سوال مطالعه مروری
ارزیابی فواید و مضرات دارو-درمانی در افراد مبتلا به هیجانی شدن (emotionalism) پس از سکته مغزی.
پیشینه
هیجانی شدن اغلب پس از وقوع سکته مغزی رخ می‌دهد، و به این معناست که فرد در کنترل رفتار عاطفی خود دچار مشکل می‌شود. پس از سکته مغزی، افراد ممکن است به‌طور ناگهانی شروع به گریه کنند یا، به‌طور معمول، بدون هیچ دلیل مشخصی بخندند. این مساله برای آن فرد خاص و مراقبان ناراحت‌کننده است. داروهای ضد-افسردگی که در افراد مبتلا به افسردگی مفید هستند، ممکن است یک درمان موثر برای هیجانی شدن پس از سکته مغزی باشند، اما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCTs) بسیار کمی در این زمینه وجود دارند. (RCTها نوعی مطالعه هستند که در آنها شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به 2 یا چند گروه درمانی اختصاص داده می‌شوند. این بهترین راه برای اطمینان از مشابه بودن گروه‌های شرکت‌کننده بوده، و اینکه محققین و شرکت‌کنندگان نمی‌دانند چه کسی در کدام گروه قرار دارد.)
تاریخ جست‌وجو
با استفاده از جست‌وجوهای انجام شده در 26 می 2022، مطالعات را شناسایی کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد 7 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را شامل 239 فرد مبتلا به هیجانی شدن در مرور وارد کردیم که در مورد استفاده از داروهای ضد-افسردگی در درمان هیجانی شدن گزارش دادند. تعداد کل شرکت‌کنندگان وارد شده در مطالعات از 10 تا 92 نفر متغیر بودند. میانگین/میانه (median) سنی شرکت‌کنندگان از 57.8 سال تا 73 سال متغیر بود. مطالعات از اروپا (بریتانیا: 1؛ دانمارک: 1؛ اسکاتلند: 1؛ و سوئد: 1)؛ آسیا (کره جنوبی: 1 و ژاپن: 1)؛ و ایالات متحده آمریکا (1) بودند.
نتایج کلیدی
هیچ مطالعه جدیدی را برای گنجاندن در این نسخه به‌روز شده پیدا نکردیم. تعداد 7 مطالعه را شامل 239 نفر وارد مطالعه مروری کردیم. با این حال، 2 مطالعه در قالب مناسب برای گنجاندن در تجزیهوتحلیل نبودند. بنابراین، فقط 5 مطالعه را با 213 نفر در آنالیز خود وارد کردیم. مشخص نیست که داروهای ضد-افسردگی در مقایسه با دارونما بر تعداد افرادی با حداقل 50% کاهش در نمایش عاطفی، اشک‌ریزش، و نمرات پرسشنامه‌هایی که خنده یا گریه غیر-قابل کنترل را اندازه‌گیری می‌کنند، تاثیر می‌گذارند یا خیر، اما هیچ تاثیری بر نمرات بی‌ثباتی (تکرار تغییرات خلقی)، و اینکه یک پزشک فکر می‌کرد بهبودی حاصل شده یا خیر، نداشتند. هیچ مطالعه‌ای در مورد دیگر انواع داروها یافت نشد. شش مطالعه مرگ‌ومیر را گزارش کرده و هیچ تفاوتی بین کسانی که داروهای ضد-افسردگی مصرف کرده و افرادی که مصرف نکردند، مشاهده نشد.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اعتماد ما به شواهد در سطح متوسط تا بسیار پائین است، و نتایج تحقیقات بیشتر می‌تواند با نتایج این مرور متفاوت باشد. اعتماد ما محدود است زیرا مطالعات وارد شده کوچک بوده، و هیچ سازگاری در نحوه سنجش هیجانی شدن در مطالعات وجود نداشت.
نتیجه‌گیری
مشخص نیست که مصرف داروهای ضد-افسردگی باعث کاهش طغیان گریه یا خنده می‌شوند یا خیر. انجام مطالعات بیشتر با ارزیابی سیستماتیک و گزارش اثرات ناخواسته یا مضر یک درمان مورد نیاز است تا اطمینان حاصل شود که مزایای آن بیشتر از خطرات است.
بر اساس شواهدی با قطعیت بسیار پائین، داروهای ضد-افسردگی در مقایسه با دارونما ممکن است دفعات و شدت اپیزودهای گریه یا خنده را کاهش دهند. نتیجه‌گیری‌های ما باید با چندین نقص روش‌شناسی (methodology) در کارآزمایی‌ها همراه بوده و علیرغم اینکه تاثیر مداخله بسیار زیاد است، با احتیاط تفسیر شوند. این تاثیر برای یک دارو یا دسته‌ای از داروها، خاص به نظر نمی‌رسد. پیش از نتیجه‌گیری مناسب در مورد درمان هیجانی شدن پس از سکته مغزی، دستیابی به داده‌های قابل اعتماد بیشتری مورد نیاز است. محققانی که در آینده تاثیر داروهای ضد-افسردگی را در افراد مبتلا به هیجانی شدن پس از سکته مغزی بررسی می‌کنند، باید توسعه و استفاده از یک روش استاندارد را برای تشخیص هیجانی شدن، تعیین شدت، و ارزیابی تغییرات در طول زمان در نظر بگیرند؛ درمان را برای مدت زمان کافی و پیگیری را برای نرخ‌های بهتر ارزیابی عود یا حفظ وضعیت ارائه دهند؛ و شامل ارزیابی دقیق و گزارش کامل عوارض جانبی باشند.
