Jaki był cel niniejszego przeglądu?
Celem tego przeglądu było sprawdzenie, czy tafenochina może zapobiegać nawrotom zakażeń zarodźcem vivax i czy efekt ten jest równoważny z efektem stosowania standardowej dawki prymachiny. Standardowa dawka prymachiny dla dorosłych wynosi 15 mg/dobę przez 14 dni.
Najważniejsze informacje
Tafenochina zapobiega nawrotom malarii vivax (mierzonym jako nawroty zakażenia we wszystkich badaniach, ponieważ nie jest możliwe odróżnienie prawdziwego nawrotu od ponownego zakażenia) u dorosłych w porównaniu z brakiem leczenia zapobiegającego nawrotom (placebo). Prawdopodobnie istnieje również niewielka lub żadna różnica między tafenochiną a prymachiną w zapobieganiu nawrotom. Pewność danych naukowych była umiarkowana ze względu na małą liczbę badań i nieliczne dane. Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica w działaniach niepożądanych ogółem tafenochiny w porównaniu z placebo lub prymachiną. Nie mamy jednak pewności, czy tafenochina powoduje cięższe działania niepożądane, takie jak spadek stężenia hemoglobiny we krwi.
Co analizowano w niniejszym przeglądzie?
Malaria Vivax jest wywoływana przez pasożyta Plasmodium vivax . Choroba obejmuje uśpiony (nieaktywny) etap zakażenia wątroby, który może powodować nawrót (pogorszenie), jeśli nie jest leczony.
Do niedawna najczęściej stosowanym lekiem w zapobieganiu nawrotom była prymachina, ale obecnie istnieje nowa alternatywa o nazwie tafenochina. Amerykańska agencja odpowiedzialna za ochronę zdrowia publicznego, Food and Drug Administration (FDA), zaleca tafenochinę w zapobieganiu nawrotom w pojedynczej dawce 300 mg. W porównaniu z prymachiną, którą zwykle podaje się codziennie przez 14 dni, jednodniowe dawkowanie zapewnia znaczną przewagę. Jednak zarówno prymachina, jak i tafenochina mogą powodować pęknięcie lub zniszczenie czerwonych krwinek (zwane hemolizą) u osób z dziedziczną chorobą zwaną niedoborem enzymu dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD).
Przeprowadziliśmy przegląd Cochrane dotyczący wpływu tafenochiny na usuwanie uśpionych pasożytów P vivax u zakażonych osób w celu zapobiegania nawrotom. Jednak trudno jest odróżnić prawdziwy nawrót od nowego zakażenia u tej samej osoby, chyba że osoba nie przebywa na obszarze endemicznym malarii po początkowym leczeniu. Żadne z badań klinicznych uwzględnionych w tym przeglądzie nie robiły tego i w rzeczywistości mierzyły ponowne wystąpienie choroby jako miarę zastępczą dla wnioskowania o nawrotach. Uznając to ograniczenie, w zaleceniach i wynikach tego przeglądu użyliśmy słowa "nawrót", ponieważ zapobieganie nawrotom jest celem stosowania tafenochiny w postaci pojedynczej dawki w tych badaniach klinicznych.
Jakie są najważniejsze wyniki tego przeglądu?
Przeanalizowaliśmy badania opublikowane do 3 czerwca 2020 r. Zidentyfikowaliśmy trzy badania kliniczne przeprowadzone w dziewięciu krajach z udziałem 747 dorosłych z potwierdzoną malarią P. vivax . Wszyscy dorośli otrzymywali chlorochinę (w celu usunięcia pasożytów z krwi), a niektóre grupy otrzymywały tafenochinę w pojedynczej dawce 300 mg, prymachinę lub placebo (nieaktywną tabletkę dopasowaną do czasu stosowania prymachiny). Wszyscy uczestnicy byli obserwowani pod kątem ponownego wystąpienia malarii P. vivax (w okresie do sześciu miesięcy) i wszystkie badania kliniczne oceniały uczestników pod kątem aktywności G6PD i wykluczały osoby z niedoborem. Wykluczono również kobiety w ciąży i dzieci.
Osoby dorosłe otrzymujące tafenochinę w dawce 300 mg miały mniej nawrotów (wnioskując w oparciu o mniejszą liczbę ponownie występujących zakażeń) niż osoby dorosłe otrzymujące placebo (dane naukowe o umiarkowanej pewności). Prawdopodobnie różnica między tafenochiną w dawce 300 mg a prymachiną w zapobieganiu nawrotom była niewielka lub żadna (dane naukowe o umiarkowanej pewności). Prawdopodobnie różnica między tafenochiną a prymachiną w występowaniu działań niepożądanych była niewielka lub żadna (dane naukowe o umiarkowanej pewności). Nie mamy jednak pewności, czy tafenochina powoduje więcej ciężkich działań niepożądanych w porównaniu z placebo lub prymachiną (na przykład hemoliza; dane naukowe o bardzo niskiej pewności).
Tłumaczenie: Paulina Węglarz Redakcja: Małgorzata Maraj