سوال مطالعه مروری
آیا مصرف مکمل‌های کرومیوم (chromium) برای کاهش وزن در بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق مفید هستند؟
پیشینه
کرومیوم یک ماده مغذی ضروری (عنصر کمیاب) است که وجود آن برای متابولیسم طبیعی کربوهیدرات، پروتئین و چربی (یعنی واکنش‌های شیمیایی دخیل در تجزیه این مولکول‌ها به شکلی مناسب برای جذب توسط بدن) لازم است. این ماده فعالیت انسولین را افزایش می‌دهد، مکمل‌های غذایی با کرومیوم باعث بهبود متابولیسم گلوکز شده و ممکن است قند خون را کاهش دهد که برای افراد دارای اضافه وزن مبتلا به دیابت مهم است. به‌طور کلی اعتقاد بر این است که کرومیوم ممکن است با کاهش میزان چربی در بدن، به کاهش وزن بدن افراد کمک کند. هم‌چنین گفته می‌شود که کرومیوم اشتها را سرکوب کرده و تولید گرما را توسط بدن تحریک کرده و در نتیجه مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. این امر ممکن است به کاهش وزن کمک کند. کرومیوم پیکولینات (chromium picolinate) یکی از چندین ترکیب شیمیایی کرومیوم است که به عنوان یک مکمل غذایی برای کمک به کاهش وزن فروخته می‌شود.
ویژگی‌های مطالعه
نه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را وارد کردیم که اثربخشی و بی‌خطری مصرف مکمل کرومیوم و دارونما (placebo) را به مدت 8 تا 24 هفته در بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق (یعنی با شاخص توده بدنی بین 25 و 29.9 کیلوگرم/متر مربع (kg/m2) که به صورت اضافه وزن، و شاخص توده بدنی 30 کیلوگرم/متر مربع (kg/m2) که برای افراد چاق تعریف می‌شود) مقایسه کردند. در مجموع 622 شرکت‌کننده در این مطالعات حضور داشتند، 346 شرکت‌کننده کرومیوم پیکولینات و 276 شرکت‌کننده دارونما دریافت کردند. شواهد تا دسامبر 2012 به‌روز است.
نتایج کلیدی
هنگامی که نتایج به دست آمده از دوزهای کرومیوم پیکولینات بررسی شده (200 میکروگرم، 400 میکروگرم، 500 میکروگرم، 1000 میکروگرم) تجمیع شدند، شرکت‌کنندگان مطالعه حدود 1 کیلوگرم وزن بدن خود را بیشتر از شرکت‌کنندگان دریافت کننده دارونما از دست دادند. ما نتوانستیم شواهد خوبی را پیدا کنیم که نشان دهد این تاثیر بر کاهش وزن با افزایش دوز کرومیوم پیکولینات افزایش می‌یابد. فقط سه مورد از نه مطالعه اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی ارائه دادند، بنابراین نتوانستیم تعیین کنیم که مصرف مکمل‌های کرومیوم پیکولینات بی‌خطر هستند یا خیر، و اینکه ممکن است با افزایش دوز مصرفی، آسیب‌های احتمالی آن افزایش یابد یا خیر. علاوه بر این، طول مطالعات وارد شده نسبتا کوتاه بود (حداکثر 24 هفته)، بنابراین قادر به تعیین تاثیرات طولانی‌مدت مصرف این مکمل نبودیم. هیچ مطالعه‌ای گزارش نکرد که مصرف مکمل با افزایش مرگ‌ومیرهای ناشی از هر علت یا بیماری (مانند انفارکتوس میوکارد یا سکته مغزی)، یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا تاثیرات اجتماعی‌اقتصادی مکمل‌ها مرتبط است یا خیر.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد در سطح پائین در نظر گرفته شد، و اطلاعات کافی را برای نتیجه‌گیری در مورد اثربخشی و بی‌خطری مصرف مکمل کرومیوم پیکولینات در بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق نداریم.
برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد اثربخشی و بی‌خطری (safety) مصرف مکمل‌های CrP در بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق، شواهد به‌روز و قابل اعتمادی را پیدا نکردیم.
چاقی یک تهدید جهانی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود. کرومیوم پیکولینات (chromium picolinate; CrP) در متون علمی پزشکی برای کاهش وزن بدن مورد حمایت قرار گرفته و محصولات آن در ایالات متحده آمریکا و اروپا و در اینترنت به عنوان عوامل کمک لاغری به فروش می‌رسند.
