Co jest celem niniejszego przeglądu?

Na całym świecie zwiększa się liczba osób starszych oraz liczba osób cierpiących na otępienie. Zasugerowano, że poprawa wyglądu przestrzeni mieszkalnej może poprawić jakość życia, nastrój i zdolność do wykonywania codziennych czynności przez osoby przebywające w domach opieki. W niniejszym przeglądzie Cochrane dążono do zbadania wpływu różnych zmian w projektowaniu środowiska fizycznego w domach opieki dla osób starszych na jakość życia ich mieszkańców. Autorzy przeglądu zebrali i przeanalizowali dostępne badania na ten temat, z których wybrali 20 najistotniejszych.

Kluczowe informacje

Nie mamy pewności co do wpływu zmian projektowych w domach opieki dla osób starszych na poprawę jakości życia pensjonariuszy, ponieważ potrzeba więcej badań wysokiej jakości.

Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

W przeglądzie oceniano zmiany w projektowaniu środowiska fizycznego w domach opieki dla osób starszych, czyli wszelkie zmiany w środowisku, w którym żyją pensjonariusze, mające na celu poprawę jakości ich życia. Mogą być to zmiany na dużą lub małą skalę. Zmiany na dużą skalę mogą polegać na modyfikacjach projektów aranżacji domów opieki, np. na odejściu od obecnie stosowanych projektów obiektów wielkopowierzchniowych na rzecz bardziej kameralnych domów z mniejszą liczbą pensjonariuszy. Zmiany na małą skalę mogą polegać na odnowieniu części mieszkalnej lub zmianie jednego elementu tej części, np. oświetlenia. Uwzględniliśmy badania o różnorakim charakterze, w których porównywano duże i małe zmiany projektowe w domach opieki dla osób starszych. Porównywano również zmiany projektowe z obecnie stosowanymi projektami obszarów mieszkalnych. Badano wpływ zmian projektowych na jakość życia, zachowanie i codzienne czynności życiowe pensjonariuszy. Nie ma jednej, ustalonej definicji jakości życia, ale większość z nich obejmuje wiele aspektów oczekiwań danej osoby, takich jak zdrowie fizyczne, psychiczne i emocjonalne, aktywność społeczną i sytuację życiową.

Jakie są główne wyniki niniejszego przeglądu?

Autorzy przeglądu znaleźli 20 badań, które przeprowadzono w 9 różnych krajach (w Australii, Kanadzie, Niemczech, Włoszech, Holandii, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i USA). Główną badaną zmianą w projektowaniu był wpływ stworzenia „domowego” modelu opieki, co zwykle wiązało się z utworzeniem niewielkich jednostek mieszkalnych dla pensjonariuszy i zmianami w sposobie opieki, takimi jak reorganizacja personelu czy możliwość wyboru codziennych zajęć przez osoby przebywające w domach opieki.

W 6 badaniach przeanalizowano zmiany w wielkości budynku w celu ograniczenia liczby pensjonariuszy (od 6 do 15) przypadających na jednostkę mieszkalną oraz zmiany w sposobie opieki, na przykład reorganizację personelu lub zmiany w wyborze codziennych zajęć przez osoby przebywające w domach opieki. W 1 badaniu przyglądano się jakości życia, ale przedstawiono zbyt mało informacji, aby wyciągnąć wnioski. W 3 badaniach analizowano zachowanie; w 1 badaniu stwierdzono niewielką lub żadną różnicę w zachowaniu, a w 2 badaniach podano niewystarczające informacje, aby wyciągnąć wnioski. W 2 badaniach dotyczących depresji odnotowano niewielką lub żadną różnicę w zakresie objawów tej choroby, albo też wpływ ten był niepewny. W 4 badaniach obserwowano codzienne czynności życiowe; w jednym z nich stwierdzono poprawę w tym zakresie, w kolejnym badaniu odnotowano niewielką lub żadną różnicę, natomiast w pozostałych badaniach podano niewystarczające informacje, aby wyciągnąć wnioski. W 1 badaniu odnotowano zmniejszenie liczby poważnych działań niepożądanych (stosowanie ograniczeń fizycznych). Nie mamy pewności co do wpływu modeli opieki domowej na jakość życia, zachowanie, objawy depresji, możliwość wykonywania codziennych czynności życiowych czy na ryzyko poważnych działań niepożądanych, ponieważ wiarygodność badań określono jako bardzo niską ze względu na problemy z ich zaprojektowaniem.

W pozostałych 14 badaniach analizowano mniejsze interwencje projektowe, takie jak renowacja bez zmiany wielkości budynku, specjalne oddziały opieki dla osób z demencją, różnorodne projekty korytarzy, jasne oświetlenie, zaprojektowane na nowo jadalnie i wewnętrzny ogród.

Na ile aktualny jest niniejszy przegląd?

Autorzy brali pod uwagę badania opublikowane do lutego 2021 roku.