Czym jest wysokie ciśnienie tętnicze (nadciśnienie tętnicze)?

Ciśnienie tętnicze (BP) jest miarą siły jaką serce wykorzystuje do pompowania krwi w organizmie. Zazwyczaj podaje się dwie wartości: ciśnienie, kiedy serce pompuje krew (skurczowe BP) oraz ciśnienie, kiedy serce odpoczywa pomiędzy uderzeniami (rozkurczowe BP). BP uważa się za podwyższone, gdy skurczowe BP przekracza 140 i/lub rozkurczowe BP przekracza 90, często zapisywane jako 140/90 i mierzone w milimetrach słupa rtęci (mm Hg). Ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego (NT) zwiększa się wraz z wiekiem.

NT jest jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów i niepełnosprawności na całym świecie. Może zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych przewlekłych problemów zdrowotnych, takich jak zawał serca lub udar mózgu. Obniżenie BP u chorych z NT zmniejsza liczbę osób, u których rozwijają się choroby serca i naczyń krwionośnych (choroby sercowo-naczyniowe), co prowadzi do mniejszej liczby zgonów i problemów sercowo-naczyniowych.

Masa ciała i podwyższone BP

Podwyższone BP często wiąże się z prowadzeniem niezdrowego stylu życia, takiego jak palenie papierosów, picie zbyt dużej ilości alkoholu, nadwaga i brak wystarczającej ilości ruchu. We wszystkich wytycznych dotyczących leczenia zaleca się utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz zredukowanie jej, jeśli to konieczne. Niektórzy decydują się na odchudzanie poprzez stosowanie diety, na przykład poprzez spożywanie mniejszej ilości tłuszczu lub ograniczenie liczby spożywanych kalorii.

Dlaczego stworzyliśmy niniejszy przegląd Cochrane?

Chcieliśmy sprawdzić, czy stosowanie leków zmniejszających masę ciała ma długotrwały wpływ na BP oraz czy może zmniejszać ryzyko działań niepożądanych spowodowanych NT.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwano badań, w których porównywano efekty stosowania diety odchudzającej z niestosowaniem diety u chorych z NT. Interesował nas wpływ diety na BP i masę ciała. Chcieliśmy również dowiedzieć się, ile osób doświadczyło niepożądanych skutków, u ilu osób rozwinęła się choroba sercowo-naczyniowa i ile osób zmarło.

Poszukiwaliśmy badań z randomizacją, w których pacjentów losowo przydzielano do grup leczenia. Ten typ badań zwykle dostarcza najbardziej wiarygodnych danych na temat efektów leczenia.

Oceniliśmy wiarygodność zebranych danych. Braliśmy pod uwagę czynniki, takie jak: sposób przeprowadzenia badań, liczbę osób biorących w nich udział i spójność wyników w różnych badaniach.

Okres wyszukiwania danych: w przeglądzie uwzględniono dane opublikowane do kwietnia 2020 roku.

Co udało nam się ustalić?

Znaleźliśmy 6 badań, w których udział wzięło 2100 chorych z NT (średnia wieku wynosiła 45-66 lat). Badania przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych (4 badania) i w Europie (4 badania), trwały od 6 do 36 miesięcy.

Żadne z badań nie dostarczyło przydatnych informacji na temat jakichkolwiek niepożądanych skutków stosowania diety odchudzającej.

Jakie są wyniki naszego przeglądu?

Dieta odchudzająca prawdopodobnie umożliwiła utratę masy ciała (5 badań, 888 osób) i mogła wpłynąć na obniżenie BP (3 badania; 731 osób), w porównaniu z niestosowaniem diety.

Nie znaleźliśmy wystarczających dowodów na to, czy przestrzeganie diety wpływało na liczbę osób, które zmarły lub u których rozwinęła się choroba sercowo-naczyniowa. W 3 badaniach wykazano, że nikt nie zmarł podczas trwania badania; tylko jedno badanie dotyczyło liczby osób, u których rozwinęła się choroba sercowo-naczyniowa.

Jak wiarygodne są te wyniki?

Nie jesteśmy całkowicie przekonani, że osoby z wysokim BP tracą na wadze po zastosowaniu diety odchudzającej; jednak wyniki te mogą ulec zmianie, jeśli dostępnych będzie więcej danych naukowych. Nie mamy pewności, czy stosowanie diety odchudzającej obniża BP, ponieważ wyniki te oparte są na niewielkiej liczbie badań; wynik ten może ulec zmianie, jeśli dostępnych będzie więcej danych naukowych.

Kluczowe informacje

Chociaż osoby z podwyższonym BP straciły na wadze i miały niższe BP po zastosowaniu diety odchudzającej, w porównaniu z osobami, które nie stosowały diety, nie znaleźliśmy wystarczająco wiarygodnych danych naukowych, aby mieć pewność co do tego wyniku. Nie mamy pewności, czy przestrzeganie diety odchudzającej może zmniejszyć częstość występowania chorób układu sercowo-naczyniowego, ponieważ nie znaleźliśmy wystarczającej liczby badań, które dotyczyły tego zagadnienia.