ارزیابی تاثیرات مکمل CrP در افراد دارای اضافه وزن یا چاق.
کتابخانه کاکرین، MEDLINE؛ EMBASE؛ ISI Web of Knowledge، بانک‌های اطلاعاتی متون علمی زیست‌پزشکی چینی، China Journal Fulltext Database و Chinese Scientific Journals Fulltext Database (همه بانک‌های اطلاعاتی تا دسامبر 2012)، هم‌چنین منابع دیگر (از جمله بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های در حال انجام، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی و فهرست منابع) را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌ها را در صورتی وارد کردیم که کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و با موضوع مصرف مکمل CrP در افراد دارای اضافه وزن یا چاق بودند. مطالعاتی را حذف کردیم که شامل کودکان، زنان باردار یا افراد مبتلا به بیماری‌های پزشکی جدی بودند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم عناوین و چکیده‌ها را از نظر مرتبط بودن آنها غربال کردند. غربالگری برای ورود، استخراج داده‌ها و ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» توسط یک نویسنده مرور انجام شده و توسط نویسنده دوم کنترل شد. خطر سوگیری (bias) را با ارزیابی حوزه‌های سوگیری انتخاب (selection)، عملکرد (performance)، ریزش نمونه (attrition)، تشخیص (detection) و گزارش‌دهی (reporting) ارزیابی کردیم. یک متاآنالیز از کارآزمایی‌های وارد شده را با استفاده از Review Manager 5 انجام دادیم.
نه RCT را که در کل شامل 622 شرکت‌کننده بودند، ارزیابی کردیم. RCTها در سطح جامعه، با ارائه مداخلاتی که عمدتا توسط متخصصان سلامت انجام شدند، صورت گرفته، و دوره پیگیری کوتاه‌مدت تا میان‌‌مدت (تا 24 هفته) داشتند. سه RCT به مقایسه CrP به علاوه تمرینات مقاومتی یا با وزنه، با دارونما (placebo) به علاوه تمرینات مقاومتی یا با وزنه پرداختند، RCTهای دیگر CrP را به تنهایی در برابر دارونما مقایسه کردند. در این مرور، بر بررسی این مساله متمرکز شدیم که کدام دوز CrP در برابر دارونما موثرتر است، و بنابراین نتایج را بر اساس دوز آن ارزیابی کردیم. با این حال، برای اینکه بفهمیم CrP به‌طور کلی اثربخش است یا خیر، تاثیر تمام دوزهای تجمعی CrP را نیز در برابر دارونما فقط بر وزن بدن آنالیز کردیم.
در تمام دوزهای CrP بررسی شده (200 میکروگرم، 400 میکروگرم، 500 میکروگرم، 1000 میکروگرم) به تاثیر مداخله بر وزن بدن به نفع CrP با ارتباط بالینی قابل بحث پس از 12 تا 16 هفته درمان رسیدیم: تفاوت میانگین (MD): 1.1- کیلوگرم (95% CI؛ 1.7- تا 0.4-)؛ P = 0.001؛ 392 شرکت‌کننده؛ 6 کارآزمایی، شواهد با کیفیت پائین (درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE))). هنگام مقایسه دوزهای مختلف CrP با دارونما برای معیارهای مختلف کاهش وزن (وزن بدن، شاخص توده بدن، درصد ترکیب چربی بدن، تغییر دور کمر) نمی‌توان شواهد محکم و گرادیان دوز را ارائه کرد.
فقط سه مطالعه اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی ارائه کردند (شواهد با کیفیت پائین (GRADE)). وقوع دو عارضه جانبی جدی و ترک مطالعه در شرکت‌کنندگانی که 1000 میکروگرم CrP دریافت کردند و بروز یک عارضه جانبی جدی در فردی که 400 میکروگرم CrP مصرف کرد، مشاهده شد. دو شرکت‌کننده که دارونما دریافت کردند، به دلیل ابتلا به عوارض جانبی، مصرف دارونما را قطع کردند؛ وقوع یک رویداد جدی گزارش شد. هیچ مطالعه‌ای مورتالیتی به هر علتی، موربیدیتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا تاثیرات اجتماعی‌اقتصادی را گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.