นมแม่บริจาคสามารถป้องกันอาการลำไส้ผิดปกติรุนแรงในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยมากได้หรือไม่

ใจความสำคัญ

• การให้อาหารทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยมากด้วยนมมนุษย์แทนการใช้สูตรนมผงจะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะลำไส้เน่าได้ประมาณครึ่งหนึ่ง

• ผลต่ออัตราการติดเชื้อหรือการเสียชีวิตระหว่างที่ทารกอยู่ในโรงพยาบาลอาจมีเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย

โรคลำไส้เน่าคืออะไร

ทารกคลอดก่อนกำหนดมาก (ผู้ที่เกิดก่อนมากกว่า 8 สัปดาห์) และทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยมาก (ทารกที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 1.5 กิโลกรัมเมื่อแรกเกิด) มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะลำไส้เน่า ซึ่งเป็นภาวะร้ายแรงที่เนื้อเยื่อในเยื่อบุลำไส้ของทารกเกิดการอักเสบ และเริ่มตาย ภาวะนี้สามารถนำไปสู่การติดเชื้อร้ายแรง การเสียชีวิต ความพิการ และปัญหาพัฒนาการได้

นมบริจาคคืออะไร

วิธีหนึ่งในการช่วยป้องกันภาวะลำไส้เน่าในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยมาก คือการให้อาหารทารกด้วยนมมนุษย์ (ที่แม่คนอื่นบริจาคให้) แทนที่จะใช้สูตรนมผสม (ซึ่งมักดัดแปลงมาจากนมวัว) เมื่อไม่มีนมจากแม่ของทารก

เราต้องการค้นหาอะไร

เราอยากทราบว่าเมื่อแม่ไม่มีนมแม่เอง การให้ทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยมากได้นมแม่บริจาคแทนการใช้สูตรนมผงจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะลำไส้เน่า การติดเชื้อร้ายแรง และการเสียชีวิตได้หรือไม่

เราทำอะไรบ้าง

เราสืบค้นการศึกษาและเปรียบเทียบและสรุปผลการศึกษาที่เราพบ เราจัดอันดับความเชื่อมั่นในหลักฐาน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาดการศึกษา

เราค้นพบอะไร

เราพบการทดลอง 12 ฉบับ ศึกษาในทารกรวม 2296 คน • การให้อาหารทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยมากด้วยนมมนุษย์แทนการใช้สูตรนมผงจะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะลำไส้เน่าได้ประมาณครึ่งหนึ่ง • ผลต่ออัตราการติดเชื้อหรือการเสียชีวิตระหว่างที่ทารกอยู่ในโรงพยาบาลอาจมีเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย

หลักฐานมีข้อจำกัดอะไรบ้าง

เราเชื่อมั่นในหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงผลต่อภาวะลำไส้เน่า เรามีความเชื่อมั่นในระดับปานกลางในหลักฐานของการติดเชื้อร้ายแรงและการเสียชีวิต เนื่องจากไม่มีการศึกษามากพอที่จะให้แน่ใจเกี่ยวกับผลกระทบ และมีความเป็นไปได้ที่ผู้เข้าร่วมการศึกษาจะรู้ว่าตนได้รับการรักษาใด ซึ่งอาจส่งผลต่อผลลัพธ์ได้

หลักฐานเป็นปัจจุบันแค่ไหน

หลักฐานเป็นปัจจุบันถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2024

ข้อสรุปของผู้วิจัย: 

หลักฐานแสดงให้เห็นว่านมแม่ที่บริจาคช่วยลดความเสี่ยงของ NEC ได้ประมาณครึ่งหนึ่งในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือ VLBW อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการติดเชื้อที่เกิดขึ้นในระยะหลังหรือการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุก่อนออกจากโรงพยาบาล

อ่านบทคัดย่อฉบับเต็ม
บทนำ: 

