Na czym polega problem?

Karmienie piersią jest ważne zarówno dla zdrowia matek, jak również ich niemowląt. Obecnie zaleca się, aby dzieci do szóstego miesiąca życia były karmione wyłącznie piersią. Niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym są bardziej narażone na infekcje, astmę i nagłą śmierć łóżeczkową. Matki, które nie karmią piersią, są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia nowotworów ginekologicznych i cukrzycy typu 2. Kobiety z nadwagą lub otyłością rzadziej rozpoczynają karmienie piersią lub karmią przez krótszy czas niż pozostałe kobiety. Sugerowanymi przyczynami tej sytuacji są czynniki fizyczne, takie jak większe piersi, które utrudniają tradycyjne karmienie oraz opóźnienie w produkcji mleka (zazwyczaj o około 72 godziny). Z tego powodu matki są mniej pewne tego, czy ich organizm zdoła wytworzyć odpowiednią ilość mleka, a zatem czy w ogóle są w stanie karmić piersią. Na podejmowanie decyzji dotyczących karmienia piersią mogą również wpływać czynniki kulturowe, na przykład: jak inne kobiety w rodzinie i znajome karmiły swoje dzieci, jak bardzo matka jest pewna tego, czy zdoła odpowiednio nakarmić dziecko i jak postrzega swoje ciało.

Dlaczego jest to ważne?

Kobiety z nadwagą lub otyłością mogą doświadczyć wyzwań związanych z karmieniem piersią, które można pokonać dzięki dodatkowej pomocy i wsparciu. Chcieliśmy się dowiedzieć, jakiego rodzaju wsparcie oferuje się kobietom i jaka pomoc przynosi najlepsze skutki, zarówno przed, jak i po porodzie. Interwencje obejmowały edukację, wsparcie społeczne, a także pomoc fizyczną - taką jak na przykład odciąganie pokarmu.

Jakie dane znaleźliśmy?

Danych naukowych szukaliśmy w styczniu 2019 r. i zidentyfikowaliśmy 7 badań z randomizacją obejmujących łącznie 831 kobiet (od 36 do 226 kobiet w poszczególnych badaniach), przeprowadzonych w państwach o wysokim dochodzie (USA, Dania, Australia) w latach 2006-2015 r. Trzy badania przeprowadzono wśród kobiet, które były otyłe przed ciążą, a pozostałe cztery wśród kobiet z nadwagą lub otyłością.

W badaniach porównano różne rodzaje wsparcia w zakresie karmienia piersią ze standardową opieką. Liczba badań dla każdego rodzaju wsparcia była ograniczona, a różnice pod względem ilości wsparcia, jakie kobiety otrzymywały w grupie dodatkowego wsparcia i grupie objętej standardową opieką były niewielkie.

W jednym badaniu (39 kobiet) zastosowano pomoc fizyczną w postaci laktatora elektrycznego lub ręcznego, którą porównano ze zwykłą opieką (niestosowanie laktatora). Bardzo niska pewność (co do wiarygodności - przyp. tłum.) danych naukowych oznacza, że nie jest jasne, czy pomoc fizyczna ma korzystny wpływ na karmienie wyłącznie piersią w okresie od 4 do 6 tygodni po porodzie; lub czy wpływa na jakikolwiek sposób karmienia piersią w tym samym okresie. W badaniu nie raportowano innych istotnych wyników będących przedmiotem zainteresowania, jak na przykład: brak rozpoczęcia karmienia piersią, karmienie wyłącznie piersią lub jakiekolwiek karmienie piersią po upływie 6 miesięcy od porodu.

W sześciu badaniach (792 kobiety) zastosowano wiele metod wsparcia (w tym edukację oraz wsparcie społeczne - telefoniczne lub bezpośrednie), które porównano ze standardową opieką. W jednym badaniu (174 kobiety) nie raportowano żadnych wyników istotnych dla niniejszego przeglądu. W jednym badaniu matkom zapewniono wsparcie fizyczne w postaci laktatora i chusty do noszenia dziecka, a w innym podczas każdej wizyty kobietom oferowano drobne upominki. W czterech badaniach wsparcia udzielał profesjonalista, a w dwóch badaniach osoba o równorzędnych umiejętnościach - indywidualnie (w pięciu badaniach) lub grupowo (w jednym badaniu).

W przypadku kobiet, które otrzymywały wsparcie w kilku różnych postaciach (takich jak wsparcie społeczne, fizyczne i edukację) w porównaniu ze standardową opieką, nie mamy pewności co do skutków programów ze względu na bardzo niską wiarygodność danych na temat istotnych wyników przeglądu: wskaźnika nierozpoczynania karmienia piersią, karmienia wyłącznie piersią w okresie od 4 do 6 tygodni po porodzie, jakiegokolwiek karmienia piersią w okresie od 4 do 6 tygodni po porodzie, wskaźnika karmienia wyłącznie piersią po 6 miesiącach od porodu oraz jakiegokolwiek karmienia piersią po 6 miesiącach od porodu.

Co to oznacza?

Skuteczność programów mających na celu wsparcie kobiet z nadwagą lub otyłością w rozpoczęciu i kontynuacji karmienia piersią pozostaje niejasna. Metody zastosowane w omówionych badaniach różniły się pod względem jakości, a liczba uczestników była niewielka. W żadnym badaniu nie porównano ze sobą bezpośrednio kilku rodzajów wsparcia.

Potrzebne są wysokiej jakości badania, aby ocenić, czy wsparcie społeczne, edukacyjne, fizyczne lub jakiekolwiek ich połączenie może dać matkom z nadwagą lub otyłością najlepsze szanse na rozpoczęcie i kontynuację karmienia piersią. Należy opracować programy dedykowane specjalnie dla tej grupy kobiet i powierzyć ich realizację osobom, które rozumieją wyzwania stojące przed kobietami rozpoczynającymi i kontynuującymi karmienie piersią.