Dlaczego poprawa diagnostyki gruźlicy jest ważna?

Szacuje się, że każdego roku na gruźlicę choruje milion dzieci i młodzieży, a około 226 000 umiera z powodu tej choroby. Gruźlica jest wywoływana przez bakterię Mycobacterium tuberculosis i atakuje głównie płuca (gruźlica płuc), choć może wpływać na inne miejsca w organizmie (gruźlica pozapłucna). Oznaki i objawy gruźlicy płuc obejmują kaszel, gorączkę, nocne poty i utratę masy ciała. Oznaki i objawy gruźlicy pozapłucnej zależą od miejsca wystąpienia choroby. Przy wczesnym wykryciu i skutecznym leczeniu gruźlica jest w dużej mierze uleczalna.

Brak wczesnego rozpoznania gruźlicy (fałszywie negatywna) może skutkować opóźnieniem diagnozy i leczenia, ciężką chorobą i śmiercią. Nieprawidłowa diagnoza gruźlicy (wynik fałszywie dodatni) może skutkować niepokojem, niepotrzebnym leczeniem (które może wiązać się z efektami ubocznymi leków) i możliwością przeoczenia alternatywnych diagnoz, które uzasadniają leczenie.

Jaki był cel niniejszego przeglądu?

Określenie dokładności testu Xpert Ultra u dzieci z objawami gruźlicy w celu zdiagnozowania gruźlicy płuc, gruźliczego zapalenia opon mózgowych (wpływającego na błony otaczające mózg i rdzeń kręgowy), gruźlicy węzłów chłonnych (bolesnego obrzęku jednego lub więcej węzłów chłonnych, które są strukturami w kształcie fasoli i które pomagają zwalczać infekcje) i oporności na ryfampicynę.

Jaki był cel niniejszego przeglądu?

Xpert Ultra to zalecany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) szybki test, który wykrywa jednocześnie gruźlicę i oporność prątków na ryfampicynę u dorosłych i dzieci z objawami tej choroby. Ryfampicyna jest ważnym lekiem stosowanym w leczeniu gruźlicy. W przypadku diagnozy gruźlicy ocenialiśmy wyniki w odniesieniu do dwóch różnych punktów odniesienia: hodowli gruźlicy (metoda stosowana do hodowli bakterii na pożywkach bogatych w składniki odżywcze) oraz złożonej definicji opartej na objawach, prześwietleniu klatki piersiowej (RTG), badania plwociny (badanie pod mikroskopem śluzu i innych substancji wykrztuszanych z płuc) i hodowli. W celu wykrycia oporności na ryfampicynę oceniliśmy wyniki w odniesieniu do testów wrażliwości na leki lub testu sondy liniowej (szybki test laboratoryjny do wykrywania bakterii gruźlicy).

Jakie były najważniejsze wyniki w przeglądzie?

Włączyliśmy do przeglądu 14 badań. W przypadku gruźlicy płuc przeanalizowaliśmy 335 zestawów danych (około 26 000 uczestników). W żadnych badaniach nie oceniano dokładności testu Xpert Ultra w odniesieniu do gruźliczego zapalenia opon mózgowych lub gruźlicy węzłów chłonnych. W trzech badaniach oceniano dokładność testu Xpert Ultra w wykrywaniu oporności na ryfampicynę.

Dla populacji 1000 dzieci:

• w której 100 ma stwierdzoną gruźlicę płuc w plwocinie na podstawie posiewu:

- wynik testu Xpert Ultra byłby dodatni u 101, a spośród nich 26 (26%) nie miałoby gruźlicy płuc (wynik fałszywie dodatni); oraz
- wynik testu Xpert Ultra byłby ujemny u 899, a spośród nich 25 (3%) miałoby gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

• w której 100 ma gruźlicę płuc stwierdzoną w aspiracie żołądkowym (pobranie wydzieliny z płuc i jamy ustnej z żołądka) na podstawie posiewu:

- wynik testu Xpert Ultra byłby dodatni u 97, a spośród nich 27 (28%) nie miałoby gruźlicy płuc (wynik fałszywie dodatni); oraz
- wynik testu Xpert Ultra byłby ujemny u 903, a spośród nich 30 (3%) miałoby gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

• w której 100 ma stwierdzoną gruźlicę płuc w kale na podstawie posiewu:

- wynik testu Xpert Ultra byłby dodatni u 74, a spośród nich 18 (24%) nie miałoby gruźlicy płuc (wynik fałszywie dodatni); oraz
- wynik testu Xpert Ultra byłby ujemny u 926, a spośród nich 44 (5%) miałoby gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

- w której 100 ma gruźlicę płuc w aspiracie nosowo-gardłowym (wydzielina z górnej części gardła, za nosem) na podstawie posiewu:

- wynik testu Xpert Ultra byłby dodatni u 66, a spośród nich 22 (33%) nie miałoby gruźlicy płuc (wynik fałszywie dodatni); oraz
- wynik testu Xpert Ultra byłby ujemny u 934, a spośród nich 56 (6%) miałoby gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

Xpert Ultra dokładnie wykrywał oporność na ryfampicynę, ale było niewiele badań i tylko troje dzieci z opornością na ryfampicynę.

Jak bardzo jesteśmy pewni wyników tego przeglądu?

W przypadku gruźlicy płuc jesteśmy dość pewni, ponieważ uwzględniliśmy badania z różnych krajów i wykorzystaliśmy dwa różne poziomy odniesienia, choć żaden z nich nie jest idealny. Baza danych naukowych jest jednak nadal ograniczona, a w przypadku jednego z typów próbek (aspirat nosowo-gardłowy) przeprowadzono niewiele badań z udziałem niewielkiej liczby dzieci.

W przypadku oporności na ryfampicynę zidentyfikowaliśmy kilka badań z bardzo małą liczbą dzieci z opornością na ryfampicynę, więc jesteśmy mniej pewni wyników.

Jakich dzieci dotyczą wyniki tego przeglądu?

Dzieci i młodzież (od urodzenia do 14 lat) zakażone lub niezakażone wirusem HIV, z objawami gruźlicy płuc. Wyniki dotyczą również dzieci z ciężkim zapaleniem płuc lub niedożywieniem i objawami gruźlicy. W tym przeglądzie nie zidentyfikowaliśmy żadnych badań, w których oceniano dokładność Xpert Ultra dla gruźliczego zapalenia opon mózgowych lub gruźlicy węzłów chłonnych.

Jakie wnioski płyną z niniejszego przeglądu?

Wyniki sugerują, że Xpert Ultra w plwocinie, aspiracie żołądkowym, kale i aspiracie nosowo-gardłowym jest dokładną metodą wykrywania gruźlicy płuc i oporności na ryfampicynę u dzieci.

Wykonując test Xpert Ultra z plwociny, aspiratu żołądkowego, kału i aspiratu nosowo-gardłowego, ryzyko pominięcia diagnozy gruźlicy płuc (potwierdzonej posiewem) jest niskie, co sugeruje, że tylko niewielka liczba dzieci nie otrzyma leczenia. Ryzyko nieprawidłowego zdiagnozowania gruźlicy płuc u dziecka jest nieco wyższe. Może to spowodować, że niektóre dzieci będą niepotrzebnie leczone.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację naszych poprzednich badań oraz obejmuje dane naukowe opublikowane do 9 marca 2021 roku.