Najważniejsze informacje

- Dane naukowe sugerują, że wczesne przyjmowanie pokarmów i picie po operacji ginekologicznej jest prawdopodobnie bezpieczne.

- Wczesne rozpoczęcie przyjmowania pokarmów i spożywanie płynów może ułatwić powrót funkcji jelit, skrócić czas pobytu w szpitalu i zwiększać zadowolenie kobiet.

Czy lekarze powinni opóźniać podawanie jedzenia i picia kobietom po operacjach ginekologicznych?

Lekarze często opóźniają podawanie jedzenia i picia kobietom po przebytych operacjach w obrębie jamy brzusznej, a czasami po laparoskopowych lub przezpochwowych operacjach ginekologicznych, do czasu powrotu czynności jelit (zazwyczaj 24 godziny po operacji). Poprzez opóźnienie doustnego podawania pokarmu, chirurdzy mają nadzieję zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań tj. wymiotów, zaburzeń układu trawiennego oraz sączenia lub ponownego otwarcia rany. Jednakże sugeruje się, że niektóre kobiety szybciej wracają do zdrowia, jeśli spożywanie pokarmów zostanie wprowadzone wcześniej.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy wczesne spożywanie posiłków wiązało się z wystąpieniem nudności, wymiotów, wzdęć, rozdęcia brzucha, koniecznością założenia zgłębnika nosowo-żołądkowego po operacji, powikłań infekcyjnych, powikłań ran, zakażeń dróg moczowych, zapalenia płuc i zakrzepicy żył głębokich (zakrzepami krwi).

Naszym celem było również ustalenie, czy wczesne żywienie było lepsze niż opóźnione żywienie pod względem poprawy czynności jelit, rozumianej jako czas do pierwszego: odgłosu jelit, gazów, stolca, rozpoczęcia regularnej diety i długości pobytu w szpitalu. Aby uzyskać więcej informacji, porównano satysfakcję kobiet i jakość ich życia w obu schematach żywienia.

Co zrobiliśmy?

Analizowaliśmy badania, w których porównywano wczesne żywienie z opóźnionym żywieniem po dużych operacjach ginekologicznych, które można przeprowadzić drogą brzuszną, przezpochwową lub laparoskopową. Wczesne rozpoczęcie żywienia zdefiniowaliśmy jako przyjmowanie płynów lub pokarmu w ciągu 24 godzin od operacji. Opóźnione żywienie zdefiniowaliśmy jako przyjmowanie płynów lub pokarmu po upływie 24 godzin lub więcej od operacji i dotyczyło to wyłącznie sytuacji, w których występowały odgłosy jelit, oddawanie gazów lub stolca oraz uczucie głodu. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych, w oparciu o czynniki, takie jak metody i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy siedem badań z udziałem 902 kobiet, które przeszły poważną operację ginekologiczną.

- Wczesne żywienie może przynieść kobietom pewne korzyści. Prawdopodobnie prowadzi do nieco szybszego przywrócenia rytmu wypróżnień i może prowadzić do wcześniejszego rozpoczęcia diety stałej przez kobiety. Może to również przyczynić się do nieco krótszego pobytu w szpitalu.

- Chociaż wczesne żywienie może przynieść pewne korzyści, nie zaobserwowano ich w odniesieniu do czasu potrzebnego do wystąpienia pierwszych gazów u kobiet, niezależnie od tego, czy były żywione wcześnie, czy z opóźnieniem.

- Skutki wdrożenia wczesnego żywienia w porównaniu z opóźnionym żywieniem są niepewne dla następujących wyników pooperacyjnych: występowania nudności i wymiotów oraz rozdęcia brzucha.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Przegląd ten ma pewne ograniczenia, które sprawiają, że wyniki są mniej pewne. Nie mieliśmy pewności co do większości danych naukowych. Głównym problemem było to, że badania nie były zaślepione. Oznacza to, że kobiety i badacze wiedzieli, która grupa otrzymywała wczesne karmienie, a która opóźnione. Wiedza ta mogła wpłynąć na sposób, w jaki kobiety zgłaszały swoje objawy lub zadowolenie, potencjalnie zniekształcając wyniki. Ponadto badania nie były ze sobą spójne, co utrudnia wyciągnięcie jednoznacznych wniosków. Wreszcie, w niektórych badaniach wzięło udział bardzo niewielu uczestników lub zarejestrowano bardzo niewiele zdarzeń, co sprawia, że ich wyniki są mniej wiarygodne.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Zaktualizowaliśmy poprzedni przegląd Cochrane randomizowanych badań kontrolowanych dotyczących wczesnego i opóźnionego żywienia po operacji ginekologicznej metodą przez powłoki brzuszne. W tej aktualizacji uwzględniliśmy również kobiety, które przeszły operację metodą przezpochwową, laparoskopową i zrobotyzowaną. Dane są aktualne do czerwca 2023 r.