Pytanie badawcze

W przeglądzie tym porównano proces zdrowienia chorych po operacji nowotworów głowy i szyi, u których stosowano przed operacją i po niej lub wyłącznie po operacji dietę immunomodulującą lub żywienie standardowe. Oceniliśmy, jak długo chorzy pozostawali w szpitalu, czy wystąpiły jakieś powikłania oraz ile osób zmarło w każdej z badanych grup.

Wprowadzenie

Operacja nowotworów głowy i szyi oznacza zazwyczaj leczenie chirurgiczne okolic jamy ustnej, gardła lub krtani. Jest to skomplikowany zabieg i pacjenci często borykają się z powikłaniami, np. z zakażeniem lub rozejściem się rany lub zakażeniami, takimi jak zapalenie płuc. Komplikacje te mogą prowadzić do przedłużonego pobytu w szpitalu. Określone składniki odżywcze, np. aminokwasy (zawarte w pokarmach na bazie białka), kwasy omega 3 (często występujące w olejach rybnych) oraz nukleotydy (występujące w wielu rodzajach żywności) zostały zbadane pod kątem ich roli we wspomaganiu rekonwalescencji pooperacyjnej. Dieta immunomodulująca polega na dodaniu co najmniej jednego z tych składników odżywczych do pokarmu pacjenta. Chcieliśmy sprawdzić, czy stosowanie diety immunomodulującej zamiast standardowego żywienia przyspieszyło rekonwalescencję, np.skróciło pobyt pacjentów w szpitalu i ograniczyło występowanie powikłań.

Charakterystyka badań

Uwzględniliśmy 19 badań, w których uczestniczyło łącznie 1099 dorosłych. W każdym badaniu wzięło udział średnio od 8 do 209 uczestników, ale zazwyczaj (12 z 19 badań) było ich w każdej z badanych grup mniej niż 25. Badania skupiały się na pacjentach, u których zastosowano dietę immunomodulującą lub standardowe żywienie przed operacją i po niej lub wyłącznie po operacji. Badania różniły się pod względem długości okresu stosowania poszczególnych diet, ale zwykle trwał on co najmniej pięć dni. Dane naukowe są aktualne do lutego 2018 r.

Kluczowe wyniki

Nie znaleźliśmy danych naukowych wskazujących na różnice w długości pobytu w szpitalu, jednak wyniki poszczególnych badań były bardzo zróżnicowane. Znaleźliśmy dane naukowe wskazujące na to, że u pacjentów poddanych diecie immunomodulującej może wystąpić o połowę mniejsze prawdopodobieństwo rozejścia się rany pooperacyjnej, czyli pojawienia się przetoki (kanału pomiędzy wnętrzem gardła a powierzchnią skóry). Nie znaleźliśmy żadnych danych naukowych wskazujących na to, że dieta immunomodulująca wpływa na ryzyko wystąpienia zakażenia rany (sposoby pomiarów nie zawsze były jasno określone) lub zgonu. Pokarmy wykorzystane w badaniach były na ogół dobrze tolerowane i nie natrafiliśmy na dane naukowe wykazujące różnice w występowaniu efektów niepożądanych, takich jak biegunka, między badanymi grupami. Inne powikłania kliniczne, takie jak zapalenie płuc czy infekcje układu moczowego nie były powszechnie zgłaszane, ale skąpe dane świadczą, że stosowanie diety immonomodulującej może zmniejszać prawdopodobieństwo ich wystąpienia.

Jakość danych naukowych

Badania uwzględnione w tym przeglądzie były w większości przypadków małe i słabo udokumentowane, co oznacza że ich wyniki mogą być mało wiarygodne. Potrzebne jest więcej dużych badań, o dobrej jakości, przeprowadzonych w ramach obecnych systemów opieki zdrowotnej.