Pytanie badawcze

Chcieliśmy sprawdzić, czy grupa leków zwanych analogami prostacykliny pomaga w leczeniu osób z tętniczym nadciśnieniem płucnym. Badacze Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie istotne badania, aby odpowiedzieć na to pytanie.

Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Nadciśnienie płucne może doprowadzić do duszności, zmniejszonej tolerancji wysiłku, obniżenia jakości życia, hospitalizacji i przedwczesnej śmierci. Analogi prostacykliny mogą mieć korzystny wpływ na krążenie krwi w prawej części serca i płucach. Chcieliśmy się upewnić, że jeśli te leki są używane, to istnieją dane naukowe potwierdzające ich skuteczność i niewielką lub żadną szkodliwość.

Główne wyniki

Znaleźliśmy i włączyliśmy do przeglądu 17 badań, w których uczestniczyło 3765 osób. Większość badań trwała 12 tygodni. Ale niektóre trwały nawet 52 tygodni. Badania dotyczyły głównie osób dorosłych. Pacjenci, którym podawano analogi prostacykliny porównywano z osobami, które nie otrzymywały prostacykliny. W 4 badaniach uczestnikom podawano leki we wlewie dożylnym (24 godziny/dobę), a w jednym badaniu zastosowano serię zastrzyków podskórnych. W 5 badaniach pacjenci wdychali leki poprzez nebulizator (urządzenie służące do wykonywania inhalacji leku wziewnego; przyp.tłum.), a w 5 innych zażywali tabletki (doustnie). Uczestnicy 2 badań zażywali tabletki zawierające seleksypag. Seleksypag jest substancją łączącą się z receptorem prostacykliny, a badania z jego zastosowaniem zostały poddane oddzielnej analizie.

U uczestników, którym podano prostacyklinę dożylnie stwierdzono poprawę w zakresie przeżywalności (mniejsze ryzyko śmierci). Byli oni w stanie przejść średnio 92 metry więcej w ciągu 6 minut niż osoby, którym nie podano prostacykliny dożylnie. Ponadto osoby te miały większe prawdopodobieństwo poprawy wydolności (codzienne czynności, które chory jest lub nie jest w stanie wykonać). Osoby, którym podawano prostacyklinę dożylnie miały lepszą średnią funkcję serca niż chorzy nie poddani leczeniu.

Ogólnie, wyniki były mniej jednoznaczne dla osób otrzymujących prostacyklinę drogą doustną, wziewną lub podskórną. Nie było jasne, czy stosowanie tych metod przyczyniło się do zwiększenia szans przeżycia. Osoby, którym podawano prostacyklinę w postaci wziewnej (za pomocą nebulizatora) wykazały poprawę wydolności, mogły przejść średnio 28 metrów więcej w trakcie testu 6-minutowego marszu oraz miały lepszą funkcję serca. Istniały również dane naukowe na potwierdzenie poprawy funkcji serca podczas stosowania zastrzyków podskórnych z prostacykliną. Nie było jasne, czy przyjmowanie tabletek zawierających prostacyklinę miało wpływ na poprawę wydolności lub funkcję serca. Osoby otrzymujące takie leczenie były w stanie przejść tylko 15 metrów dalej w ciągu 6 minut niż osoby, które nie przyjmowały doustnie prostacykliny.

Mimo, że wyniki dostępne w tym przeglądzie były najmocniejsze dla prostacykliny dożylnej, to ta metoda leczenia może być uciążliwa i zwiększać ryzyko powikłań, np. infekcji wkłucia dożylnego. Co więcej, prawie wszystkie osoby, które przyjmowały zalecaną dawkę leku w różnych postaciach miały skutki uboczne (między innymi napady gorąca, ból głowy lub szczęki, biegunkę, ból kończyn, skutki uboczne związane z drogami oddechowymi, nudności i wymioty).

Osoby przyjmujące seleksypag miały mniej nasilone objawy kliniczne, a wynik 6-minutowego testu marszowego różnił się tylko o 13 metrów w porównaniu z osobami przyjmującymi placebo. Osoby, które przyjmowały seleksypag były również bardziej narażone na skutki uboczne, takie jak napady gorąca, ból szczęki, biegunka, nudności lub wymioty, ból mięśni lub kończyn.

Ograniczenia

Istnieją dane naukowe umiarkowanej wiarygodności wskazujące, że prostacyklina poprawia stan zdrowia pacjentów w porównaniu z osobami, które jej nie przyjmują. Najlepsze efekty przynosi stosowanie tego leku w postaci dożylnej, ale wiąże się to z większym ryzykiem. Badania trwały średnio tylko trzy miesiące (niektóre do 1 roku) i może to być zbyt krótki czas, aby dostrzec korzyści lub szkody wynikające z leczenia.

W tym przeglądzie skupiono się jedynie na osobach, u których rozpoznano tętnicze nadciśnienie płucne, a nie na pacjentach z nadciśnieniem płucnym związanym z chorobą lewego serca/płuc lub chorobą zatorowo-zakrzepową.

Ten przegląd jest aktualny do sierpnia 2018 roku.