• Najważniejsze informacje

Nie wiadomo jeszcze, jakie są najlepsze leki zmniejszające krwawienie i konieczność transfuzji (przetoczenia) krwi podczas operacji naczyniowych.

• Co to jest chirurgia naczyniowa?

Chirurgia naczyniowa ma miejsce, gdy chirurg operuje naczynia krwionośne, aby zlikwidować przecieki i osłabione obszary lub usunąć zatory. W niniejszym przeglądzie skupiliśmy się na tych rodzajach zabiegów chirurgii naczyniowej, które z dużym prawdopodobieństwem mogą skutkować poważnym krwawieniem.

• Dlaczego ograniczenie transfuzji krwi jest ważne podczas operacji naczyniowych?

W przypadku wystąpienia obfitych krwawień u pacjenta w trakcie lub po tego typu zabiegach może być konieczne przetoczenie w celu zastąpienia utraconej przez niego krwi. Jeśli to możliwe, lepiej unikać transfuzji krwi, ponieważ po jej przeprowadzeniu mogą wystąpić powikłania. Jest to szczególnie ważne, gdy ochrona zdrowia ma ograniczone zasoby krwi.

• Jaki był cel tego przeglądu?

Chcieliśmy dowiedzieć się, które leki pomagają zmniejszyć krwawienie i ograniczyć konieczność przeprowadzenia zabiegu transfuzji krwi. Chcieliśmy również sprawdzić, czy przeprowadzenie tych zabiegów zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, takich jak zakrzepy krwi.

• Jakie działania podjęto?

W bibliotekach elektronicznych poszukiwaliśmy raportów z najbardziej wiarygodnych badań (zwanych randomizowanymi badaniami klinicznymi), w których stosowano leki zapobiegające krwawieniom po zabiegach chirurgicznych naczyń krwionośnych.

• Co udało się ustalić?

Znaleźliśmy siedem badań klinicznych leków podawanych pacjentom w formie zastrzyku przed operacją w celu zmniejszenia krwawienia oraz piętnaście badań klinicznych opatrunków lub klejów chirurgicznych zawierających leki. Służą one do tamowania krwawienia podczas operacji i są pozostawiane wewnątrz po jej zakończeniu. Nie znaleziono wystarczająco dużo informacji pozwalających z pewnością stwierdzić, które leki są najlepsze w zmniejszaniu krwawień i potrzeby przeprowadzenia transfuzji krwi podczas operacji naczyniowych. Często osoby mające zabiegi chirurgiczne nie były poddane dłuższej obserwacji po opuszczeniu sali operacyjnej, więc nie można było uzyskać informacji, czy potrzebowały później transfuzji krwi.

W jednym z badań klinicznych, obejmującym 9535 osób poddanych operacji, testowano lek o nazwie kwas traneksamowy, który wstrzykiwano pacjentom przed operacją. Wśród jego uczestników było 1399 osób, które przeszły operację naczyń krwionośnych, jednak zawierało ono niewiele informacji odnośnie tylko tej grupy. Jedynym zgłoszonym wynikiem badania, szczególnie w przypadku chirurgii naczyniowej, było to, czy istnieje podwyższone ryzyko wykształcenia się zakrzepu krwi po podaniu pacjentowi kwasu traneksamowego. Stwierdzono, że może nie być różnicy w kwestii ryzyka wystąpienia zakrzepu krwi między podaniem kwasu traneksamowego a placebo.

• Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Wszystkie badania przeprowadzone były na małą skalę – obejmowały mniej niż 100 osób. Nie wystarczy to do uzyskania pewności, czy którykolwiek z tych zabiegów może pomóc ludziom. Należy przeprowadzić badania kliniczne z udziałem setek, a nawet tysięcy osób, aby dowiedzieć się, czy leki te pomogły im w powrocie do zdrowia po przebytej operacji.

Większość znalezionych badań klinicznych nie zbierała informacji dotyczących transfuzji krwi po operacji. Uważamy, że może to wynikać z kilku różnych powodów. Chirurdzy mogą przekazać opiekę nad zoperowanymi pacjentami innym pracownikom ochrony zdrowia, jeśli wymagają oni przedłużonej opieki pooperacyjnej, np. lekarzom. Przeprowadzenie badania jest bardziej złożone, jeśli trzeba współpracować z innymi pracownikami ochrony zdrowia, aby ustalić, co wydarzyło się później.

Ponadto większość badań klinicznych była prowadzona przez firmy produkujące leki. Taniej i łatwiej jest im przyglądać się tylko temu, co dzieje się podczas operacji, zwłaszcza jeśli ludzie zgodzą się przyjąć ich produkt bez żadnych informacji o tym, co dzieje się po zabiegu operacyjnym.

• Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Znaleziono wszystkie opublikowane badania kliniczne na ten temat do 31 marca 2022 roku, jak również takie, które już się rozpoczęły lub rozpoczną się w niedługim czasie. Dobra wiadomość jest taka, że obecnie trwa jedno bardzo duże badanie kliniczne dotyczące leków zapobiegających krwawieniom podczas operacji. Przedmiotem testów jest wstrzykiwanie kwasu traneksamowego przed zabiegiem operacyjnym. W ramach tego badania planowana jest rekrutacja 8320 osób poddawanych różnym operacjom, w tym zabiegom chirurgii naczyniowej, i odnotowanie liczby osób wymagających transfuzji krwi. Wynik uzyskany po zakończeniu badania będzie istotny. Mamy nadzieję, że zainspiruje to innych chirurgów do przeprowadzenia tego rodzaju badań klinicznych w przyszłości.