Pytanie badawcze
Czy dieta niskokaloryczna dostarczana bezpośrednio do żołądka lub jelita cienkiego (żywienie dojelitowe) lub dożylnie (żywienie pozajelitowe) wpływa na poprawę wyników u krytycznie chorych dorosłych przyjętych na oddział intensywnej terapii (OIOM) w porównaniu ze standardowym żywieniem?
Głównymi punktami końcowymi były zgon (w szpitalu, na OIOM i ciągu 30 dni), długość pobytu na OIOM i czas hospitalizacji, zakażenia oraz czas trwania wentylacji mechanicznej (urządzenie stosowane na OIOM-ie do wspomagania oddechu pacjenta).
Wprowadzenie
U pacjentów w stanie krytycznym dochodzi do poważnych zmian metabolicznych (jedna substancja chemiczna przekształcana jest wieloetapowo w inną) w czasie urazu lub sepsy (stan zagrożenia życia, w którym reakcja organizmu na określoną infekcję powoduje uszkodzenie własnych narządów). Otrzymują oni wsparcie żywieniowe celem zapobiegania lub zminimalizowania niektórych działań niepożądanych. Jednak zarówno nadmierne karmienie, jak i głodzenie mogą być szkodliwe.
Obecnie nie ma jednolitego stanowiska co do ilości kalorii, które powinno się podawać pacjentom w stanie krytycznym. Zwykłe pożywienie zaspokaja szacunkowe zapotrzebowanie kaloryczne. Pokarmy niskokaloryczne zapewniają celowo mniejszą ilość kalorii.
Charakterystyka badań
Włączyliśmy 15 badań obejmujących 3129 pacjentów leczonych zachowawczo lub chirurgicznie, którzy przebywali w OIOM szpitali akademickich. Cztery badania dotyczyły zastosowania żywienia pozajelitowego, a w dziewięciu stosowano tylko żywienie dojelitowe. W pozostałych dwóch badaniach postępowanie było niejasne. W trakcie badań planowano podawanie kalorii w różnej ilości w grupie eksperymentalnej i kontrolnej, rzeczywista różnica w kaloriach była niewielka. Większość badań była finansowana przez Rząd Stanów Zjednoczonych lub organizacje pozarządowe, natomiast trzy badania otrzymały dofinansowanie z branży. W pięciu badaniach nie wskazano źródeł finansowania.
Główne wyniki
Różnice w typie żywienia oraz populacji docelowej w ocenianych badaniach nie pozwoliły nam na połączenie wyników, dlatego też opisujemy zakres wyników w poszczególnych badaniach indywidualnie.
Liczba zgonów w warunkach szpitalnych, na OIOM i po 30 dniach w populacji otrzymującej niskokaloryczne żywienie była podobna jak w grupie kontrolnej. Długość pobytu w szpitalu i na OIOM oraz czas trwania wentylacji mechanicznej w grupie badanej w porównaniu z kontrolą były różne w różnych badaniach, czasami krótsze, a czasami dłuższe. Liczba zakażeń była również zróżnicowana. Próbowaliśmy przeanalizować podgrupy uczestników celem wyjaśnienia tych różnic, jednak wyniki nie były jednolite.
Jakość danych naukowych
Ogólna jakość włączonych danych naukowych dla każdego punktu końcowego zgodnie z klasyfikacją GRADE wahała się od bardzo niskiej do niskiej. Było to spowodowane problemami w projektowaniu i prowadzeniu badań, różnicami w wynikach (brak spójności między badaniami) oraz szerokim zakresem możliwych wyników (ich niedokładność).
Tłumaczenie: Patrycja Głowik Redakcja: Małgorzata Kołcz