Cel przeglądu

Celem niniejszego przeglądu Cochrane, opublikowanego po raz pierwszy w 1999 r. było podsumowanie wyników badań dotyczących efektów szczepienia przeciwko grypie u zdrowych dorosłych w okresie sezonu infekcji grypy. Przedstawiliśmy dane pochodzące z randomizowanych badań z grupą kontrolną porównujących szczepienia z interwencją pozorowaną lub brakiem interwencji. Skupiliśmy się na wynikach badań, które oceniały szczepionki zawierające inaktywowany wirus grypy, czyli martwe wirusy zniszczone pod wpływem czynników chemicznych i podane poprzez iniekcję podskórną. Oceniliśmy wpływ szczepień na zmniejszenie liczby dorosłych z potwierdzoną grypą oraz liczby dorosłych z objawami grypopodobnymi, takimi jak ból głowy, podwyższona temperatura ciała, kaszel i ból mięśni (infekcja grypopodobna). Oceniliśmy również odsetek przyjęć do szpitala oraz działania niepożądane po szczepieniu. Dane obserwacyjne przedstawione w poprzednich wersjach przeglądu zostały uwzględnione z powodów historycznych, ale nie zostały zaktualizowane z powodu braku ich wpływu na wnioski z przeglądu.

Co analizowano w przeglądzie?

Ponad 200 typów wirusów wywołuje grypę i infekcje grypopodobne, które charakteryzują się podobnymi objawami (gorączka, ból głowy, kaszel i katar). Bez badań laboratoryjnych lekarzom trudno odróżnić zakażenia grypopodobne od grypy ponieważ obie choroby trwają kilka dni i rzadko prowadzą do poważnych chorób lub zgonu. Szczepionka zawiera zazwyczaj szczepy wirusa, których na podstawie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia można się spodziewać w kolejnych sezonach epidemicznych (tzw. szczepionki sezonowe). Szczepionka przeciw grypie pandemicznej zawiera jedynie szczepy wirusa odpowiedzialnego za wywołanie pandemii (np. szczep A H1N1 w okresie pandemicznym w latach 2009 i 2010).

Główne wyniki

Odnaleźliśmy 52 badania kliniczne z udziałem ponad 80 000 dorosłych. Nie byliśmy w stanie określić wpływu błędu systematycznego w około 70% uwzględnionych badań z powodu niewystarczających informacji. Około 15% badań było prawidłowo zaprojektowanych i przeprowadzonych. Skupiliśmy się na przedstawieniu wyników z 25 badań oceniających szczepionki inaktywowane. Szczepionki przeciwko grypie mają prawdopodobnie niewielki ochronny wpływ przeciwko grypie i zakażeniom grypopodobnym (umiarkowana pewność danych naukowych), ponieważ 71 osób musiałoby zostać zaszczepionych, aby uniknąć jednego przypadku grypy, a 29 musiałoby zostać zaszczepionych, aby uniknąć jednego przypadku zakażenia grypopodobnego. Szczepienie może mieć niewielki lub żaden wpływ na odsetek hospitalizacji (dane naukowe o niskiej pewności) lub nieobecność w pracy.

Nie jesteśmy pewni co do ochrony kobiet w ciąży po zastosowaniu szczepionki inaktywowanej przeciwko grypie lub wpływ ten był bardzo ograniczony.

Dane wskazują, że podawanie sezonowych szczepionek w czasie ciąży nie ma istotnego wpływu na poronienia lub zgony noworodków, ale dane pochodziły z badań obserwacyjnych.

Główne wnioski

Inaktywowane szczepionki mogą zmniejszyć odsetek osób dorosłych (włącznie z kobietami w ciąży), u których dojdzie do rozwoju grypy lub infekcji grypopodobnej, ale ich wpływ jest niewielki. Nie jesteśmy pewni wpływu szczepień inaktywowanych na liczbę dni zwolnienia z pracy lub poważne powikłania po grypie w sezonie grypowym.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Dane są aktualne do 31 grudnia 2016 roku.