Pytanie badawcze

Badacze Cochane przeprowadzili przegląd danych naukowych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania modulatorów receptora progesteronowego u kobiet chorych na endometriozę.

Wprowadzenie

Endometrioza to choroba, w której tkanka błony śluzowej macicy (gruczołu i sromu) rozrasta się poza jamę macicy. Choroba ta związana jest ze stężeniem estrogenu i dlatego występuje głównie w okresie rozrodczym. Może powodować ból brzucha, zazwyczaj podczas miesiączki (menstruacji) lub stosunku seksualnego. Modulatory receptora progesteronowego są uważane za jedną z hormonalnych metod leczenia endometriozy.

Charakterystyka badań

Odnaleźliśmy 10 badań z randomizacją obejmujących 960 kobiet; dane naukowe są aktualne do listopada 2016 r.

Główne wyniki

W trzech badaniach oceniano mifepriston. Dane naukowe o umiarkowanej jakości wskazują, że mifepriston łagodzi bolesne miesiączkowanie u kobiet chorych na endometriozę. Na podstawie danych naukowych szacujemy, że 40% kobiet przyjmujących placebo może doświadczyć bolesnych miesiączek, natomiast u kobiet stosujących mifepriston odsetek ten może wahać się od 3% do 10%. Niskiej jakości dane naukowe sugerują, że mifepriston zmniejsza również dyspareunię (ból podczas stosunku płciowego). Jednak częstym działaniem niepożądanym związanym z przyjmowaniem mifepristonu był brak miesiączki oraz uderzenia gorąca. U prawie 90% kobiet leczonych mifepristonem stwierdzono brak miesiączki, a 24% - uderzenia gorąca, natomiast badacze zaobserwowali po jednym przypadku każdego z objawów (1%) w grupie kobiet przyjmujących placebo. Dane naukowe nie były wystarczające, aby wykazać czy istnieją różnice w częstości występowania nudności, wymiotów lub zmęczenia.

Porównanie różnych dawek mifepristonu było niejednoznaczne, chociaż dane naukowe wskazują, że dawka 2,5 mg może być mniej skuteczna niż większe dawki.

W pozostałych badaniach oceniano inne modulatory receptora progesteronowego. Badacze przeprowadzili porównania gestrinonu z innymi lekami (danazol lub leuprorelina), octanu uliprystalu z octanem leuprolidu oraz asoprisnil z placebo. Dane naukowe nie były jednak wystarczające, aby móc sformułować jednoznaczne wnioski dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności tych interwencji.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych wahała się od umiarkowanej do niskiej. Główne ograniczenia obejmowały: poważne ryzyko błędu systematycznego (związane ze słabym raportowaniem zastosowanej metodologii oraz dużym lub niejasnym wskaźnikiem utraty uczestników w większości badań), bardzo nieprecyzyjne oszacowanie efektów (związane z małym odsetkiem przypadków oraz szerokim przedziałem ufności), oraz niepewność co do możliwości odniesienia danych z badań do praktyki klinicznej (wyniki były oceniane w wybranych podgrupach uczestników).