Czy miejscowe stosowanie fluoru we wczesnym dzieciństwie ma związek z rozwojem szkliwa plamkowego?

Najważniejsze informacje

Istnieją dane naukowe, które wskazują, że wyższe stężenie fluoru w paście do zębów (1000 ppm [cząstek na milion] lub więcej) stosowanej u dzieci od 1. do 2. roku życia jest związane z większym ryzykiem wystąpienia fluorozy (plam/przebarwień) na zębach stałych.

Nie istnieją jednoznaczne dane naukowe dotyczące ryzyka wystąpienia fluorozy zębów stałych w zależności od czasu rozpoczęcia szczotkowania zębów przez dzieci, ilości używanej pasty i częstotliwości szczotkowania.

Fluoroza zębów (szkliwo plamkowe) – co to jest?

Poprzednie badania wykazały, że stosowanie pasty zawierającej fluor może zapobiegać próchnicy zębów. Jednak małe dzieci, które przyjmują nadmierną ilość fluoru w czasie wzrostu zębów, mogą zachorować na fluorozę zębów stałych. Fluoroza może objawiać się białymi pasmami, rozległymi mętnymi plamami, brunatnymi przebarwieniami, dziurami lub pęknięciami na zębach stałych.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

W aktualizacji tego przeglądu chcieliśmy się dowiedzieć, czy w ostatnim czasie opublikowano więcej dobrze zaprojektowanych badań, które oceniałyby, czy miejscowe stosowanie fluoru we wczesnym dzieciństwie jest związane z powstawaniem szkliwa plamkowego.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których analizowano związek między różnymi miejscowymi ekspozycjami na związki fluoru u dzieci (takimi jak wiek rozpoczęcia szczotkowania zębów, częstotliwość szczotkowania i stężenie fluoru w używanej paście) a ryzykiem wystąpienia u nich fluorozy zębów stałych. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i określiliśmy poziom zaufania do danych w oparciu o takie czynniki, jak metody badawcze i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy łącznie 43 badania opublikowane w latach 1988-2022 i obejmujące 32 181 dzieci. Przedział wiekowy dzieci w momencie oceny stadium fluorozy wynosił od 6 do 18 lat. Badania różniły się ze względu na sposób przeprowadzenia: 3 z nich były badaniami eksperymentalnymi, a 40 badaniami obserwacyjnymi. Badania były przeprowadzone w Australii, Belgii, Brazylii, Kanadzie, Kolumbii, Niemczech, Indiach, Irlandii, Meksyku, Norwegii, Polsce, Szwecji, Tajlandii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.

Najważniejsze wyniki

W większości badań rozpoznawano łagodne stadium fluorozy.

Nie mogliśmy ocenić, czy ryzyko wystąpienia fluorozy zębów stałych jest związane z czasem rozpoczęcia miejscowej fluoryzacji zębów lakierem fluorkowym i szczotkowania zębów pastą z fluorem, ilością pasty używanej przez dziecko lub częstotliwością mycia zębów.

Mycie zębów pastą o stężeniu fluoru 1000 ppm lub wyższym w wieku od 1. do 2. lat prawdopodobnie jest związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju fluorozy zębów stałych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Niejednokrotnie mieliśmy niskie zaufanie do danych naukowych ze względu na metody stosowane w uwzględnionych badaniach.

Niektóre badania niedostatecznie informowały o rodzaju fluoru, częstotliwości szczotkowania zębów, czy ilości stosowanej pasty; nie mogliśmy też ustalić, czy ekspozycja na fluor miała miejsce u dzieci przed ukończeniem 6. roku życia. Nie uwzględniliśmy tych badań w analizie, dlatego niektóre dane naukowe mogły zostać pominięte.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację poprzedniego. Dane są aktualne do lipca 2022 roku.