پیشینه مرور
داروهای تجویز شده برای درمان دمانس همیشه در تسکین نشانه‌های بیماری مانند مشکلات تفکر، رفتار، خلق‌وخو، و خواب موثر نیستند. درمان‌های طبیعی، از جمله آروماتراپی (aromatherapy) (استفاده از روغن‌های معطر اساسی به‌دست آمده از گیاهان) گزینه‌های جالبی برای درمان این نشانه‌های آزار دهنده دمانس هستند زیرا اغلب تصور می‌شود که خطر پائین عوارض جانبی دارند.

سوال مطالعه مروری
آیا آروماتراپی در تسکین نشانه‌های دمانس ایمن و موثر است؟

آنچه ما انجام دادیم
برای یافتن مطالعاتی که آروماتراپی را با یک درمان کنترل، که می‌توانست مراقبت معمول یا آروماتراپی «ساختگی» شامل روغن غیر-معطر باشد، در مدیریت درمانی افراد مبتلا به دمانس مقایسه کردند، تا 5 می سال 2020 به جست‌وجو در منابع علمی پزشکی پرداختیم. برای اینکه این مقایسه عادلانه‌تر باشد، مطالعات باید افراد را به‌طور تصادفی به درمان آروماتراپی یا درمان کنترل اختصاص داده باشند. ما به بررسی تاثیر درمان بر آژیتاسیون (agitation)، مشکلات رفتاری و سلامت روانی، و سایر نشانه‌های مهم دمانس پرداختیم. هم‌چنین به دنبال گزارش‌های مربوط به تاثیرات جانبی بودیم. از آنجا که مطالعات بسیار متفاوت از یکدیگر بودند، قادر به ترکیب آماری نتایج با هم نبودیم، بنابراین نتایج به‌دست آمده را از مطالعات مجزا توصیف کرده و ارزیابی کردیم که چگونه می‌توانیم به آن‌ها اطمینان داشته باشیم.

ویژگی‌های مطالعه
ما 13 مطالعه را برای ورود به این مرور پیدا کردیم. در کل 708 شرکت‌کننده حضور داشتند. همه شرکت‌کنندگان دچار دمانس بودند و در خانه‌های سالمندان (care homes) زندگی می‌کردند. شایع‌ترین رایحه آروماتراپی اسطوخودوس بود. هم‌چنین در مطالعات از عصاره بادرنجبویه، پرتقال و سدر استفاده شد.

یافته‌های اصلی
ده مطالعه آژیتاسیون را ارزیابی کردند، اما پنج مطالعه داده‌هایی را گزارش نکردند که بتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم یا اعتماد ما به نتایج آن‌ها بسیار پائین بود. اطمینان متوسط یا پائینی به نتایج به‌دست آمده از پنج مطالعه دیگر داشتیم: چهار مطالعه تاثیر معنی‌داری را از آروماتراپی گزارش نکردند و یک مطالعه به منفعت معنی‌داری اشاره کرد. هشت مطالعه، مشکلات رفتاری و سلامت روانی را ارزیابی کردند، اما سه مطالعه هیچ داده قابل استفاده‌ای را گزارش نکردند، یا اعتماد ما به نتایج بسیار پائین بود. از پنج مطالعه دیگر، که اعتماد ما به نتایج آن‌ها در سطح متوسط یا پائین بود، چهار مطالعه مزیت قابل توجهی را از آروماتراپی گزارش کردند و یک مطالعه تاثیر معنی‌داری را به دست نیاورد. عوارض جانبی درمان یا ضعیف گزارش شده یا اصلا گزارش نشد. فقط سه مطالعه پیامدهای ثانویه ما را که شامل کیفیت زندگی، شناخت (تفکر)، خلق‌وخو، خواب، فعالیت‌های روزمره زندگی، و بار (burden) مراقب بود، گزارش کردند. ما هیچ شواهدی را پیدا نکردیم که نشان دهد آروماتراپی برای هر یک از این پیامدها مفید است.

کیفیت شواهد
به‌طور کلی، کیفیت شواهد پائین بود. بسیاری از مطالعات به‌طور ضعیفی گزارش شده و بعضی از آنها داده‌ای را گزارش نکردند که بتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم. بیشتر مطالعات بسیار کوچک بودند به‌طوری که عدم قطعیت زیادی درباره نتایج آن‌ها وجود داشت. نتایج مطالعات مختلف با یکدیگر سازگار نبودند.

نتیجه‌گیری‌‌ها
ما هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای را پیدا نکردیم که نشان دهند آروماتراپی برای افراد مبتلا به دمانس مفید است، اگرچه محدودیت‌های زیادی در داده‌های گزارش شده توسط این مطالعات وجود دارد، بنابراین نمی‌توان با اطمینان نتیجه‌گیری کرد. برای تعیین اینکه آروماتراپی در رفع نشانه‌های دمانس ایمن و موثر است یا خیر، انجام مطالعاتی در مقیاس بزرگ‌تر و با طراحی خوب و با گزارش‌دهی روشن‌تر مورد نیاز است.