Pytanie badawcze

Naszym celem było zbadanie, czy liberalna terapia płynami może przynieść więcej korzyści czy szkód w porównaniu z terapią restrykcyjną u dorosłych i dzieci z ciężką sepsą lub wstrząsem septycznym. Oceniliśmy głównie różnice pod względem wpływu stosowania tych dwóch interwencji na ryzyko zgonu i występowania zdarzeń niepożądanych.

Wprowadzenie

Sepsa i wstrząs septyczny są powikłaniami po zakażeniu. Pacjenci przebywający na oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM) są bardziej narażeni na te powikłania niż inni. Po rozwinięciu się infekcji może u nich dojść do rozwoju niewydolności narządów i w niektórych przypadkach do śmierci. Terapia płynami jest ważnym etapem wstępnego leczenia sepsy u dorosłych i dzieci.

Wyniki

Elektroniczne bazy danych zostały przeszukane 16 stycznia 2018 roku. Nie zidentyfikowano badań przeprowadzonych w populacji dorosłych, które spełniałyby kryteria włączenia. Do przeglądu włączono trzy badania, w których uczestniczyło 3402 dzieci. Zidentyfikowano też 3 trwające badania, których wyniki nie zostały jeszcze opublikowane. Łączna analiza wyników dwóch badań (obejmujących 3288 dzieci) wykazała, że liberalna strategia podaży płynów może zwiększać ryzyko zgonu w trakcie pobytu w szpitalu o 38%, a ryzyko zgonu w trakcie 4 tygodni obserwacji o 39%. Oznacza to, że na każde 34 dzieci otrzymujących terapię płynami w grupie liberalnej terapii wystąpi jeden zgon więcej podczas hospitalizacji niż w grupie terapii restrykcyjnej. Podobnie, w 4-tygodniowej obserwacji, na każde 29 dzieci poddanych płynoterapii liberalnej wystąpi jeden dodatkowy zgon w porównaniu z grupą płynoterapii restrykcyjnej. W jednym małym badaniu przedstawiono niejednoznaczne wyniki w odniesieniu do ryzyka zgonu podczas hospitalizacji. Nie jesteśmy pewni, czy istnieje różnica pod względem częstości występowania zdarzeń niepożądanych (np. powiększenia wątroby, potrzeby wentylacji mechanicznej, reakcji alergicznych i powikłań neurologicznych) między grupą strategii liberalnej a restrykcyjnej.

W jednym badaniu (z udziałem 101 dzieci) stwierdzono, że terapia restrykcyjna może skrócić czas pobytu na OIOM i czas trwania wentylacji mechanicznej. Jednak mamy bardzo małą pewność co do wiarygodności tego wyniku ze względu na małą liczbę uczestników badania. Nie odnaleziono badań dotyczących osób dorosłych z sepsą lub wstrząsem septycznym.

Wnioski

Dane naukowe niskiej do wysokiej jakości wskazują, że liberalna terapia płynami może zwiększać ryzyko zgonu u dzieci z sepsą lub wstrząsem septycznym. Poza tym stwierdzeniem, nie mamy pewności co do wpływu stosowania liberalnej i restrykcyjnej terapii płynami na ryzyko występowania zdarzeń niepożądanych. Ze względu na brak danych nie mamy również pewności co do efektów stosowania tych interwencji u dorosłych z sepsą lub wstrząsem septycznym. Oczekujemy zakończenia innych badań dotyczących osób dorosłych z sepsą lub wstrząsem septycznym w innych warunkach, z uwzględnieniem szerszego zakresu patogenów wywołujących te choroby. Wnioski z tego przeglądu mogą ulec zmianie po opublikowaniu i analizie wyników trzech trwających badań.