Wprowadzenie
Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV) przenoszone są drogą płciową i często występują u osób młodych. Zazwyczaj zwalczane są przez układ immunologiczny. Jednak, gdy w organizmie utrzymują się wirusy wysokiego ryzyka, mogą one prowadzić do rozwoju nieprawidłowych komórek w obrębie szyjki macicy, które określa się jako zmiany przedrakowe, jeśli obejmują co najmniej dwie trzecie powierzchni szyjki macicy. Zmiany przedrakowe po wielu latach mogą się przekształcić w raka szyjki macicy. Nie u każdej kobiety ze zmianami przedrakowymi szyjki macicy dojdzie do rozwoju raka, ale określenie, u której on wystąpi jest trudne. Istnieje wiele różnych typów wysokoonkogennych wirusów HPV, które mogą prowadzić do rozwoju zmian przedrakowych i raka. Najważniejsze wysokoonkogenne wirusy to HPV16 i 18, gdyż odpowiadają za około 70% przypadków raka szyjki macicy na świecie. Szczepienia ochronne poprzez wstrzyknięcie domięśniowo cząsteczek podobnych do wirusa HPV pobudzają organizm do produkcji przeciwciał, które chronią przed przyszłymi infekcjami wirusem HPV.

Pytanie badawcze
Czy szczepienia przeciwko HPV zapobiegają rozwojowi zmian przedrakowych i raka szyjki macicy oraz jakie są negatywne skutki?

Główne wyniki
Włączyliśmy 26 badań z udziałem 73 428 młodych dziewcząt i kobiet. We wszystkich badaniach oceniano bezpieczeństwo szczepień w okresie od 6 miesięcy do 7 lat, a w dziesięciu oceniano ochronę przed pojawieniem się stanu przedrakowego w okresie od 3,8 do 8 lat. Wyniki dotyczące wystąpienia raka szyjki macicy nie są dostępne. Większość włączonych uczestniczek była w wieku poniżej 26 lat. W trzech badaniach rekrutowano kobiety pomiędzy 25. a 45. rokiem życia. W badaniach porównywano szczepienie przeciwko HPV ze szczepieniem pozorowanym.

Analizowaliśmy ochronę przed pojawieniem się zmian przedrakowych u osób, które były wolne od wysokoonkogennych typów HPV, od typu 16/18 lub kobiet z/ bez stwierdzonego zakażenia w momencie szczepienia. Oddzielnie ocenialiśmy obecność zmian przedrakowych związanych z zakażeniem HPV16/18 oraz wszystkich zmian przedrakowych (bez względu na typ wirusa; przyp. tłum.)

Ochrona przed zmianami przedrakowymi raka szyjki macicy

1) Kobiety niezakażone wysokoonkogennymi wirusami HPV

Wyniki dla tego porównania były oceniane tylko w młodszych grupach wiekowych (15-25 lat). Szczepienia HPV zmniejszyły ryzyko rozwoju zmian przedrakowych szyjki macicy związanych z zakażeniem HPV16/18 ze 164 na 10 000 do 2 na 10 000 kobiet (wysoka pewność względem oszacowania wyników). Szczepienia zmniejszyły również ryzyko rozwoju jakichkolwiek zmian przedrakowych z 287 do 106/10 000 przypadków (wysoka pewność względem oszacowania wyników).

2) Kobiety niezakażone HPV 16/18

Wpływ szczepień przeciwko HPV na ryzyko rozwoju zmian przedrakowych był zróżnicowany w grupach wiekowych. U kobiet młodszych szczepienia zmniejszyły ryzyko rozwoju zmian przedrakowych związanych z HPV 16/18 z 113 do 6 przypadków na 10 000 kobiet (wysoka pewność względem oszacowania wyników). Szczepienia przeciwko HPV zmniejszyły liczbę kobiet z jakimikolwiek zmianami przedrakowymi z 231 przypadków do 95 na 10 000 (wysoka pewność względem oszacowania wyników). U kobiet powyżej 25. roku życia, szczepienia zmniejszyły liczbę zmian przedrakowych związanych z zakażeniem HPV 16/18 z 45 do 14 przypadków na 10 000 (umiarkowana pewność względem oszacowania wyników).

3) Wszystkie kobiety z lub bez infekcji HPV

U kobiet zaszczepionych pomiędzy 15. a 26. rokiem życia, szczepienia przeciwko HPV zredukowały ryzyko rozwoju zmian przedrakowych związanych z HPV 16/18 z 341 do 157 przypadków na 10 000 (wysoka pewność względem oszacowania wyników) oraz jakichkolwiek zmian z 559 do 391 przypadków na 10 000 (wysoka pewność względem oszacowania wyników).

U starszych kobiet, zaszczepionych pomiędzy 25. a 45. rokiem życia, wpływ szczepień przeciwko HPV na rozwój zmian przedrakowych był mniejszy, co może być związane z wcześniejszą ekspozycją na HPV. Ryzyko rozwoju zmian przedrakowych związanych z HPV 16/18 prawdopodobnie zmniejszyło się z 145 na 10 000 przypadków u kobiet nieszczepionych do 107 na 10 000 u kobiet zaszczepionych (umiarkowana pewność względem oszacowania wyników). Ryzyko rozwoju jakichkolwiek zmian przedrakowych było prawdopodobnie porównywalne pomiędzy kobietami niezaszczepionymi, a zaszczepionymi (343 versus 356 na 10 000; umiarkowana pewność względem oszacowania wyników).

Działania niepożądane

Ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych było podobne w grupie osób szczepionych przeciwko HPV i grupie kontrolnej (placebo lub szczepienie przeciwko innym infekcjom niż HPV; wysoka pewność względem oszacowania wyników). Wskaźnik zgonów był podobny w obu grupach (11/10 000 w grupie kontrolnej, 14/10 000 w grupie szczepionej; niska pewność względem oszacowania wyników). Liczba wszystkich zgonów była niska, jednak obserwowano wyższy odsetek u kobiet starszych. Nie ustalono schematu w zakresie przyczyny lub czasu zgonu.

Wyniki dotyczące ciąż

Szczepienia przeciwko HPV nie zwiększyły ryzyka poronienia lub zakończenia ciąży. Nie posiadamy wystarczających danych, aby mieć pewność co do ryzyka poronienia i urodzenia dziecka z wadami rozwojowymi (umiarkowana pewność względem oszacowania wyników).

Wnioski
Dane naukowe o dużej pewności wskazują, że szczepienia przeciwko HPV chronią przed zmianami przedrakowymi szyjki macicy u młodych dziewcząt i kobiet, które zostały zaszczepione między 15.a 26. rokiem życia. Ochrona jest mniejsza, gdy część populacji jest już zakażona wirusem HPV. Dłuższy okres obserwacji jest niezbędny w celu oceny wpływu szczepień na rozwój raka szyjki macicy. Szczepienia nie zwiększają ryzyka poważnych działań niepożądanych, poronienia lub przerwania ciąży. Istnieją ograniczone dane z badań dotyczące wpływu szczepień na zgon dziecka, urodzenie noworodka martwego lub z wadami rozwojowymi.