Pytanie badawcze
Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących korzyści i szkód wynikających ze stosowania antybiotyków u osób poddanych cystoskopii (badaniu wnętrza pęcherza) w celu zapobieżenia zakażeniom układu moczowego (ZUM).
Wprowadzenie
Cystoskopia może doprowadzić do rozwoju ZUM. Objawia się ono zwykle uciążliwym pieczeniem podczas oddawania moczu, kiedy infekcja ograniczona jest do pęcherza, lub w poważniejszych zakażeniach gorączką z dreszczami, kiedy zakażenie dotrze do krwi, a także występowaniem pieczenia, gorączki i dreszczy jednocześnie. Antybiotyki mogą zapobiec zakażeniom i zmniejszyć nasilenie objawów, choć mogą też spowodować działania niepożądane. Nie jest pewne, czy pacjenci powinni otrzymywać antybiotyk przed cystoskopią.
Charakterystyka badań
Znaleźliśmy 22 badania, w których wzięło udział 7711 uczestników. Zostały opublikowane w latach 1971-2017. W badaniach tych pacjentów losowo przydzielano do grupy otrzymującej antybiotyk albo do grupy otrzymującej placebo/nieotrzymującej leczenia. Przegląd oparty jest na danych naukowych dostępnych do 4 lutego 2019 roku.
Główne wyniki
Stosowanie antybiotyków przed cystoskopią w celu zapobiegania ZUM mogło mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko rozwoju ciężkiego zakażenia, w którym bakterie przedostały się do krwi.
Antybiotyki mogły zmniejszyć ryzyko zakażenia wtedy, gdy wzięto pod uwagę zarówno ciężkie zakażenia szerzące się drogą krwi, jak i zakażenia ograniczone do pęcherza.
U żadnego z uczestników włączonych do badań nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych. W związku z tym doszliśmy do wniosku, że antybiotyki stosowane w zapobieganiu ZUM prawdopodobnie nie powodują poważnych działań niepożądanych, jednak mamy duże wątpliwości co do tego stwierdzenia.
Stosowanie antybiotyków mogło także mieć nieznaczny wpływ lub nie mieć w ogóle wpływu na występowanie łagodniejszych działań niepożądanych. Wpływ antybiotyków na ryzyko zakażenia ograniczone do pęcherza mógł być niewielki lub żaden, jednak mamy duże wątpliwości co do tego wniosku. Pacjenci leczeni antybiotykami mogli być obciążeni większym ryzykiem wystąpienia bardziej opornych bakterii, jednak jesteśmy bardzo niepewni tego stwierdzenia.
Jakość danych naukowych
Oceniliśmy jakość danych naukowych na niską oraz bardzo niską, co oznacza, że nasza pewność co do wiarygodności uzyskanych wyników jest ograniczona lub znacznie ograniczona. Faktyczny wpływ antybiotykoterapii stosowanej przed cystoskopią w prewencji ZUM może się znacznie różnić od wyników uzyskanych w tym przeglądzie.
Tłumaczenie: Maciej Polak Redakcja: Karolina Moćko