Kluczowe informacje

- Sacharoza prawdopodobnie zmniejsza ból w przypadku pojedynczego bolesnego zabiegu (nakłucia pięty), w porównaniu z innymi interwencjami.

- Wystąpiło kilka mniej istotnych zdarzeń niepożądanych, np. krztuszenie się, które ustąpiły bez interwencji medycznych.

- Potrzebne są badania, które ocenią wpływ wielokrotnego podawania sacharozy na natychmiastowe (intensywność bólu) i długoterminowe (neurorozwój) punkty końcowe.

- Musimy ocenić, jak sacharoza wpływa na skrajnie przedwcześnie urodzone, niestabilne i/lub wentylowane noworodki.

Czym jest analgezja sacharozą?

Sacharoza (cukier stołowy) mieszana jest z wodą w różnych stężeniach (zwykle 24%) i podawana niemowlętom w bardzo małych ilościach (np. kilka kropli) na około dwie minuty przed bolesnym zabiegiem. Sacharoza bywa również stosowana wraz z innymi niefarmakologicznymi interwencjami łagodzącymi ból, takimi jak smoczek (ssanie nieodżywcze, ang. non-nutritive sucking, NNS) lub kontaktu skóra do skóry.

Dlaczego powyższe pytania są takie ważne w przypadku noworodków poddawanych zabiegom nakłucia pięty?

Niemowlęta, które są chore lub nierozwinięte i wymagają zatrzymania w szpitalu są podczas pobytu poddawane wielu bolesnym zabiegom. Najczęstszym z nich jest punkcja pięty. Nieleczony ból ma natychmiastowe i długoterminowe konsekwencje, które mogą wpływać na rozwój mózgu i zachowania dziecka. Ważne jest, aby zminimalizować liczbę bolesnych zabiegów oraz związany z nimi ból i cierpienie.

Jaki był cel przeglądu?

Chcieliśmy dowiedzieć się, jaka jest skuteczność sacharozy w łagodzeniu bólu u noworodków poddawanych zabiegom punkcji pięty podczas hospitalizacji. Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy istnieją jakiekolwiek obawy dotyczące bezpieczeństwa stosowania sacharozy w celu łagodzenia bólu związanego z pojedynczymi bolesnymi zabiegami, takimi jak punkcja pięty.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, które porównywały:

- sacharozę z brakiem leczenia lub standardową opieką;

- sacharozę z wodą lub innym słodkim roztworem (np. glukozą);

- sacharozę z inną interwencją niefarmakologiczną (np. ssaniem smoczka);

oraz takich, które sprawdzały, czy sacharoza skutecznie zmniejszała długość trwania i nasilenie bólu odczuwanego przez niemowlęta, ocenianego na podstawie ich reakcji na ból (np. płacz, grymasy, tętno) oraz przy użyciu standardowych skal bólu niemowląt.

Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy sacharoza wiąże się z jakimikolwiek zdarzeniami niepożądanymi u wcześniaków lub dzieci urodzonych o czasie.

Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki, a także oceniliśmy naszą pewność w stosunku do dostępnych danych naukowych, pod kątem m.in. wykorzystanych metod badawczych.

Czego się dowiedzieliśmy?

Przeanalizowaliśmy 55 badań, które objęły łącznie 6273 dzieci. Dwadzieścia dziewięć badań dotyczyło dzieci urodzonych w terminie, 22 dotyczyło wcześniaków, a cztery zarówno dzieci urodzonych w terminie, jak i wcześniaków. W 50 badaniach bolesnym zabiegiem była punkcja pięty. Pięć badań obejmowało również inne drobne, bolesne procedury poza punkcją pięty.

Głównie wyniki

- Sacharoza w porównaniu z leczeniem zastosowanym w grupie kontrolnej prawdopodobnie zmniejsza ból związany z pojedynczym nakłuciem pięty u niemowląt.

- Wyniki dotyczące wpływu sacharozy na odczuwanie bólu w porównaniu z NNS, karmieniem piersią, akupunkturą laserową czy wspomaganą pozycją płodową są niepewne.

- Wyniki dotyczące wpływu zastosowania sacharozy wraz z NNS w porównaniu z samym NNS na zmniejszenie bólu również są niepewne.

- Wydaje się, że sacharoza nie zmniejsza bólu związanego z nakłuciem pięty skuteczniej niż glukoza, odciągnięte mleko matki czy kontakt skóra do skóry.

- Zgłaszane działania niepożądane były niewielkie i ustępowały bez żadnej interwencji.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Dysponujemy danymi naukowymi o umiarkowanej pewności; sacharoza prawdopodobnie zmniejsza ból związany z punkcją pięty.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do sierpnia 2022 r.

Źródła finansowania badań

Nie zidentyfikowaliśmy badań, które były finansowanie przez przemysł.