Najważniejsze informacje

Niniejszy przegląd nie dostarcza dowodów, które wskazywałyby, że opieka oparta na współpracy jest bardziej skuteczna niż standardowa opieka w perspektywie średnioterminowej (po 12 miesiącach) w odniesieniu do jakości życia, stanu psychicznego i przyjęć do szpitala psychiatrycznego.

Nie wykazano różnic w jakości życia, stanie psychicznym lub przyjęciach do szpitala psychiatrycznego po 12 miesiącach. Jedno z badań wykazało poprawę w zakresie niepełnosprawności po 12 miesiącach. Niepełnosprawność została wykorzystana jako pośrednia miara tego, jak dobrze ludzie funkcjonują w swoim życiu pod względem pełnionych ról społecznych i podejmowanych działań.

Większość uwzględnionych badań nie spełniała ścisłej definicji opieki opartej na współpracy (którą nazwaliśmy opieką opartą na współpracy typu A) i istniały duże różnice w przeprowadzanych interwencjach. Ponadto większość danych naukowych miała niską lub bardzo niską pewność.

Czym jest ciężka choroba psychiczna?

Ciężka choroba psychiczna (ang. severe mental illness, SMI) odnosi się do osób z problemami psychologicznymi, które mogą być na tyle trudne, by oddziaływać na ich zdolność do angażowania się w aktywności życia codziennego. Schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa i psychoza nieorganiczna to przykłady SMI.

Jaki był cel tego badania?

Celem tego przeglądu była ocena skuteczności opieki opartej na współpracy w porównaniu ze standardową lub zwykłą opieką.

Czym jest opieka oparta na współpracy?

Celem tej formy opieki jest poprawa zarówno zdrowia fizycznego, jak i psychicznego osób cierpiących na schorzenia o charakterze długoterminowym. Wszystkie definicje zgadzają się co do tego, że ma ona na celu rozwijanie bliższych relacji zawodowych i zapewnienie lepszej komunikacji między podstawową opieką zdrowotną (lekarzami ogólnymi (ang. general practitioner, GP) i pielęgniarkami) a specjalistyczną opieką zdrowotną (taką jak Community Mental Health Teams obejmującą psychiatrów i psychologów). Taki model można osiągnąć na różne sposoby, co sprawia, że opieka oparta na współpracy jest złożona. Oczekuje się, że ściślejsza współpraca między podmiotami świadczącymi opiekę zapewni osobom cierpiącym na SMI lepszą opiekę w społeczeństwie, które często jest mniej stygmatyzującym środowiskiem niż szpital. Jest to również ważne, ponieważ około 31% osób z SMI mieszkających w Wielkiej Brytanii korzysta wyłącznie z usług podstawowej opieki zdrowotnej.

Co zrobiliśmy?

Elektroniczne bazy danych zostały przeszukane w 2020 i 2021 roku pod kątem badań klinicznych dotyczących opieki opartej na współpracy. Głównymi interesującymi wynikami były jakość życia, zdrowie psychiczne i przyjęcia do szpitala. W przeglądzie uwzględniliśmy osiem badań. Jest to aktualizacja oryginalnego przeglądu opublikowanego w 2013 roku, który obejmował tylko jedno badanie. Niniejsza wersja opiera się na nowych wynikach wyszukiwania literatury, które pozwoliły zidentyfikować dodatkowe siedem badań.

Co udało się nam ustalić?

Nie wykazano różnic w jakości życia, stanie psychicznym lub przyjęciach do szpitala psychiatrycznego po 12 miesiącach. Jedno z badań wykazało poprawę w zakresie niepełnosprawności po 12 miesiącach. Niepełnosprawność została wykorzystana jako pośrednia miara tego, jak dobrze ludzie funkcjonują w swoim życiu pod względem pełnionych ról społecznych i podejmowanych działań.

Wprawdzie osobisty powrót do zdrowia i zadowolenie z opieki były wynikami, które osoby z trwającymi problemami ze zdrowiem psychicznym podkreślały jako ważne, to żadne z włączonych badań ich nie mierzyło.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

Nasze zaufanie do wyników jest ograniczone ze względu na wątpliwości dotyczące ich pewności. Większość uwzględnionych badań nie spełniała ścisłej definicji opieki opartej na współpracy (którą nazwaliśmy opieką opartą na współpracy typu A) i istniały duże różnice w przeprowadzanych interwencjach. Ponadto większość danych naukowych miała niską lub bardzo niską pewność. Potrzebne są dalsze badania, które pozwolą ocenić, czy opieka oparta na współpracy jest dobra dla osób z diagnozą ciężkiej choroby psychicznej pod względem obserwowanych efektów klinicznych, poprawy samopoczucia, a także opłacalności. Potrzebne jest przeprowadzenie dalszych randomizowanych badań wysokiej jakości z wyraźnym naciskiem na ocenę wyników bezpośrednio związanych z opieką opartą na współpracy. Aby dowiedzieć się, jak zapewnić najlepszą opiekę opartą na współpracy, pomocne mogą tutaj być także metody jakościowe i mieszane. Żadne z badań nie mierzyło efektów ubocznych opieki opartej na współpracy.

Oryginalne streszczenie napisane prostym językiem zostało napisane przez Bena Graya i dostosowane przez Johna Gibsona do zaktualizowanej recenzji. Obaj badawczo zajmują się tematyką użytkowników usług.