Najważniejsze informacje

- Płukanie jamy ustnej chlorheksydyną przed ekstrakcją zęba lub 24 godziny po niej może pomóc w zapobieganiu suchości zębodołu.
- Umieszczenie żelu z chlorheksydyną bezpośrednio w zębodole tuż po ekstrakcji zęba może pomóc w zapobieganiu suchości zębodołu.
- Płukanki z chlorheksydyną powodują pewne niewielkie efekty uboczne (niepożądane); żele śródkostne z chlorheksydyną nie wydają się powodować efektów ubocznych.
- Stosowanie Alvogylu zmniejsza natężenie bólu suchego zębodołu w porównaniu ze stosowaniem tlenku cynku z eugenolem, ale dane naukowe na to są bardzo niepewne.
- Alvogyl nie wydaje się powodować działań niepożądanych.
- Potrzebujemy dalszych badań, aby wzmocnić dane naukowe i zbadać najlepsze sposoby zapobiegania i leczenia suchego zębodołu we wszystkich zębach.

Co to jest suchy zębodół?

Suchy zębodół jest bolesnym stanem, który czasami występuje po usunięciu zęba, najczęściej po ekstrakcji dolnych zębów mądrości.

Co powoduje suchy zębodół?

Uważa się, że jest to związane z utratą części lub całości skrzepu krwi, który tworzy się na dnie zębodołu po usunięciu zęba.

Jak możemy zapobiegać suchemu zębodołowi?

Opcją zapobiegania temu stanowi jest zmniejszenie ilości zanieczyszczeń i bakterii w jamie ustnej, chociaż występowanie suchego zębodołu nie ma pochodzenia bakteryjnego. Osoby z niedostateczną higieną jamy ustnej (resztki jedzenia i płytka nazębna) są bardziej narażone na wystąpienie suchego zębodołu. Poprawa higieny jamy ustnej i płukanie jej przed ekstrakcją zęba lub 24 godziny po niej może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia suchego zębodołu.

Jak można leczyć suchy zębodół?

Opcje leczenia suchego zębodołu w dużej mierze koncentrują się na zmniejszeniu odczuwania bólu lokalnie wokół miejsca ekstrakcji zęba, poprzez umieszczenie kojącego opatrunku leczniczego.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy antyseptyczne płukanki, żele lub plastry lecznicze mogą pomóc w zapobieganiu zapaleniu kości zębodołu. Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy umieszczenie opatrunku z lekiem może leczyć suchy zębodół i czy występują jakiekolwiek niepożądane skutki uboczne.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano płukanki antyseptyczne lub żele wewnątrzzębodołowe z płukankami placebo (leczenie pozorowane) lub niestosowaniem interwencji oraz z żelami wewnątrzzębodołowymi placebo lub niestosowaniem interwencji.

Aby znaleźć najlepszy sposób leczenia suchego zębodołu, poszukaliśmy badań, w których porównywano różne środki łagodzące z placebo (pozorowane leczenie) z innymi środkami łagodzącymi lub z niestosowaniem leczenia.

Porównaliśmy wyniki badań i podsumowaliśmy wnioski. Dokonaliśmy oceny naszego zaufania do danych naukowych w oparciu o projekt badania i liczbę włączonych pacjentów.

Czego się dowiedzieliśmy?

Zidentyfikowaliśmy 49 badań klinicznych; w 39 badaniach (6219 uczestników) oceniano profilaktykę, a w 10 badaniach (552 uczestników) leczenie suchego zębodołu.

Stwierdziliśmy, że:

- płukanie zarówno przed ekstrakcją zęba, jak i po niej (rozpoczynając 24 godziny po ekstrakcji) płukanką z glukonianu chlorheksydyny (o stężeniu 0,12% i 0,2%) prawdopodobnie powoduje zmniejszenie ryzyka zapalenia kości zębodołu;
- umieszczenie żelu chlorheksydynowego (o stężeniu 0,2%) w zębodole po usuniętym zębie prawdopodobnie powoduje zmniejszenie liczby przypadków zapalenia kości zębodołu;
- płukanki i żele z chlorheksydyną są równie skuteczne w zmniejszaniu częstości występowania suchego zębodołu, ale dane naukowe dla tego porównania są bardzo niepewne;
- płukanki z chlorheksydyną powodowały pewne niewielkie niepożądane efekty; żele z chlorheksydyną nie powodowały żadnych niepożądanych efektów;
- istniała niewielka ilość danych naukowych o bardzo niskiej pewności/zaufaniu pochodzących z 2 badań, że Alvogyl (stary preparat) może zmniejszać natężenie bólu w 7. dniu u pacjentów z suchym zębodołem w porównaniu z tlenkiem cynku z eugenolem. Dane naukowe odnoszą się do starego preparatu Alvogyl, który nie jest już dostępny. Należy zauważyć, że skład preparatu Alvogyl uległ zmianie i obecnie nosi on nazwę Alveogyl.

Ekstrakcje zębów są zazwyczaj przeprowadzane przez stomatologów z różnych powodów, jednak wszystkie z wyjątkiem 5 badań uwzględnionych w niniejszym przeglądzie obejmowały uczestników poddanych ekstrakcji trzecich zębów trzonowych, z których większość została przeprowadzona przez chirurgów stomatologów.

Jakie są ograniczenia zgromadzonych danych naukowych?

Głównym ograniczeniem danych naukowych jest to, że badania:

- donosiły głównie o ekstrakcjach zębów obejmujących dolne zęby mądrości;
- zostały podjęte w sposób, który wprowadził błędy w prowadzeniu badania prowadzące do błędów w wynikach; oraz
- dały nieprecyzyjne wyniki, gdy przeanalizowano je łącznie.

Ze względu na te błędy mamy niewiele zaufania do wyników dotyczących płukanek i żeli z chlorheksydyną, ale dalsze badania mogą mieć istotny wpływ na naszą pewność co do oszacowania efektu i mogą zmienić oszacowanie.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Wyszukiwanie istniejących badań zakończono do 28 września 2021 r.