سوال مطالعه مروری: ما میخواستیم بدانیم که استفاده از تخت مشترک با افزایش طول دوره و فراوانی شیردهی در نوزادانی که پس از هفته 37 بارداری متولد میشوند (که به آنها نوزادان ترم (term) نیز گفته میشود) و در بدو تولد سالم هستند، رابطه دارد یا خیر.
پیشینه: «استفاده از تخت مشترک» نوعی روش خوابیدن است که در آن محل خوابیدن (به عنوان مثال تختخواب، کاناپه یا صندلی راحتی، یا برخی دیگر از موارد) بین نوزاد و شخص دیگری به اشتراک گذاشته میشود. دلایل احتمالی که خانوادهها استفاده از تخت مشترک را انتخاب میکنند، عبارتند از: سهولت در شیردهی؛ تنظیم دما (اجتناب از بروز هیپوترمی)؛ گذراندن وقت با کیفیت با نوزاد؛ کمک به خوابیدن نوزاد و در صورت تحریک شدن نوزاد میتوان به راحتی او را آرام کرد؛ در صورت بروز هرگونه اتفاق ناگهانی میتوان به سرعت در موقعیت حضور یافت؛ مراقبت از نزدیک در طول بیماری و تقویت ارتباط با نوزاد. با این حال، برای بسیاری از خانوادهها در سراسر جهان، روش استفاده از تخت مشترک یک انتخاب نیست. در کشورهایی با سطح درآمد بالا، استفاده از تخت مشترک یک روش بحثبرانگیز است، و با توجه به نقش آن در بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (sudden infant death syndrome; SIDS) توجه ویژهای را به خود جلب کرده است. اما در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، استفاده از تخت مشترک برای بسیاری از گروههایی که توانایی تهیه سطوح مختلف خواب را ندارند، یک روش استاندارد به شمار میرود. اعتقاد بر این است که در جوامعی که کمتر ثروتمند هستند، استفاده از تخت مشترک منجر به موارد زیر میشود: شیردهی طولانیتر؛ افزایش زمان و طول دوره تحریک شدن کودک؛ کاهش زمان و دوره سپری شده در خواب عمیق؛ و افزایش آگاهی مادر از وضعیت نوزاد.
ویژگیهای مطالعه: برای یافتن مطالعات تا 23 جولای 2020 به جستوجو پرداختیم. هدف از این مرور وارد کردن مطالعات تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) بود. RCTها مطالعات بالینی هستند که در آنها شرکتکنندگان بهطور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمان جای داده میشوند. ما قصد داشتیم RCTهای انجام شده را روی نوزادان ترمی که ظرف مدت 24 ساعت پس از تولد در کنار مادر خود خوابیدند (و این استفاده از تخت مشترک با مادر در چهار هفته اول زندگی ادامه داشته و پس از آن در یک دوره زمانی متغیر پیگیری شدند)، وارد مرور کنیم. هدف ما مقایسه گروه «استفاده از تخت مشترک» با گروه «عدم-استفاده از تخت مشترک» بود. هنگام استفاده از تخت مشترک، تماس نزدیکی بین مادر و نوزاد وجود دارد. از مزایای احتمالی فیزیولوژیکی میتوان به تنظیم دمای بهتر همراه با خطر کمتر بروز هیپوترمی، و شیردهی موفق طولانیتر اشاره کرد. آسیبهای آن عبارتند از مرگومیر ناگهانی نوزاد به دلیل دراز کشیدن مادر روی نوزاد، و استفاده از بالش و روتختی.
نتایج کلیدی: شش مطالعه را برای وارد کردن در این مرور ارزیابی کردیم. آنها را به دلایل زیر از مرور خارج کردیم: تجزیهوتحلیل دادههای ثانویه از RCTهای اولیه (دو مطالعه)؛ بررسی نکردن استفاده از تخت مشترک (دو مطالعه)؛ RCT نبودند (یک مطالعه)؛ و پیامدهای مورد نظر مرور را مورد مطالعه قرار ندادند (یک مطالعه).
