Najważniejsze informacje

Nie znaleziono żadnych wiarygodnych danych naukowych dotyczących korzyści i zagrożeń wynikających ze stosowania kortykosteroidów w leczeniu osób dorosłych z zaawansowaną chorobą nowotworową i zespołem zmęczenia nowotworem (CRF). 

Potrzebne są dalsze, szersze, dobrze zaprojektowane badania w celu ustalenia, czy kortykosteroidy są korzystne, czy też szkodliwe w leczeniu CRF.

Dlaczego ten przegląd jest tak ważny?

Zmęczenie jest bardzo powszechnym i uciążliwym objawem wśród pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, co znacząco wpływa na jakość ich życia. Leki kortykosteroidowe są powszechnie stosowane w leczeniu CRF i innych objawów u osób wymagających opieki paliatywnej. Leki kortykosteroidowe mogą powodować poważne skutki uboczne, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu, dlatego ważne jest, aby upewnić się, czy są one skuteczne w leczeniu zespołu zmęczenia nowotworem.

Jaki był cel tego przeglądu?

Próbowano ustalić, czy leki kortykosteroidowe są skuteczniejsze od leków nieaktywnych (placebo) lub innych leków łagodzących zmęczenie związane z chorobą nowotworową. Chciano również dowiedzieć się, czy stosowanie kortykosteroidów w leczeniu zmęczenia spowodowanego zaawansowaną chorobą nowotworową wiąże się z niepożądanymi skutkami ubocznymi.

Jakie działania podjęto?

Poszukiwano badań, w których porównywane były:

- kortykosteroidy z placebo; lub

- kortykosteroidy z innym aktywnym lekiem u osób dorosłych z chorobą nowotworową. 

Wyniki badań porównano i podsumowano, a także oceniono rzetelność danych naukowych w oparciu o czynniki takie jak metody badawcze czy wielkość próby badawczej.

Co udało się ustalić?

Natrafiono na cztery badania, które obejmowały 239 osób wymagających leczenia CRF. Każde badanie trwało krócej niż trzy tygodnie; leki stosowano przez 14 dni lub mniej. W trzech badaniach porównywano kortykosteroidy z placebo, a w pozostałym kortykosteroidy z innym aktywnym lekiem (modafinil). Leki kortykosteroidowe, które zastosowano w porównywalnie niskich dawkach, to metyloprednizolon i deksametazon. Wszystkie badania przeprowadzone były na małą skalę – obejmowały mniej niż 100 osób. 

Obecnie nie jest pewne, czy kortykosteroidy obniżają objawy CRF. Nie jest też jasne, czy u osób stosujących krótkotrwale kortykosteroidy w leczeniu CRF występuje więcej działań niepożądanych. Jak dotąd nie wiadomo, czy jakość życia osób przyjmujących kortykosteroidy z powodu CRF ulega poprawie.

Przy stosowaniu kortykosteroidów w leczeniu CRF należy omówić z lekarzem możliwe działania niepożądane oraz okres ich stosowania. Według innych badań długotrwałe stosowanie może wiązać się ze szkodliwymi skutkami ubocznymi.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Biorąc pod uwagę przeprowadzenie zaledwie czterech niewielkich badań dotyczących wpływu kortykosteroidów na zespół zmęczenia nowotworem, nie ma pewności co do wiarygodności danych naukowych. Istnieje prawdopodobieństwo, że we wszystkich badaniach uwzględnionych w tym przeglądzie mogły wystąpić pewne nieprawidłowości.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Powyższe dane naukowe są aktualne do 18 czerwca 2022 r.