หากไม่มีน้ำนมแม่เพียงพอ นมแม่บริจาคหรือสูตรนมผสมเป็นทางเลือกอื่นสำหรับโภชนาการเข้าทางเดินอาหารสำหรับทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือน้ำหนักแรกเกิดน้อยมาก (very low-birthweight; VLBW) น้ำนมแม่ที่บริจาคอาจยังคงมีประโยชน์ทางโภชนาการเช่นเดียวกับน้ำนมแม่ และได้รับการเสนอให้เป็นกลยุทธ์ในการลดความเสี่ยงของภาวะลำไส้เน่า (necrotising enterocolitis; NEC) และอัตราการเสียชีวิตและการเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยมาก (VLBW)

วัตถุประสงค์: 

เพื่อประเมินประสิทธิผลของนมแม่บริจาคเมื่อเทียบกับนมผสมในการป้องกัน NEC และการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมากหรือ VLBW เมื่อไม่มีนมแม่เพียงพอ

วิธีการสืบค้น: 

เราสืบค้นใน Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), MEDLINE, Embase, ฐานข้อมูล Maternity and Infant Care (MIC) และ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) ตั้งแต่บันทึกแรกสุดจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2024 เรายังค้นหาในทะเบียนการทดลองทางคลินิกและตรวจสอบรายการเอกสารอ้างอิงของการศึกษาที่นำเข้า

เกณฑ์การคัดเลือก: 

การทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุมหรือแบบกึ่งสุ่มที่เปรียบเทียบการให้อาหารด้วยนมแม่บริจาคเทียบกับนมผงในทารกที่คลอดก่อนกำหนดมาก (< 32 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์) หรือ VLBW (< 1500 กรัม)

การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล: 

ผู้ประพันธ์การทบทวนวรรณกรรม 2 คนได้ประเมินความเสี่ยงของอคติในการทดลอง คัดลอกข้อมูล และสังเคราะห์ค่าประมาณผลโดยใช้ risk ratio, risk difference, และ mean difference, โดยมีช่วงความเชื่อมั่น 95% ที่เกี่ยวข้อง ผลลัพธ์หลักคือ NEC การติดเชื้อที่เกิดขึ้นในระยะหลัง และการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุก่อนออกจากโรงพยาบาล ผลลัพธ์รองคือ ตัวแปรด้านการเจริญเติบโตและพัฒนาการของระบบประสาท เราใช้แนวทาง GRADE ในการประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานสำหรับผลลัพธ์หลัก

ผลการวิจัย: 

การทดลอง 12 ฉบับ มีทารกรวม 2296 ราย ที่ตรงตามเกณฑ์การนำเข้า การทดลองส่วนใหญ่มีขนาดเล็ก (ขนาดตัวอย่างเฉลี่ยอยู่ที่ทารก 191 คน) การทดลองทั้งหมดดำเนินการในหน่วยทารกแรกเกิดในยุโรปหรืออเมริกาเหนือ การทดลอง 5 ฉบับ ได้ดำเนินการเมื่อกว่า 40 ปีที่แล้ว ส่วนการทดลองที่เหลือ 7 ฉบับ ดำเนินการในปี 2000 หรือหลังจากนั้น การทดลองบางอันมีจุดอ่อนด้านวิธีการ เช่น ข้อกังวลเกี่ยวกับการปกปิดผู้วิจัยและการเลือกรายงานผลลัพธ์

Meta-analysis แสดงให้เห็นว่าน้ำนมแม่บริจาคช่วยลดความเสี่ยงของ NEC (risk ratio (RR) 0.53, ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 0.37 ถึง 0.76; I² = 4%; risk difference (RD) −0.03, 95% CI −0.05 ถึง −0.01; การทดลอง 11 ฉบับ ทารก 2261 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นสูง) น้ำนมแม่ที่บริจาคอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการติดเชื้อที่เริ่มในระยะหลัง (RR 1.12, 0.95 ถึง 1.31; I² = 27%; RD 0.03, 95% CI −0.01 ถึง −0.07; การทดลอง 7 ฉบับ ทารก 1611 คน; หลักฐานควาเชื่อมั่นปานกลาง) หรืออัตราการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุ (RR 1.00, 95% CI 0.76 ถึง 1.31; I² = 0%; RD −0.00, 95% CI −0.02 ถึง 0.02; การทดลอง 9 ฉบับ ทารก 2116 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)

บันทึกการแปล: 

แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 22 กันยายน 2024

Tools
Information