قطعیت شواهد: ما نتوانستیم قطعیت شواهد مربوط به استفاده از تخت مشترک را در نوزادان ترم سالم مورد قضاوت قرار دهیم؛ به این دلیل که هیچ مطالعه وارد شدهای واجد شرایط نبود. نیاز به انجام RCTهایی در زمینه استفاده از تخت مشترک در نوزادان ترم سالم وجود دارد که بهطور مستقیم کارآیی (یعنی انجام مطالعاتی در یک محیط کنترل شده مانند بیمارستان) یا اثربخشی (یعنی انجام مطالعاتی در سطح جامعه جامعه یا منزل) و ایمنی آن را ارزیابی کنند. آنها همچنین باید شامل نوزادانی از کشورهایی با سطح درآمد بالا و کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، به ویژه کشورهایی باشند که به دلیل اقدامات فرهنگی استفاده از تخت مشترک در آنها شایعتر است (به عنوان مثال کشورهای آسیایی).
هیچ مطالعهای را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود ما را داشته باشند. نیاز به انجام RCTهایی در زمینه استفاده از تخت مشترک در نوزادان ترم سالم وجود دارد که بهطور مستقیم کارآیی (یعنی انجام مطالعاتی در یک محیط کنترل شده مانند بیمارستان) یا اثربخشی (یعنی انجام مطالعاتی در سطح جامعه جامعه یا منزل) و ایمنی آن را ارزیابی کنند. مطالعات آینده باید به بررسی پیامدهایی مانند وضعیت شیردهی و خطر بروز SIDS بپردازند. آنها همچنین باید شامل نوزادانی از کشورهای با سطح درآمد بالا و کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط، به ویژه کشورهایی باشند که به دلیل اقدامات فرهنگی استفاده از تخت مشترک در آنها بیشتر است (به عنوان مثال کشورهای آسیایی).
تنوع کلی زیادی در چیدمان اتاق خواب برای نوزادان سالم تازه متولد شده وجود دارد. استفاده از تخت مشترک نوعی روش خوابیدن است که در آن مکان مورد نظر برای خوابیدن (به عنوان مثال تختخواب، کاناپه یا صندلی راحتی، یا برخی دیگر از موارد) بین نوزاد و شخص دیگری بهاشتراک گذاشته میشود. از مزایای احتمالی فیزیولوژیکی این کار میتوان به ثبات بهتر اکسیژن و قلبی-ریوی، اپیزودهای کمتر گریه، خطر هیپوترمی کمتر، و شیردهی طولانیتر اشاره کرد. از طرف دیگر، مهمترین تاثیر مضر استفاده از تخت مشترک این است که ممکن است خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (sudden infant death syndrome; SIDS) را افزایش دهد. مطالعات شواهد متناقضی را در مورد ایمنی و اثربخشی استفاده از تخت مشترک در دوران نوزادی یافتهاند.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی استفاده از تخت مشترک، که در دوران نوزادی آغاز میشود، بر وضعیت شیردهی (تغذیه انحصاری و مدت زمان کلی دوره شیردهی)، بروز SIDS، نرخ هیپوترمی، مورتالیتی شیرخوار و نوزاد، و پیامدهای طولانیمدت مرتبط با تکامل سیستم عصبی.
از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه نوزادان در کاکرین برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL، شماره 7، 2020)؛ در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE از طریق PubMed (1966 تا 23 جولای 2020)؛ CINAHL (1982 تا 23 جولای 2020) و LILACS (1980 تا 23 جولای 2020) استفاده کردیم. همچنین بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTها بررسی کردیم.
ما قصد داشتیم تا RCTها یا شبه-RCTهایی (شامل کارآزماییهای خوشهای-تصادفیسازی شده) را وارد کنیم که شامل نوزادان ترمی باشند که ظرف مدت 24 ساعت پس از تولد آنها استفاده از تخت مشترک آغاز شده (و استفاده از تخت مشترک با مادر در چهار هفته اول زندگی ادامه داشته و پس از آن تا یک دوره زمانی متغیر پیگیری شدند)، و آنها را با گروه «عدم-استفاده از تخت مشترک» مقایسه کرده باشند.
ما از پروسیجرهای استاندارد روششناسی توصیه شده توسط کاکرین بهره بردیم. برنامهریزی ما، استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای بررسی قطعیت شواهد بود.
استراتژی جستوجوی ما منجر به یافتن 6231 رکورد شد. پس از حذف رکوردهای تکراری، 2745 رکورد را بر اساس عنوان و چکیده غربالگری کردیم. ما 2739 رکورد را که با معیارهای ورود ما مطابقت نداشتند، از مرور خارج کردیم. برای ارزیابی، متن کامل شش مطالعه را به دست آوردیم. این شش مطالعه از معیارهای واجد شرایط بودن برخوردار نبودند و از مرور خارج شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.