ประเด็นสำคัญ
มะเร็งอาจส่งผลให้เกิดความทุกข์ทรมานทางอารมณ์ ร่างกาย และสังคมอย่างกว้างขวาง ดนตรีบำบัดและเวชศาสตร์ดนตรีถูกนำมาใช้เพื่อบรรเทาอาการและผลข้างเคียงจากการรักษาและตอบสนองความต้องการด้านจิตสังคมในผู้ป่วยโรคมะเร็ง ในเวชศาสตร์ดนตรี ผู้ป่วยเพียงแค่ฟังเพลงที่บันทึกไว้ล่วงหน้าซึ่งนำเสนอโดยผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ดนตรีบำบัดต้องใช้วิธีการทางดนตรีโดยนักบำบัดโรคทางดนตรีที่ผ่านการฝึกอบรม การมีกระบวนการบำบัด และการใช้ประสบการณ์ทางดนตรีที่ปรับแต่งให้เหมาะกับตัวบุคคล
วัตถุประสงค์ของการทบทวนวรรณกรรม
การทบทวนนี้เป็นการปรับปรุงการทบทวน Cochrane ก่อนหน้าจากปี 2016 ซึ่งรวม 52 การศึกษา สำหรับการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมนี้ เราค้นหาการทดลองเพิ่มเติมที่ศึกษาผลของวิธีการทางดนตรีต่อผลลัพธ์ทางจิตใจและร่างกายของผู้ที่เป็นมะเร็ง เราค้นหาการศึกษาจนถึงเดือนเมษายน 2020
การค้นพบหลักคืออะไร
เราพบ 29 การศึกษาใหม่ ดังนั้นหลักฐานในการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมจึงอยู่ที่ 81 การศึกษา ซึ่งมีผู้เข้าร่วม 5576 คน จาก 81 การศึกษา 74 การทดลองรวมผู้ใหญ่และ 7 การทดลองรวมเด็ก ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าดนตรีบำบัดและเวชศาสตร์ดนตรีอาจส่งผลดีต่อความวิตกกังวล ซึมเศร้า ความหวัง ความเจ็บปวด ความเหนื่อยล้า อัตราการเต้นของหัวใจ และความดันโลหิตในผู้ใหญ่ที่เป็นมะเร็ง ดนตรีบำบัดแต่ไม่ใช่เวชศาสตร์ดนตรีอาจช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยผู้ใหญ่และระดับความเหนื่อยล้าได้ เราไม่พบหลักฐานที่ว่าวิธีการทางดนตรีช่วยปรับปรุงเรื่องอารมณ์ ความทุกข์ หรือการทำงานของร่างกาย แต่มีการทดลองเพียงเล็กน้อยที่ศึกษาเกี่ยวกับผลลัพธ์เหล่านี้ เราไม่สามารถสรุปผลใดๆ เกี่ยวกับผลของวิธีการทางดนตรีต่อการทำงานของภูมิคุ้มกัน ความยืดหยุ่น ความผาสุกทางจิตวิญญาณ หรือผลการสื่อสารในผู้ใหญ่ เนื่องจากมีการทดลองไม่เพียงพอสำหรับพิจารณาประเด็นเหล่านี้ เนื่องจากการทดลองมีจำนวนน้อย เราจึงไม่สามารถสรุปผลสำหรับเด็กได้ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติม
โดยรวม ประโยชน์ในการรักษาของวิธีการดนตรีบำบัดมีความสอดคล้องกันในการทดลองต่างๆ มากกว่าวิธีการเวชศาสตร์ดนตรี ส่งผลให้มีความมั่นใจมากขึ้นในผลจากการรักษาด้วยดนตรีบำบัดโดยนักบำบัดโรคทางดนตรีที่ผ่านการฝึกอบรม
ไม่มีรายงานผลกระทบจากวิธีการทางดนตรี
คุณภาพของหลักฐาน
การทดลองส่วนใหญ่มีความเสี่ยงที่จะมีอคติสูง ดังนั้นจึงต้องตีความผลลัพธ์เหล่านี้ด้วยความระมัดระวัง เราไม่พบความขัดแย้งทางผลประโยชน์ในการศึกษาที่รวมไว้
ข้อสรุปคืออะไร
