Wprowadzenie
Każdego roku u co najmniej jednej trzeciej osób powyżej 65. roku życia żyjących w społeczeństwie dochodzi do upadku. Wykazano wcześniej, że ćwiczenia wspomagające równowagę, chód i siłę mięśni zapobiegają upadkom u takich osób.
Cel przeglądu
Celem przeglądu była ocena skutków (korzyści i szkodliwych następstw) ćwiczeń fizycznych w zapobieganiu upadkom osób starszych żyjących w społeczeństwie.
Data wyszukiwania danych
Przeszukaliśmy literaturę dotyczącą zdrowia w celu znalezienia doniesień z badań z randomizacją dotyczących tematyki przeglądu przeprowadzonych do 2 maja 2018 r. W takich badaniach osoby są przydzielane losowo do 2 lub więcej grup, aby porównać w badaniu 2 lub więcej interwencji. To, że o przydzieleniu do grupy decyduje przypadek pomaga zagwarantować, że uczestnicy w grupach z różnymi interwencjami są podobni.
Charakterystyka badań
Niniejszy przegląd obejmuje 108 badań z randomizacją z udziałem 23407 osób. Przeprowadzono je w 25 krajach. Średni wiek uczestników wynosił 76 lat, 77% z nich stanowiły kobiety.
Pewność co do wiarygodności danych naukowych
W większości badań ryzyko wypaczenia wyników było niejasne lub wysokie, głównie z powodu braku zaślepienia uczestników i personelu co do stosowanych interwencji (wiedzieli oni, jaka interwencja jest stosowana - przyp. tłum.). Mogło to wpłynąć na to, jak prowadzono badanie i jak oceniano efekty zdrowotne interwencji. Pewność co do wiarygodności danych dotyczących ogólnego wpływu ćwiczeń na upadki była wysoka. Ryzyko złamań, hospitalizacji, konieczności udzielenia pomocy medycznej i zdarzeń niepożądanych nie było dobrze udokumentowane, a w przypadku, gdy podawano takie informacje, dane naukowe były o niskiej lub bardzo niskiej jakości. Prowadzi to do niepewności co do wyciągania wniosków z danych naukowych dotyczących tych efektów zdrowotnych.
Główne wyniki
W osiemdziesięciu jeden badaniach porównywano ćwiczenia (wszystkich rodzajów) z interwencją kontrolną, którą uważa się za niewpływającą na zmniejszenie występowania upadków, u ludzi żyjących we społeczeństwie (i którzy nie zostali niedawno wypisani ze szpitala). Ćwiczenia zmniejszają liczbę upadków z upływem czasu o około jedną czwartą (23% redukcji). Przykładowo dane te wskazują na to, że gdyby wystąpiło 850 upadków u1000 osób monitorowanych przez ponad rok, ćwiczenia spowodowałyby zmniejszenie liczby upadków o 195. Ćwiczenia zmniejszają też liczbę osób, u których występuje jeden lub więcej upadków, o około jedną szóstą (15%) w porównaniu z grupą kontrolną. Na przykład, gdyby wystąpiły 480 upadki u 1000 osób monitorowanych przez ponad rok, ćwiczenia spowodowałyby zmniejszenie liczby osób, które doświadczyły upadku, o 72. Wpływ na upadki był podobny niezależnie od tego, czy badania przeprowadzano u osób, które były obciążone zwiększonym ryzykiem upadków czy nie.
Stwierdziliśmy, że ćwiczenia, które głównie dotyczyły utrzymania równowagi i trening funkcjonalny zmniejszyły ryzyko upadków w porównaniu z grupą kontrolną niestosującą skutecznej interwencji. Programy obejmujące wiele rodzajów ćwiczeń (najczęściej ćwiczenia dotyczące utrzymania równowagi, ćwiczenia funkcjonalne plus ćwiczenia oporowe) prawdopodobnie zmniejszają ryzyko upadków, Thai Chi może także je redukować. Nie znaleźliśmy wystarczających danych, aby ocenić efekty programów ćwiczeń zaklasyfikowanych jako głównie ćwiczenia oporowe, taniec lub chodzenie. Nie znaleźliśmy żadnych danych, aby ustalić wpływ programów ćwiczeń, które obejmowały głównie ćwiczenia rozciągające lub wytrzymałościowe.
Było znacznie mniej danych dotyczących innych efektów zdrowotnych niż upadki. Ćwiczenia mogą zmniejszyć liczbę osób, u których dochodzi do złamania o ponad jedną czwartą (27%) w porównaniu z grupą kontrolną. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby to potwierdzić. Ćwiczenia mogą również zmniejszyć ryzyko upadków wymagających pomocy medycznej. Nie znaleźliśmy wystarczających danych, aby określić wpływ ćwiczeń na ryzyko upadków wymagających przyjęcia do szpitalu. Jakość życia związana ze zdrowiem może się u wykonujących ćwiczenia różnić w bardzo małym stopniu. Dane naukowe dotyczące zdarzeń niepożądanych związanych z ćwiczeniami były również ograniczone. W przypadku, gdy podawano informacje na ich temat, były to zwykle zdarzenia niepożądane o łagodnym nasileniu i dotyczyły układu mięśniowo-szkieletowego; wyjątkiem było jedno badanie, w którym odnotowano przeciążeniowe złamanie miednicy i przepuklinę.
Tłumaczenie: Joanna Matuszczak Redakcja: Wiktoria Leśniak