Pytanie badawcze: Chcieliśmy się dowiedzieć, czy współspanie z dzieckiem wiąże się z wydłużeniem czasu trwania karmienia piersią i większą częstotliwością karmienia u dzieci zdrowych w chwili narodzin, urodzonych po 37 tygodniu ciąży (zwanych noworodkami donoszonymi).
Wprowadzenie: Współspanie oznacza dzielenie powierzchni przeznaczonej do spania (np. łóżka, sofy, fotela lub innego rodzaju powierzchni służącej do spania) pomiędzy niemowlęciem i inną osobą. Możliwe powody, dla których rodziny decydują się na współspanie z dzieckiem to: ułatwienie karmienia piersią, regulacja temperatury (uniknięcie hipotermii), spędzanie wspólnego czasu z niemowlęciem, pomoc w zaśnięciu i możliwość łatwego uspokojenia dziecka kiedy staje się niespokojne, możliwość szybkiego zajęcia się nim w przypadku jakiegokolwiek nieszczęścia, zapewnienie ścisłej opieki w trakcie choroby oraz zacieśnienie więzi. Jednak dla wielu rodzin na całym świecie praktykowanie współspania nie jest akceptowalne. W krajach wysoko rozwiniętych współspanie uważane jest za kontrowersyjną praktykę, która przyciągnęła szczególną uwagę ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS). Jednak w krajach słabo i średnio rozwiniętych współspanie jest powszechną praktyką wśród osób, które nie mają innej powierzchni do spania. W tych mniej zamożnych społeczeństwach uważa się, że współspanie przyczynia się do: dłuższego czasu karmienia piersią, zwiększenia częstotliwości i czasu trwania przebudzeń niemowlęcia w trakcie snu, skrócenia czasu głębokiego snu oraz zwiększenia świadomości matki o stanie niemowlęcia.
Charakterystyka badań: Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do 23 lipca 2020 r. Celem tego przeglądu było uwzględnienie badań z randomizacją (RCT). RCT to badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup badanych. Planowaliśmy uwzględnić RCT obejmujące noworodki donoszone, które zaczęły spać z matką w ciągu pierwszych 24 godzin po porodzie (oraz dzieliły z nią powierzchnię do spania przez kolejne 4 tygodnie życia, a następnie w zmiennym czasie). Celem było porównanie grup praktykujących współspanie z grupami, które nie stosują tej metody. W tracie współspania dochodzi do bliskiego kontaktu matki z niemowlęciem. Możliwe korzyści psychologiczne obejmują lepszą regulację temperatury ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia hipotermii oraz wydłużony czas trwania udanego karmienia piersią. Do wad zalicza się nagłą śmierć niemowlęcia w wyniku przygniecenia przez matkę lub spowodowaną użyciem poduszek i kołder.
Główne wyniki: Oceniliśmy 6 badań włączonych do niniejszego przeglądu. Wykluczyliśmy je z następujących powodów: stanowiły analizę wtórną pierwotnych RCT (2 badania), nie oceniano w nich zjawiska współspania (2 badania), nie zastosowano w nich randomizacji (1 badanie) oraz otrzymane wyniki były niezgodne z tematem przeglądu (1 badanie).
Jakość danych naukowych: Nie byliśmy w stanie ocenić jakości danych naukowych dotyczących współspania ze zdrowymi donoszonymi noworodkami. Wynika to z braku badań spełniających kryteria włączenia do niniejszego przeglądu. Potrzebne są dalsze RCT dotyczące oceny współspania ze zdrowymi noworodkami donoszonymi, w których bezpośrednio zostanie oceniona skuteczność (tj. badania przeprowadzone w odpowiednich warunkach, np. szpitalnych) lub efektywność (tj. badania przeprowadzone w środowisku lokalnym lub domowym) oraz bezpieczeństwo. Powinny również obejmować niemowlęta z krajów wysoko rozwiniętych oraz słabo i średnio rozwiniętych, a w szczególności kraje, w których współspanie jest częściej praktykowane ze względów kulturowych (np. kraje azjatyckie).
Tłumaczenie: Aleksandra Panek Redakcja: Katarzyna Dulowska, Mariusz Marczak, Karolina Moćko