پیشینه
آئورت، شریان اصلی بدن است که خون را به تمام قسمتهای بدن میرساند و از قلب منشا میگیرد. دایسکسیون آئورت (aortic dissection) یک بیماری است که شامل پارگی دیواره آئورت میشود. دو نوع دایسکسیون آئورت وجود دارد: نوع A، در ناحیهای از آئورت نزدیک به قلب (آئورت صعودی و قوس آئورت) و نوع B، در ناحیهای از آئورت دورتر از قلب (دیستال تا شریان سابکلاوین چپ) رخ میدهند. اگر دایسکسیون آئورت نوع B رخ دهد و نیازی به جراحی فوری نباشد، دایسکسیون باقی میماند و تحت عنوان دایسکسیون مزمن (بالای شش هفته) نامیده میشود. پس از این مدت ممکن است عوارضی ایجاد شود که بسته به شدت نسبی عارضه و خطر مداخله نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. ترکیب سن دایسکسیون و وجود عوارضی که نیاز به مداخله دارند، دلیل نامیدن آن به دایسکسیون آئورت Type B مزمن عارضهدار (complicated chronic Type B aortic dissection) است.
برای سالیان متمادی، تنها گزینه درمانی برای این شرایط، ترمیم از طریق جراحی باز بود. علیرغم استفاده گسترده از این روش، مسائل مهمی مانند نارسایی کلیه، عدم توانایی در حرکت (پاراپلژی (paraplegia))، نیاز به جراحیهای بیشتر و مرگومیر همچنان در مورد این رویکرد وجود دارد.
در سالهای اخیر، پیشرفتهای ایجاد شده در مهندسی زیستپزشکی امکان توسعه گرافتهای استنت را فراهم کرده که میتوان آنها را روی کاتترها نصب کرد تا از طریق تکنیکهایی با حداقل تهاجم جاگذاری شوند. این روش تحت عنوان ترمیم اندوواسکولار آئورت توراسیک (thoracic endovascular aortic repair; TEVAR) نامیده میشود و برخی به دلیل ماهیت کم-تهاجمی آن را درمان جذابتری میدانند. گرافت استنت با گرافتهای مورد استفاده در جراحی باز متفاوت بوده و بنابراین دستیابی به اطلاعاتی برای اندازهگیری بهتر بودن این روش در مقایسه با جراحی باز مورد نیاز است.
ویژگیهای مطالعه و نتایج کلیدی
جستوجو را در منابع علمی (تا 2 آگوست 2021) برای شناسایی همه کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و کنترل شدهای انجام دادیم که این سوال مرور را بررسی کردند. هیچ کارآزمایی بالینی تصادفیسازی یا کنترل شدهای را پیدا نکردیم که معیارهای ورود ما را داشته باشد.
قطعیت شواهد
به دلیل کمبود مطالعات وارد شده در این مرور، قادر به ارزیابی قطعیت شواهد نبودیم.
نتیجهگیری
ما نمیتوانیم هیچ شواهدی را برای کمک به متخصصان مراقبت سلامت یا بیماران در جهت تصمیمگیری پیرامون انتخاب بهترین راه مدیریت دایسکسیون آئورت Type B مزمن عارضهدار گزارش کنیم. انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی یا کنترل شده و با کیفیت بالا برای پرداختن به این سوال مورد نیاز است. با این حال، انجام چنین مطالعاتی برای این بیماری تهدید کننده زندگی چالشبرانگیز خواهد بود.
به دلیل عدم وجود RCTها یا CCTهایی که اثربخشی و بیخطری TEVAR را در مقایسه با OSR برای بیماران مبتلا به CBAD عارضهدار بررسی کنند، نمیتوانیم هیچ شواهدی را برای کمک به تصمیمگیری آگاهانه در مورد مداخله بهینه برای این بیماران ارائه کنیم. برای دستیابی به هدف این مرور، انجام RCTها و CCTهایی با کیفیت بالا ضروری است. با این حال، انجام چنین مطالعاتی برای این بیماری تهدید کننده زندگی چالش برانگیز خواهد بود.
دایسکسیون آئورت (aortic dissection) نوع B میتواند منجر به بروز عوارض جدی و تهدیدکننده زندگی مانند پارگی آئورت، سکته مغزی، نارسایی کلیه و پاراپلژی (paraplegia) شود، که همگی نیاز به مداخله دارند. بهطور مرسوم، این عوارض با جراحی باز درمان میشوند. اما اخیرا ترمیم اندوواسکولار به عنوان یک جایگزین پیشنهاد شده است.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) ترمیم اندوواسکولار آئورت توراسیک (thoracic aortic endovascular repair) در برابر ترمیم جراحی باز در درمان دایسکسیون آئورت Type B مزمن عارضهدار (chronic Type B aortic dissection; CBAD).
متخصص اطلاعات گروه عروق در کاکرین، پایگاه ثبت تخصصی گروه عروق در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای بالینی کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL؛ و AMED؛ پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت و پایگاههای ثبت کارآزماییهای ClinicalTrials.gov را تا 2 آگوست 2021 جستوجو کرد. فهرست منابع مقالات مرتبط بازیابی شده را از طریق جستوجوهای الکترونیکی برای یافتن استنادهای بیشتر جستوجو کردیم.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزماییهای بالینی کنترل شدهای (controlled clinical trials; CCTs) را در نظر گرفتیم که تاثیرات ترمیم اندوواسکولار آئورت توراسیک (thoracic aortic endovascular repair; TEVAR) را در برابر ترمیم جراحی باز (open surgical repair; OSR) در درمان دایسکسیون آئورت Type B مزمن عارضهدار (CBAD) ارزیابی کردند. پیامدهای مورد نظر عبارت بودند از: مورتالیتی (به هر علتی، ناشی از دایسکسیون)، عواقب عصبی (سکته مغزی، ایسکمی طناب نخاعی/پارزی-پارالیز، نارسایی مهرهای)، پیامدهای مورفولوژیکی (ترومبوز کاذب لومن، پیشرفت دایسکسیون، قطر آئورت)، نارسایی حاد کلیوی، نشانههای ایسکمیک (ایسکمی احشایی، ایسکمی اندام)، نیاز به مداخله مجدد، و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم تمام عناوین و چکیدههای شناسایی شده را از طریق جستوجوها برای شناسایی مطالعاتی غربالگری کردند که دارای معیارهای ورود به مرور بودند. از غربالگری عنوان و چکیده، هیچ کارآزماییای (RCT یا CCT) را شناسایی نکردیم که نیاز به ارزیابی متن کامل داشته باشد. در نظر داشتیم جمعآوری و آنالیز دادهها را مطابق با توصیههای شرح داده شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات انجام دهیم. قصد داشتیم که قطعیت شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کنیم.
هیچ کارآزماییای (RCT یا CCT) را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود را برای این مرور داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.