Najważniejsze informacje
U osób z demencją spowodowaną chorobą Alzheimera galantamina (w zalecanych dawkach od 16 mg do 24 mg na dobę) spowalnia pogorszenie pamięci i zdolności do wykonywania czynności związanych z samoopieką po 6 miesiącach i 2 latach od rozpoczęcia leczenia.
W przypadku osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi nie stwierdzono różnicy w poprawie pamięci lub zdolności do wykonywania czynności związanych z samoopieką w porównaniu z galantaminą i placebo (lekiem nieaktywnym lub pozorowanym).
Galantamina powodowała większą liczbę działań niepożądanych (nudności, wymioty, biegunka), ale nie miała wpływu na liczbę zgonów z jakiejkolwiek przyczyny w porównaniu z placebo.
Wprowadzenie
Choroba Alzheimera jest najczęstszą postacią demencji wśród osób starszych, która powoduje problemy z pamięcią, myśleniem i zachowaniem. Choroba pogarsza się z czasem do tego stopnia, że wpływa na zdolność danej osoby do wykonywania codziennych zadań. W przypadku osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi objawy wpływające na myślenie i pamięć są łagodne i zwykle nie są na tyle poważne, aby zakłócać codzienne życie i czynności.
Obecnie nie ma lekarstwa na chorobę Alzheimera, ale dostępne są leki, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów. Galantamina jest jednym z trzech inhibitorów cholinoesterazy zatwierdzonych przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) do leczenia objawów choroby Alzheimera. Galantamina działa poprzez zwiększenie poziomu substancji chemicznej w mózgu, acetylocholiny, która przekazuje sygnały, co może pomóc w łagodzeniu objawów choroby Alzheimera.
Obecnie nie istnieją żadne leki zatwierdzone przez organy regulacyjne jako terapie łagodnych zaburzeń poznawczych.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Chcieliśmy dowiedzieć się, czy galantamina jest skuteczna i pomocna w łagodzeniu objawów choroby Alzheimera i łagodnych zaburzeń poznawczych w zakresie pamięci, zdolności do samoopieki i zachowania. Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy galantamina powoduje jakiekolwiek niepożądane skutki.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy badań, w których porównywano galantaminę podawaną doustnie z placebo (które nie zawiera żadnych aktywnych składników, ale jest podawane w taki sam sposób jak aktywny lek) u osób z demencją spowodowaną chorobą Alzheimera lub z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. Wybraliśmy badania, w których ludzie byli losowo przydzielani (jak rzut monetą) do otrzymywania galantaminy lub placebo przez co najmniej 4 tygodnie. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy pewność względem danych naukowych na podstawie takich kryteriów, jak metody badawcze i wielkość badań.
Co znaleźliśmy?
Znaleźliśmy 21 badań, które objęły 10 990 osób z demencją spowodowaną chorobą Alzheimera lub z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. Średni wiek pacjentów wynosił 74 lata. Czas trwania leczenia wynosił od 8 tygodni do 2 lat. Większość badań obejmowała osoby z demencją spowodowaną łagodną lub umiarkowaną chorobą Alzheimera; jedno badanie obejmowało osoby z poważną chorobą Alzheimera. Trzy badania obejmowały osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. Firmy farmaceutyczne (Janssen / Johnson & Johnson) sponsorowały 16 z 21 uwzględnionych badań.
Po 6 miesiącach leczenia uczestnicy z łagodną do umiarkowanej chorobą Alzheimera, którzy otrzymywali galantaminę, mieli lepszą pamięć, zdolność do samoopieki i zachowanie niż ci, którzy otrzymywali placebo. Co ważne, zaobserwowana przez nas poprawa pamięci została uznana za znaczącą klinicznie zgodnie ze standardami ustalonymi przez ekspertów. Ta sama grupa uczestników prawdopodobnie uzyskała lepszą ogólną poprawę niż ci, którzy otrzymali placebo.
U osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi galantamina, w porównaniu z placebo, może mieć niewielki lub żaden wpływ na poprawę pamięci lub zdolności do samoopieki. Jednak uczestnicy, którzy otrzymywali galantaminę, prawdopodobnie mieli niższe ryzyko progresji do demencji po 2 latach leczenia.
W porównaniu z osobami przyjmującymi placebo, osoby przyjmujące galantaminę były trzykrotnie bardziej narażone na wystąpienie działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka). Liczba zgonów była niska i nie było danych naukowych, wskazujących, że galantamina powodowała więcej zgonów niż placebo.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Wiele osób biorących udział w badaniach (od 17% do 40%) przedwcześnie zaprzestało przyjmowania przepisanych im leków, częściej w grupach galantaminy niż placebo. Jest to ograniczenie, które może działać na korzyść galantaminy.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Niniejszy przegląd jest aktualizacją poprzedniego przeglądu z 2006 roku. Dane są aktualne na grudzień 2022 roku.
Tłumaczenie: Paulina Węglarz Redakcja: Małgorzata Maraj