Najważniejsze informacje

Ustaliliśmy, że wpływ prebiotyków na zapobieganie nawrotom wrzodziejącego zapalenia jelita grubego może nie różnić się od placebo. W przypadku osób dorosłych w remisji prebiotyki mogą powodować więcej skutków ubocznych niż placebo.

Dane naukowe były niskiej jakości w odniesieniu do remisji, poprawy aktywności choroby, stanu zapalnego i jakości życia, dlatego nie mogliśmy wyciągnąć żadnych wniosków odnośnie punktów końcowych.

Aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski, należy przeprowadzić więcej wysokiej jakości badań na ten temat.

Co to jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest jedną z dwóch głównych postaci nieswoistego zapalenia jelit. Jest to choroba trwająca całe życie, która powoduje stan zapalny i wrzody w jelicie grubym. Objawy obejmują krwawe stolce, biegunkę, ból brzucha, gorączkę, utratę masy ciała i uczucie zmęczenia. Nie wiemy dokładnie, co powoduje wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Prawdopodobnie jest to kombinacja genów, zaburzeń układu odpornościowego, obecności pewnych bakterii w jelitach i jakiegoś czynnika środowiskowego. Obecnie nie ma lekarstwa na tę chorobę, natomiast jej objawy można zazwyczaj kontrolować za pomocą leków, a niekiedy także zabiegów chirurgicznych.

Większość osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego ma okresy, w których występują objawy (aktywna choroba) i okresy, w których objawy są pod kontrolą (remisja). Jeśli następuje powrót objawów po uzyskaniu remisji nazywamy ten stan nawrotem. Gdy leki są stosowane w celu opanowania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, nazywamy to indukcją remisji. Gdy leki są stosowane w celu utrzymania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego pod kontrolą, wówczas mówimy o utrzymaniu remisji.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy prebiotyki działają i czy są bezpieczne w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Prebiotyki to pokarmy, które wpływają na równowagę dobrych i złych bakterii w jelitach.

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy prebiotyki mogą spowodować remisję aktywnego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, zapobiegać nawrotom i poprawiać aktywność choroby, stan zapalny i jakość życia. Dodatkowo zależało nam na ustaleniu, u ilu osób prebiotyki wywołują skutki uboczne oraz ilu chorych zaprzestaje ich przyjmowania ze względu na nie.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań klinicznych z randomizacją (badań, w których ludzie są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup leczenia) porównujących prebiotyki z: jakimkolwiek innym leczeniem, leczeniem standardowym, leczeniem pozorowanym (placebo) lub różnymi dawkami prebiotyków.

Co znaleźliśmy?

Znaleźliśmy 9 badań obejmujących łącznie 445 osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Czas trwania badań wahał się od 14 dni do 6 miesięcy. Pięć badań obejmowało osoby z aktywną chorobą; trzy obejmowały osoby w remisji; a jedno badanie nie podawało tych informacji. W większości badań ludzie kontynuowali przyjmowanie swoich zwyczajowych leków na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

W dwóch badaniach porównano prebiotyki z pozorowanym leczeniem w celu indukcji remisji. Nie podano informacji na temat częstości występowania skutków ubocznych. Ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska, nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z pozostałych analizowanych przez nas wyników.

W dwóch badaniach porównano różne dawki prebiotyków pod kątem uzyskania indukcji remisji. Nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z wyników, które przeanalizowaliśmy, ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska.

W jednym badaniu porównywano połączenie prebiotyków i terapii przeciwzapalnej z samą terapią przeciwzapalną w celu indukcji remisji. Nie było informacji dotyczących remisji, jakości życia, działań niepożądanych lub wskaźnika rezygnacji z leczenia z powodu działań niepożądanych. Ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska, nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z pozostałych analizowanych przez nas wyników.

W trzech badaniach porównano prebiotyki z leczeniem pozorowanym w celu utrzymania remisji. Może nie być różnicy w częstości nawrotów między prebiotykami a pozorowanym leczeniem. Prebiotyki mogą powodować więcej skutków ubocznych niż leczenie pozorowane. Ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska, nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z pozostałych analizowanych przez nas wyników.

W jednym z badań porównano prebiotyki z prebiotykami i probiotykami podawanymi łącznie w celu utrzymania remisji. Nie było informacji na temat nawrotów, aktywności choroby, stanu zapalnego lub częstości występowania skutków ubocznych. Ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska, nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z pozostałych analizowanych przez nas wyników.

W jednym z badań porównano prebiotyki z probiotykami w celu utrzymania remisji. Nie było informacji na temat nawrotów, aktywności choroby, stanu zapalnego lub częstości występowania skutków ubocznych. Ponieważ jakość danych naukowych była bardzo niska, nie wiemy, czy prebiotyki wpływają na którykolwiek z pozostałych analizowanych przez nas wyników.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

Dane naukowe są w większości niskiej i bardzo niskiej jakości. Wynika to z problemów związanych ze sposobem przeprowadzania badań i raportowania wyników. Ponadto, w przypadku większości ocenianych przez nas wyników uwzględniono bardzo małą liczbę osób.

Jak aktualne są powyższe dane naukowe?

Niniejszy przegląd obejmuje dane do czerwca 2023 r.