Pytanie zadane w przeglądzie

W niniejszym przeglądzie porównano skuteczność i bezpieczeństwo interwencji stosowanych u dzieci z założonym drenem śródbębenkowym, u których pojawia się wyciek wydzieliny z ucha, po upływie bezpośredniego okresu pooperacyjnego.

Wprowadzenie

Zakładanie drenów śródbębenkowych (plastikowych rurek o wielkości od 1 do 2 mm umieszczanych w błonie bębenkowej) jest na całym świecie jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych u dzieci. Nawet u 3 na 4 dzieci z założonym drenem śródbębenkowym występują przypadki wycieku wydzieliny z ucha. Gdy wyciek wydzieliny z ucha występuje po upływie bezpośredniego okresu pooperacyjnego, uważa się, że jest on objawem zapalenia ucha środkowego. Najczęściej stosowane metody leczenia obejmują: podawanie antybiotyków doustnie, stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki lub stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyk (antybiotyki) i kortykosteroidy oraz wstępną obserwację. Obawy związane z występowaniem objawów niepożądanych związanych ze stosowaniem antybiotyków podawanych doustnie oraz potencjalne ryzyko uszkodzenia ucha wewnętrznego i utraty słuchu spowodowanej stosowaniem kropli dousznych zawierających antybiotyki stanowią ważne przyczyny dokonywanego przez lekarzy wyboru jednej metody leczenia kosztem pozostałych.

Charakterystyka badania

Niniejszy przegląd obejmuje dane naukowe aktualne do 23 czerwca 2016 r. Do przeglądu włączono 9 badań, które obejmowały łącznie 2132 dzieci, u których występował ostry wyciek wydzieliny z ucha po upływie bezpośredniego okresu pooperacyjnego. W badaniach oceniano różne metody leczenia.

Najważniejsze wyniki

Poszukiwaliśmy głównie danych dotyczących różnicy pod względem odsetka dzieci, u których wyciek wydzieliny z ucha ustąpił w ciągu 2 tygodni od rozpoczęcia leczenia, a także danych dotyczących objawów niepożądanych i poważnych powikłań. Dodatkowe dane obejmowały: odsetek dzieci, u których wyciek wydzieliny z ucha ustąpił po 2-4 tygodniach i 4-12 tygodniach, odsetek dzieci, u których ból ucha i gorączka ustąpiły w ciągu 2 tygodni, czas trwania wycieku wydzieliny z ucha, odsetek dzieci z przewlekłym wyciekiem wydzieliny, częstość nawrotów, zatkanie rurki, wysunięcie rurki, jakość życia związaną ze zdrowiem oraz słuch.

Krople do uszu zawierające antybiotyki (z kortykosteroidami lub bez nich) w porównaniu z antybiotykami podawanymi doustnie

Stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki, z kortykosteroidami lub bez nich, było bardziej skuteczne niż stosowanie antybiotyków podawanych doustnie pod względem ustępowania wycieku wydzieliny z ucha po 1 tygodniu (dane naukowe umiarkowanej jakości)i po 2 tygodniach (dane naukowe umiarkowanej jakości),ryzyka nawrotu wycieku wydzieliny z ucha (dane naukowe niskiej jakości)i jakości życia związaną ze swoistą chorobą (dane naukowe niskiej jakości). Nie odnaleziono żadnych danych naukowych wskazujących na to, że stosowanie kropli zawierających antybiotyki skuteczniej zmniejszało ryzyko przewlekłego wycieku wydzieliny z ucha(dane naukowe niskiej jakości), ryzyko zablokowania rurki (dane naukowe niskiej jakości),wpływało na ogólną jakość życia (dane naukowe niskiej jakości)lub słuch(dane naukowe bardzo niskiej jakości). Objawy niepożądane występowały z podobną częstością (dane naukowe niskiej jakości),podczas gdy w żadnej z grup nie wystąpiły poważne powikłania(dane naukowe bardzo niskiej jakości).

Inne porównania

Stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki, z kortykosteroidami lub bez nich, było skuteczniejsze niż stosowanie kropli do uszu zawierających kortykosteroidy pod względem czasu trwania wycieku wydzieliny z ucha(dane naukowe umiarkowanej jakości).

Stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki było skuteczniejsze niż płukanie uszu solą fizjologiczną pod względem ustępowania wycieku wydzieliny z ucha po 1 tygodniu(dane naukowe umiarkowanej jakości),ale nie pod względem wpływu na ryzyko zatkania rurki(dane naukowe niskiej jakości). Poza tym, nie możemy wykluczyć nieistotnej różnicy między stosowaniem kropli do uszu zawierających antybiotyki i płukaniem uszu solą fizjologiczną w zakresie ustępowania wycieku wydzieliny z ucha po 1 tygodniu.

Stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki i kortykosteroid było skuteczniejsze, w porównaniu z niestosowaniem leczenia, w zakresie ustępowania wycieku wydzieliny z ucha po 2 tygodniach(dane naukowe umiarkowanej jakości),czasu trwania wycieku wydzieliny z ucha(dane naukowe umiarkowanej jakości),zmniejszenia ryzyka przewlekłego wycieku wydzieliny z ucha(dane naukowe niskiej jakości)i jakości życia swoistej dla danej choroby(dane naukowe niskiej jakości). Nie odnaleziono żadnych danych naukowych wskazujących na to, że stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki było skuteczniejsze pod względem wpływu na ryzyko nawrotu wycieku wydzieliny z ucha(dane naukowe niskiej jakości)lub ogólną jakość życia(dane naukowe niskiej jakości).

Niskiej jakości dane naukowe sugerują, że stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyk i kortykosteroid jest skuteczniejsze niż stosowanie kropli do uszu zawierających same antybiotyki pod względem ustępowania wycieku wydzieliny z ucha w ciągu 2 tygodni oraz pod względem czasu trwania wycieku wydzieliny z ucha, ale nie w zakresie ustępowania wycieku wydzieliny po 2-4 tygodniach lub w zakresie wpływu na ryzyko zatkania rurki. Występuje znaczne ryzyko błędu systematycznego związanego z wybiórczym publikowaniem badań, w związku z tym wyniki te należy interpretować z zachowaniem ostrożności.

Jakość danych naukowych i wnioski

Odnaleźliśmy niskiej i umiarkowanej jakości dane naukowe wskazujące na to, że stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki (z kortykosteroidami lub bez nich) jest skuteczniejsze niż stosowanie antybiotyków podawanych doustnie, kropli do uszu zawierających kortykosteroidy lub niestosowanie leczenia, u dzieci z wyciekiem wydzieliny z ucha występującym co najmniej 2 tygodniu po założeniu drenu. Występują pewne ograniczone, niejednoznaczne dane naukowe wskazujące na to, że stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki jest skuteczniejsze niż płukanie uszu solą fizjologiczną. Nie ma pewności czy stosowanie kropli do uszu zawierających antybiotyki i kortykosteroidy jest skuteczniejsze niż stosowanie kropli do uszu zawierających same antybiotyki.