Przeanalizowano dane z randomizowanych badań z grupą kontrolną (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup terapeutycznych) oceniające suplementy probiotyczne same lub w połączeniu z interwencjami farmakologicznymi lub niefarmakologicznymi w celu zapobiegania cukrzycy ciążowej (ang. gestational diabetes mellitus; GDM).

Czego dotyczy to zagadnienie?

GDM to stan, w którym u matki pojawia się wysoki poziom cukru we krwi. zwykle po 13. tygodniu ciąży. GDM różni się od cukrzycy typu 2 tym, że poziom cukru we krwi jest prawidłowy przed ciążą, a po ciąży poziom ten zazwyczaj wraca do normy. U osób z GDM może wystąpić w przyszłości ryzyko zachorowania na cukrzycę drugiego typu. Kobiety z GDM są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia wysokiego ciśnienia krwi z obecnością białka w moczu (stan przedrzucawkowy) oraz porodu instrumentalnego lub cesarskiego cięcia. Ich dzieci częściej rodzą się duże jak na swój wiek ciążowy. Probiotyki - dobre bakterie, które zazwyczaj przyjmowane są w postaci kapsułek lub napojów - stanowią uzupełnienie bakterii jelitowych. Jesteśmy zależni od naszych bakterii jelitowych, które pomagają nam trawić pokarm, produkować pewne witaminy, regulować nasz układ odpornościowy i utrzymywać nas w zdrowiu poprzez ochronę przed bakteriami wywołującymi choroby. Probiotyki mogą zmienić metabolizm i ochronić przed GDM.

Dlaczego jest to takie ważne?

Kobiety, które mają nadwagę lub są otyłe, w poprzedniej ciąży wystąpiła u nich GDM lub posiadają członka w najbliższej rodzinie chorego na cukrzycę, są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia GDM. Obecne leczenie GDM obejmuje dietę z lekami lub bez, ale nie zawsze zapobiega problemom związanym z GDM. Probiotyki to prosty sposób, który może ochronić przed GDM. Niniejszy przegląd został zaprojektowany, aby sprawdzić czy dane naukowe potwierdzają to czy też nie.

Jakie dane znaleźliśmy?

Poszukiwano danych z randomizowanych badań z grupą kontrolną w marcu 2020 r. i zidentyfikowano siedem badań z udziałem 1647 kobiet w ciąży porównujących probiotyki z nieaktywnym placebo (leczenie pozorowane). Dwa badania dotyczyły kobiet z nadwagą i otyłością, dwa - kobiet otyłych, a trzy nie wykluczały kobiet ze względu na ich wagę. Ogólne ryzyko błędu systematycznego było niskie z wyjątkiem jednego badania, w którym ryzyko błędu było niejasne.

Nie jest jasne, jak probiotyki wpływają na ryzyko rozwoju GDM ze względu na duże zróżnicowanie wyników sześciu badań (1440 kobiet, dane niskiej jakości). Probiotyki zwiększają ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego (4 badania, 955 kobiet; dane wysokiej jakości). Probiotyki w niewielkim stopniu zmniejszają konieczność wykonania cesarskiego cięcia (6 badań, 1520 kobiet; dane wysokiej jakości) i prawdopodobnie w niewielkim stopniu zmniejszają przyrost masy ciała w czasie ciąży (4 badania, 853 kobiety; dane umiarkowanej jakości) lub ryzyko urodzenia dużego dziecka (4 badania, 919 kobiet; dane umiarkowanej jakości). Żadne z badań nie zawierało informacji na temat ryzyka urazu krocza (rozdarcia podczas porodu pochwowego lub nacięcia chirurgicznego (episiotomii)), depresji poporodowej lub rozwoju późniejszej cukrzycy.

Nie wiemy, czy probiotyki wpływają na występowanie problemów zdrowotnych u niemowląt po urodzeniu, ponieważ wyniki różniły się w poszczególnych badaniach (2 badania, 623 niemowlęta; dane niskiej jakości). Nie jest również pewne, jak probiotyki wpływają na zgon niemowląt (przed urodzeniem lub w okresie noworodkowym) (3 badania, 709 niemowląt; dane o niskiej pewności), niski poziom cukru we krwi (2 badania, 586 niemowląt; dane o niskiej pewności) lub zawartość tłuszczu w organizmie (2 badania, 320 niemowląt; dane o niskiej pewności). Żadne z badań nie zawierało informacji na temat ryzyka rozwoju cukrzycy u niemowląt lub długotrwałych schorzeń, które wpływają na rozwój mózgu.

Co to oznacza?

Dane niskiej jakości pochodzące z sześciu badań nie pozwoliły jednoznacznie określić wpływu probiotyków na ryzyko GDM. Jednakże wysoka jakość danych naukowych sugeruje, że probiotyki prawdopodobnie przyczyniają się do wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Dlatego też obecnie istnieją dane na możliwość wystąpienia szkód przy niewielkich obserwowanych korzyściach z powszechnego stosowania probiotyków w ciąży.

Obecnie prowadzonych jest osiem badań, które mogą pomóc w uzyskaniu większej jasności co do efektów stosowania probiotyków. W przyszłości należy zbadać związek między probiotykami a stanem przedrzucawkowym.