เราสรุปได้ว่าวิธีการทางดนตรีอาจส่งผลดีต่อความวิตกกังวล ความซึมเศร้า ความหวัง ความเจ็บปวด และความเหนื่อยล้าในผู้ใหญ่ที่เป็นมะเร็ง นอกจากนี้ ดนตรีอาจมีผลในเชิงบวกเล็กน้อยต่ออัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิต การลดความวิตกกังวล ซึมเศร้า ความเหนื่อยล้า และความเจ็บปวดเป็นผลลัพธ์ที่สำคัญสำหรับผู้ที่เป็นมะเร็ง เนื่องจากมีผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตโดยรวม
การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบนี้บ่งชี้ว่าวิธีการทางดนตรีเมื่อเปรียบเทียบกับการดูแลมาตรฐานอาจมีผลดีต่อความวิตกกังวล ความซึมเศร้า ความหวัง ความเจ็บปวด และความเหนื่อยล้าในผู้ใหญ่ที่เป็นมะเร็ง ผลของ 2 การทดลองชี้ให้เห็นว่าวิธีการทางดนตรีอาจส่งผลดีต่อความวิตกกังวลในเด็กที่เป็นมะเร็ง มีการทดลองกับผู้เข้าร่วมเด็กน้อยเกินไปเพื่อสรุปผลเกี่ยวกับประโยชน์ในการรักษาของดนตรีสำหรับผลลัพธ์อื่นๆ สำหรับผลลัพธ์หลายๆอย่าง วิธีการทางดนตรีบำบัดโดยนักบำบัดโรคทางดนตรีที่ผ่านการฝึกอบรมทำให้เกิดผลลัพธ์ที่สอดคล้องกันในการศึกษาต่างๆ และนี่ไม่ใช่สำหรับกรณีเวชศาสตร์ดนตรี นอกจากนี้ พบหลักฐานของผลสำหรับวิธีการทางดนตรีบำบัดสำหรับ QoL และความเหนื่อยล้า แต่ไม่ใช่สำหรับเวชศาสตร์ดนตรี การทดลองส่วนใหญ่มีความเสี่ยงสูงที่จะมีอคติและความเชื่อมั่นในหลักฐานต่ำหรือต่ำมาก ดังนั้นจึงต้องตีความผลลัพธ์เหล่านี้ด้วยความระมัดระวัง
นี่เป็นการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมที่เผยแพร่ใน Cochrane Library ในปี 2016 ฉบับที่ 8 การเป็นโรคมะเร็งอาจส่งผลให้เกิดความทุกข์ทรมานทางด้านอารมณ์ ร่างกายและทางด้านสังคม วิธีการทางดนตรีถูกนำมาใช้เพื่อบรรเทาอาการและผลข้างเคียงในผู้ป่วยโรคมะเร็ง การทบทวนวรรณกรรมนี้รวมถึงวิธีการทางดนตรีที่นิยามว่าเป็นดนตรีบำบัดโดยนักดนตรีบำบัดที่ได้รับการฝึกอบรมมา รวมถึงเวชศาสตร์ดนตรี ซึ่งหมายถึงการฟังเพลงที่บันทึกไว้ล่วงหน้าโดยเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์
เพื่อประเมินและเปรียบเทียบผลของดนตรีบำบัดและเวชศาสตร์ดนตรีสำหรับผลลัพธ์ทางด้านจิตใจและร่างกายในผู้ป่วยโรคมะเร็ง
เราค้นหา Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL; 2020, Issue 3) ใน Cochrane Library, MEDLINE via Ovid, Embase via Ovid, CINAHL, PsycINFO, LILACS, Science Citation Index, CancerLit, CAIRSS, Proquest Digital Dissertations, ClinicalTrials gov, Current Controlled Trials, the RILM Abstracts of Music Literature, http://www.wfmt.info/Musictherapyworld/ และ National Research Register เราค้นหาฐานข้อมูลทั้งหมด ยกเว้นสองฐานข้อมูลสุดท้าย ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งจนถึงเดือนเมษายน 2020 อีกสองรายการใช้งานไม่ได้อีกต่อไป ดังนั้นเราจึงค้นหาจนถึงวันที่สิ้นสุด เราค้นหาวารสารดนตรีบำบัดด้วยตนเอง ตรวจสอบรายการอ้างอิง และติดต่อผู้เชี่ยวชาญ ไม่มีการจำกัดภาษา
