درد ممکن است در یک قسمت از بدن که قطع شده (درد فانتوم) یا در محل قطع عضو (درد استامپ)، یا هر دو، وجود داشته باشد. درد فانتوم و درد استامپ، شرایط پیچیدهای هستند و تا 80% از افراد دچار قطع عضو را تحت تأثیر قرار میدهند. علل زمینهای آنها بهطور کامل شناخته نشدهاند. درمان دارویی، شایعترین درمان است اما هنوز این وضعیت بهطور ضعیفی مدیریت میشود. نیاز به مداخلات غیر-دارویی وجود دارد و TENS ممکن است نقش مهمی را در این زمینه داشته باشد.
TENS یک روش ضد-درد ارزان، بیخطر و آسان است. TENS با استفاده از یک دستگاه قابل حمل وابسته به باتری کار میکند، که جریانهای الکتریکی را تولید و آنها را برای تحریک اعصاب مربوطه به پوست منتقل میکند.
انجام یک جستوجوی بهروزشده در بانکهای اطلاعاتی مختلف در مارچ 2015، هیچ مطالعهای را نیافت که معیارهای واجد شرایط را برای ورود به این مرور داشته باشد.
قضاوت در مورد اثربخشی TENS برای درد فانتوم و درد استامپ ممکن نبود.
ارزیابی خطر آسیب ناشی از کاربرد TENS در درمان درد فانتوم و درد استامپ امکان نداشت.
انجام یک کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده بزرگ و چند-مرکزی در مورد اثربخشی TENS در درمان درد فانتوم و درد استامپ مورد نیاز است.
هیچ RCTای برای قضاوت در مورد اثربخشی TENS در مدیریت درد فانتوم و درد استامپ به دست نیامد. منابع علمی منتشر شده در مورد TENS در درمان درد فانتوم و درد استامپ، فاقد سختگیری روششناسی است و گزارشدهی قوی برای ارزیابی مطمئن اثربخشی آن لازم است. پیش از انجام ارزیابی، شواهد بیشتری از RCT مورد نیاز است. از زمان انتشار نسخه اصیل این مرور، هیچ مطالعه جدیدی را پیدا نکردیم و نتیجهگیریهای ما بدون تغییر باقی میمانند.
این اولین بهروزرسانی از یک مرور کاکرین است که در شماره 5 سال 2010، در مورد تحریک الکتریکی عصب از خلال پوست (transcutaneous electrical nerve stimulation; TENS) در درمان درد فانتوم (phantom) و درد استامپ (stump) به دنبال قطع عضو در بزرگسالان منتشر شد. درد ممکن است در یک قسمت از بدن که قطع شده (درد فانتوم) یا در محل قطع عضو (درد استامپ)، یا هر دو، وجود داشته باشد. درد فانتوم و درد استامپ، پیچیده و چند-بعدی بوده و پاتوفیزیولوژی زمینهای آنها نامشخص است. این وضعیت برای افرادی که تحت تأثیر آن قرار دارند، بار (burden) سنگینی است. درمانهای اصلی آن عمدتا دارویی هستند، با افزایش آگاهی در مورد نیاز به مداخلات غیر-دارویی. TENS به عنوان یک گزینه درمانی توصیه شده است اما هیچ مرور سیستماتیکی از شواهد موجود در دست نیست. از این رو، در حال حاضر اثربخشی TENS در درمان درد فانتوم و درد استامپ ناشناخته است.
ارزیابی اثربخشی ضد-دردی TENS در درمان درد فانتوم و درد استامپ، به دنبال قطع عضو در بزرگسالان.
برای نسخه اصلی مرور، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ PsycINFO؛ AMED؛ CINAHL؛ PEDRO و SPORTDiscus را تا فوریه 2010 جستوجو کردیم. برای این بهروزرسانی، همان بانکهای اطلاعاتی را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) مرتبط از 2010 تا 25 مارچ 2015 جستوجو کردیم.
فقط RCTهایی را وارد کردیم که به بررسی استفاده از TENS در مدیریت درد فانتوم و درد استامپ پس از قطع عضو در بزرگسالان پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی کیفیت کارآزمایی و استخراج دادهها پرداختند. ما برنامهریزی کردیم که در صورت دسترسی و مناسب بودن، دادهها از معیارهای پیامد باید تجمیع شده و به عنوان یک تخمین کلی از اثربخشی TENS ارائه شوند.
در مرور اصیل هیچ RCTای وجود نداشت که اثربخشی TENS را در درمان درد فانتوم و درد استامپ در بزرگسالان بررسی کرده باشد. برای این بهروزرسانی، RCTهای بیشتری را برای ورود شناسایی نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.