slechts een klein deel vormen van alle studies die beslishulpen voor patiënten evalueren. We zijn ervan overtuigd dat wanneer volwassen patiënten beslishulpen gebruikten, hun kennis, hun verwachtingen over voordelen en nadelen en hun deelname aan het nemen van de beslissing sterk toenamen. We zijn er ook van overtuigd dat ze zich beter geïnformeerd voelden en duidelijker wisten wat ze het belangrijkst vonden. We zijn ervan overtuigd dat de keuzehulpen voor patiënten geen ongewenste effecten hebben veroorzaakt, zoals spijt over de beslissing.

Wat zijn de beperkingen van het bewijs?

Verder onderzoek zou het vertrouwen in het bewijsmateriaal voor het kiezen van opties die weergeven wat voor mensen het belangrijkst is, kunnen versterken.

Hoe up-to-date is het bewijs?

Dit literatuuroverzicht is een update van ons vorig literatuuroverzicht uit 2017. Het bewijs is bijgewerkt tot maart 2022.