Najważniejsze informacje

– Żółtaczka to powszechny stan u noworodków. Niewykryta i nieleczona może powodować uszkodzenie mózgu.

– Wykonanie badania przesiewowego u noworodków, które polega na pomiarze poziomu bilirubiny przez skórę (zwanego przezskórnym badaniem stężenia bilirubiny) może przyczynić się do spadku liczby ponownych przyjęć na fototerapię. Wskutek tego więcej dzieci poddawanych jest fototerapii przed wypisem ze szpitala. Ponadto, ma ono znikomy wpływ na liczbę dzieci wymagających zabiegu transfuzji krwi w leczeniu żółtaczki oraz liczbę dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu.

– Należy przeprowadzić dalsze badania u noworodków, które ocenią skutek przezskórnych badań stężenia bilirubiny przed ich wypisem ze szpitala.

Co to jest żółtaczka?

Termin „żółtaczka” odnosi się do żółtawych przebarwień skóry i białek oczu, które pojawiają się na skutek wzrostu stężenia barwnika zawartego w krwi zwanego bilirubiną. Gdy poziom bilirubiny we krwi rośnie, odkłada się ona w skórze i oczach powodując ich zażółcenie. Żółtaczka jest stanem, który bardzo często występuje u noworodków. W większości przypadków jest ona nieszkodliwa i nie wymaga leczenia. Jednak u niektórych noworodków konieczne jest wdrożenie leczenia w formie fototerapii (terapii przy pomocy światła) lub transfuzji wymiennej krwi (polega ona na usunięciu części krwi dziecka, a następnie zastąpieniu jej krwią dawcy). Podwyższony poziom bilirubiny we krwi (zwany hiperbilirubinemią) może doprowadzić do uszkodzenia mózgu noworodka, skutkującego trwałym uszkodzeniem mózgu, takim jak porażenie mózgowe. Aby zapobiec wystąpieniu potencjalnych niepożądanych skutków ważne jest wczesne wykrycie żółtaczki.

Czym jest przezskórne badanie stężenia bilirubiny?

Bilirubinometria przezskórna polega na skierowaniu światła na skórę noworodka oraz pomiarze natężenia światła powracającego poprzez delikatne dociśnięcie miernika do mostka lub czoła. Ten rodzaj diagnostyki wykazuje skuteczność w wykrywaniu hiperbilirubinemii u noworodków. Został również zalecony jako odpowiednie narzędzie do badań przesiewowych w kierunku hiperbilirubinemii u noworodków.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Celem niniejszego przeglądu systematycznego była ocena skuteczności przezskórnego badania stężenia bilirubiny w porównaniu z wzrokową oceną intensywności żółtaczki u noworodków.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których analizowano zastosowanie przezskórnego badania stężenia bilirubiny w porównaniu z wzrokową oceną intensywności żółtaczki u noworodków przed wypisaniem ich ze szpitala. Podsumowaliśmy wyniki i oceniliśmy poziom wiarygodności uzyskanych danych naukowych.

Czego się dowiedzieliśmy?

W niniejszym przeglądzie uwzględniono jedno badanie (1858 dzieci). Badanie wykazało wyraźny spadek liczby ponownych przyjęć do szpitala powiązanych z żółtaczką u noworodków, u których przeprowadzono przezskórne badanie stężenia bilirubiny w porównaniu z wzrokową oceną intensywności żółtaczki. Ponadto stwierdzono, że wdrożenie tej metody przesiewowej nie wpłynęło na liczbę noworodków poddanych transfuzji wymiennej krwi, lecz przyczyniło się do wzrostu liczby noworodków, u których zastosowano fototerapię przed wypisem ze szpitala. Zaobserwowano również, że przedstawiona metoda badań przesiewowych w porównaniu z wzrokową oceną intensywności żółtaczki nie wpłynęła na zmianę wskaźnika wczesnych uszkodzeń mózgu spowodowanych żółtaczką.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań aby potwierdzić te ustalenia przed powszechnym wdrożeniem przedstawionej przezskórnej metody badań bilirubiny u noworodków. Należy jednak przyznać, że jest mało prawdopodobne, aby przeprowadzono badania w celu dalszej oceny tej interwencji, zwłaszcza w krajach rozwiniętych, w których metoda ta jest już powszechnie stosowana.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejsze dane naukowe są aktualne do 21 czerwca 2023 r.