Wprowadzenie
Dzieci z zaburzeniami ruchowymi, takimi jak porażenie mózgowe, często mają trudności z wytwarzaniem mowy i gestów. Może to utrudniać zrozumienie ich komunikatów. W wieku przedszkolnym terapia logopedyczna często obejmuje szkolenie rodziców w zakresie rozpoznawania sygnałów komunikacyjnych dziecka i promowania rozwoju komunikacji.
Cel przeglądu
Czy trening komunikacji dla rodziców (interwencji komunikacyjnej z udziałem rodziców) dzieci w wieku przedszkolnym z zaburzeniami ruchowymi poprawia komunikację między dziećmi i rodzicami? Byliśmy również zainteresowani tym, czy szkolenie miało jakiekolwiek niezamierzone konsekwencje, wpływ na natężenie stresu i radzenie sobie rodziców oraz czy rodzice byli zadowoleni ze szkolenia i przestrzegali jego zasad.
Charakterystyka badań
Wyszukiwano badań opublikowanych do lipca 2017 r. Znaleziono tylko 2 badania, w których opisywano efekty treningu komunikacji rodziców; 1 badanie przeprowadzono w ośrodku interwencyjnym w Kanadzie, a drugie w Korei Południowej. Badaniami objęto 38 dzieci (20 chłopców, 18 dziewczynek) w wieku od 15 do 96 miesięcy oraz ich matki. W obu badaniach porównano szkolenie rodziców w zakresie komunikacji z niestosowaniem interwencji w przypadku problemów z komunikacją. Matki uczestniczyły w 8 grupowych sesjach szkoleniowych, trwających od 11 do 12 tygodni oraz w 2 lub 3 wizytach domowych. W badaniach uczestniczyły dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi; większość z nich miała niepełnosprawność intelektualną, a 10 miało zaburzenia ruchowe (porażenie mózgowe). Stopień, w jakim zaburzenia ruchowe dzieci wpłynęły na ich komunikację, nie był jednak jasny; wszystkie dzieci wydawały się stosownie poruszać rękami do gestykulacji i wskazywania, a zaburzeń artykulacji nie odnotowano.
Wyniki zostały ocenione natychmiast po treningu. Nie znaleźliśmy żadnego raportu z wynikami w późniejszym terminie (po długoterminowej obserwacji).
Kluczowe wyniki i jakość danych naukowych
Wydaje się, że w tych 2 niewielkich badaniach matki mogły częściej reagować na interakcje swoich dzieci po treningu komunikacji dla rodziców. Nie zaobserwowano jednak związanego z tym zmniejszenia bezpośredniości matek (takiej jak używanie przez nie poleceń) w rozmowie, ani zmiany natężenia stresu matczynego. W przypadku dzieci nie znaleźliśmy danych naukowych, świadczących o zmianach w inicjowaniu przez nie rozmów lub wspólnego pola uwagi w interakcji z innymi. Nie wykazano żadnych negatywnych skutków szkolenia, przestrzegania przez matki wskazówek w ramach szkolenia, ani akceptowalności programów.
Nie byliśmy w stanie ocenić efektów interwencji komunikacyjnej z udziałem rodziców i częstotliwości komunikacji dzieci, ich mowy werbalnej w rozmowach z rodzicami, artykulacji głosek lub rozwoju językowego, ponieważ dane nie były dostępne. Nie mamy doniesień o rozwoju indywidualnych umiejętności komunikacyjnych dzieci, takich jak nauka zadawania pytań, ani o wadach interwencji w ich ogólnym uczestnictwie lub szkodach wynikających z interwencji. Wreszcie, nie znaleźliśmy doniesień o zadowoleniu matek z leczenia.
Oceniliśmy dane naukowe z włączonych badań jako bardzo niskiej jakości, ze względu na kwestie związane z projektem badania i brak szczegółów w przedstawionych wynikach, a także dlatego, że nie było jasne, czy zaburzenia ruchowe dzieci wpływały na ich komunikację.
Potrzebne są badania z udziałem większej liczby rodzin dzieci, których zaburzenia ruchowe wpływają na ich mowę i gestykulację, aby sprawdzić, czy trening komunikacyjny dla rodziców może pomóc im w promowaniu rozwoju komunikacji ich małych dzieci z zaburzeniami ruchowymi.
Tłumaczenie: Paulina Krzeszewska Redakcja: Karolina Moćko