داروهای ضد-افسردگی ممکن است در درمان گریه غیر-عادی مرتبط با سکته مغزی مفید باشند. این یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که برای نخستین‌بار در سال 2004 منتشر، و آخرین‌بار در سال 2019 به‌روز شد.
ارزیابی فواید و مضرات درمان دارویی در افراد مبتلا به هیجانی شدن (emotionalism) پس از وقوع سکته مغزی.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سکته مغزی (stroke) در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ چهار بانک اطلاعاتی دیگر، و سه پایگاه ثبت کارآزمایی را در می 2022 جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی را وارد کردیم که مصرف داروهای روان‌گردان (psychotropic) را با دارونما (placebo) در افراد مبتلا به سکته مغزی و هیجانی شدن (همچنین تحت عنوان بی‌ثباتی هیجانی، گریه یا خنده بیمارگونه، بی‌اختیاری هیجانی، اختلال بیان غیر-ارادی هیجان، و عاطفه سودو-بولبار (pseudobulbar affect) شناخته می‌شود) مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به انتخاب کارآزمایی‌ها برای ورود، استخراج داده‌ها، ارزیابی خطر سوگیری (bias)، و استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت مجموعه شواهد پرداختند. تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) را برای داده‌های پیوسته و خطر نسبی (RR) را برای داده‌های دو-حالتی، با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه کردیم. ناهمگونی را با استفاده از آماره I2 ارزیابی کردیم. معیارهای اولیه هیجانی شدن عبارت بودند از نسبتی از شرکت‌کنندگان که حداقل 50% کاهش در رفتار هیجانی غیر-طبیعی در پایان درمان به دست آوردند، بهبود امتیاز در Neurologic Study - Lability Scale (CNS-LS) یا Clinician Interview-Based Impression of Change (CIBIC)، یا کاهش اشک‌ریزش.
هیچ کارآزمایی جدیدی را برای این به‌روزرسانی شناسایی نکردیم. هفت کارآزمایی را با مجموع 239 شرکت‌کننده وارد کردیم. دو کارآزمایی طراحی متقاطع (cross-over) داشتند، اما داده‌های پیامد از مرحله اول (precross-over) در قالب مناسب برای گنجاندن به عنوان کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCT) موازی در دسترس نبودند. بنابراین، نتایج مرور بر اساس پنج کارآزمایی با مجموع 213 شرکت‌کننده است. مشخص نیست که تجویز فلوکستین در مقایسه با دارونما تعداد افرادی را که 50% کاهش هیجانی شدن دارند افزایش می‌دهد یا خیر (خطر نسبی (RR): 0.26؛ 95% CI؛ 0.09 تا 0.77؛ P = 0.02؛ 1 کارآزمایی، 19 شرکت‌کننده) زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین است.
سرترالین در مقایسه با دارونما ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در نمرات Center for Neurologic Study - Lability Scale (CNS-LS) و نمرات Clinician Interview-Based Impression of Change (CIBIC) شود (RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.03 تا 1.50؛ P = 0.12؛ 1 کارآزمایی، 28 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). داروهای ضد-افسردگی احتمالا تعداد افرادی را که با کاهش اشک‌ریزش مواجه می‌شوند، افزایش می‌دهد (RR: 0.32؛ 95% CI؛ 0.12 تا 0.86؛ P = 0.02؛ 3 کارآزمایی، 164 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). هیچ کارآزمایی یافت نشد که تاثیر دیگر مداخلات دارویی را ارزیابی کند.
فقط دو نویسنده کارآزمایی به‌طور سیستماتیک عوارض جانبی را ثبت و گزارش کردند، که منجر به داده‌های محدودی در مورد مضرات بالقوه درمان شد. شش کارآزمایی مرگ‌ومیر را به عنوان یک عارضه جانبی گزارش کرده و هیچ تفاوتی بین گروه‌ها (داروهای ضد-افسردگی در مقابل دارونما) در تعداد مرگ‌های گزارش‌شده یافت نشد (RR: 0.59؛ 95% CI؛ 0.08 تا 4.50؛ P = 0.61؛ 172 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
این مرور شواهدی را با قطعیت بسیار پائین تا متوسط ارائه می‌دهد که داروهای ضد-افسردگی ممکن است فراوانی و شدت هیجانی شدن را کاهش دهند. کارآزمایی‌های وارد شده کوچک و با درجاتی از سوگیری (bias) همراه بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.