เรารวมการทดลองดนตรีที่มีกลุ่มควบคุมแบบสุ่มและกึ่งสุ่มทั้งหมดเพื่อปรับปรุงผลลัพธ์ทางจิตใจและร่างกายในผู้ใหญ่และเด็กที่เป็นมะเร็ง เราคัดออกผู้ป่วยที่ได้รับการตรวจชิ้นเนื้อและการดูดเพื่อวัตถุประสงค์ในการวินิจฉัย
ผู้ทบทวนวรรณกรรม 2 คนคัดลอกข้อมูลและประเมินความเสี่ยงของการมีอคติอย่างอิสระต่อกัน หากเป็นไปได้ เรานำเสนอผลลัพธ์ใน meta-analysis โดยใช้ความแตกต่างของค่าเฉลี่ยและความแตกต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐาน เราใช้คะแนนหลังการทดสอบ ในกรณีที่มีความแตกต่างพื้นฐานอย่างมีนัยสำคัญ เราใช้คะแนนการเปลี่ยนแปลง เราทำ meta-analysis แยกต่างหากสำหรับการศึกษากับผู้เข้าร่วมที่เป็นผู้ใหญ่และที่มีผู้เข้าร่วมที่เป็นเด็ก ผลลัพธ์หลักที่สนใจ ได้แก่ ผลลัพธ์ทางจิตวิทยาและอาการทางร่างกาย และผลลัพธ์รอง ได้แก่ การตอบสนองทางสรีรวิทยา การทำงานทางกายภาพ การรับยาชาและยาแก้ปวด ระยะเวลาในการรักษาตัวในโรงพยาบาล การสนับสนุนทางสังคมและจิตวิญญาณ การสื่อสาร และคุณภาพชีวิต (QoL) เราใช้ GRADE เพื่อประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐาน
เราพบ 29 การทดลองใหม่ เพื่อรวมไว้ในการปรับปรุงนี้ โดยรวมแล้ว หลักฐานของการทบทวนวรรณกรรมนี้มีอยู่ใน 81 การทดลอง โดยมีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 5576 คน จาก 81 การทดลองมี 74 การทดลองในผู้ใหญ่ (N = 5306) และ 7 การทดลองรวมผู้ป่วยมะเร็งในเด็ก (N = 270) เราจัดประเภท 38 การทดลองเป็นการทดลองดนตรีบำบัดและ 43 การทดลองเป็นเวชศาสตร์ดนตรี วิธีการถูกเปรียบเทียบกับการดูแลมาตรฐาน
ผลลัพธ์ทางจิตวิทยา
ผลลัพธ์ชี้ให้เห็นว่าวิธีการทางดนตรีอาจลดความวิตกกังวลได้มากในผู้ใหญ่ที่เป็นมะเร็ง โดยมีรายงานการลดความวิตกกังวลโดยเฉลี่ย 7.73 หน่วย (17 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 1381 คน ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) -10.02 ถึง -5.44; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) โดย Spielberger State Anxiety Inventory scale (ช่วง 20 ถึง 80; ค่าที่ต่ำกว่าสะท้อนถึงความวิตกกังวลที่ลดลง) ผลลัพธ์ยังชี้ให้เห็นถึงผลเชิงบวกที่แข็งแรงปานกลางของวิธีการดนตรีต่อภาวะซึมเศร้าในผู้ใหญ่ (12 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 1,021 คน; ความแตกต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐาน (SMD): −0.41, 95% CI −0.67 ถึง −0.15; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) เราพบว่าไม่มีผลของวิธีการทางดนตรีต่ออารมณ์ (SMD 0.47, 95% CI −0.02 ถึง 0.97; 5 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 236 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) วิธีการทางดนตรีอาจเพิ่มความหวังในผู้ใหญ่ที่เป็นมะเร็ง โดยรายงานการเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 3.19 หน่วย (95% CI 0.12 ถึง 6.25) ในดัชนี Herth Hope (ช่วง 12 ถึง 48 คะแนนที่สูงขึ้นสะท้อนถึงความหวังที่มากขึ้น) แต่การค้นพบนี้อิงจาก 2 การศึกษาเท่านั้น (N = ผู้เข้าร่วม 53 คน หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
ผลลัพธ์ทางร่างกาย
เราพบผลการลดความเจ็บปวดในระดับปานกลางของวิธีการทางดนตรี (SMD −0.67, 95% CI −1.07 ถึง −0.26; 12 การศึกษา ผู้เข้าร่วมผู้ใหญ่ 632 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) นอกจากนี้ วิธีการทางดนตรีมีผลการรักษาเพียงเล็กน้อยต่อความเหนื่อยล้า (SMD −0.28, 95% CI −0.46 ถึง −0.10; 10 การศึกษา ผู้เข้าร่วมผู้ใหญ่ 498 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
ผลการวิจัยชี้ให้เห็นถึงผลกระทบอย่างมากของวิธีการทางดนตรีต่อ QoL ของผู้เข้าร่วมที่เป็นผู้ใหญ่ แต่ผลลัพธ์ไม่สอดคล้องกันอย่างมากในทุกการศึกษา และขนาดของผลรวมมีช่วงความเชื่อมั่นกว้าง (SMD 0.88, 95% CI −0.31 ถึง 2.08; 7 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 573 คน หลักฐานไม่เชื่อมั่นมาก) การคัดการศึกษาที่ใช้วิธีการสุ่มอย่างไม่เหมาะสมออกส่งผลให้มีผลขนาดปานกลางที่แตกต่างกันน้อยกว่า (SMD 0.47, 95% CI 0.06 ถึง 0.88, P = 0.02, I 2 = 56%)
มีการทดลองจำนวนน้อยที่รวมผู้เข้าร่วมเป็นมะเร็งในเด็ก ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าวิธีการทางดนตรีอาจลดความวิตกกังวล แต่การค้นพบนี้อิงจาก 2 การศึกษาเท่านั้น (SMD −0.94, 95% CI −1.9 ถึง 0.03 หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก) เนื่องด้วยการศึกษาจำนวนน้อย เราจึงไม่สามารถสรุปผลเกี่ยวกับผลของวิธีการทางดนตรีต่ออารมณ์ ความหดหู่ใจ QoL ความเหนื่อยล้า หรือความเจ็บปวดในผู้เข้าร่วมเด็กที่เป็นมะเร็งได้
การศึกษาส่วนใหญ่ที่นำเข้าในการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมนี้มีความเสี่ยงของการมีอคติสูง ดังนั้นความเชื่อมั่นของหลักฐานจึงต่ำ สำหรับผลลัพธ์หลายประการ (เช่น ความวิตกกังวล ความซึมเศร้า ความเจ็บปวด ความเหนื่อยล้า และ คุณภาพชีวิต (QoL)) ผลการรักษาที่เป็นประโยชน์มีความสอดคล้องกันในการศึกษาต่างๆ สำหรับวิธีการทางดนตรีบำบัดโดยนักดนตรีบำบัด ในทางตรงกันข้าม วิธีการเวชศาสตร์ดนตรีให้ผลการรักษาไม่สอดคล้องกันในการศึกษาสำหรับผลลัพธ์เหล่านี้
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน 2021