ประเด็นคืออะไร
สำหรับผู้ที่เป็นโรคไตจากเบาหวาน (DKD) ที่ไม่ต้องการการฟอกไต อาจแนะนำให้จำกัดปริมาณโปรตีนในอาหารเพื่อชะลอการลุกลามของโรคไตเรื้อรัง อย่างไรก็ตาม ความไม่แน่นอนยังคงอยู่เกี่ยวกับปริมาณโปรตีนที่ควรบริโภค
เราทำอะไร
เราตรวจสอบหลักฐานเกี่ยวกับผลของอาหารโปรตีนต่ำต่อการลุกลามของโรคไตในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่เป็น DKD ที่ไม่ต้องฟอกไต หลักฐานเป็นปัจจุบันถึงวันที่ 17 พฤศจิกายน 2022 การศึกษาทั้งหมดถูกนำมารวมกัน โดยมีเงื่อนไขว่าพวกเขาเปรียบเทียบอาหารโปรตีนต่ำ (0.6 ถึง 0.8 กรัม/กก./วัน) กับอาหารปกติหรืออาหารโปรตีนไม่จำกัด (≥ 1.0 กรัม/กก./วัน) เป็นเวลา 12 เดือนขึ้นไป
เราพบอะไร
เราพบการศึกษา 8 ฉบับ ที่มีอาสาสมัคร 486 คนที่มี DKD ในระยะต่างๆ ของโรคไตเรื้อรัง การศึกษารวมโรคเบาหวานประเภท 1 และประเภท 2 ผลการวิจัยพบว่าอาหารที่มีโปรตีนต่ำมีผลไม่แน่นอนในการชะลอการลดลงของอัตราการกรองของไต เมื่อเทียบกับอาหารปกติหรืออาหารที่มีไม่จำกัดโปรตีน อาหารโปรตีนต่ำอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อจำนวนผู้ที่เสียชีวิตหรือเข้าสู่ภาวะไตวายที่ต้องฟอกไต การศึกษาส่วนใหญ่รายงานภาวะโภชนาการ โดยมีเพียงการศึกษาเดียวที่บ่งชี้ถึงภาวะทุพโภชนาการที่อาจเกิดขึ้นในกลุ่มอาหารที่มีโปรตีนต่ำ อาจมีความแตกต่างเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ อย่างไรก็ตาม มีเพียงการศึกษาเดียวเท่านั้นที่รายงานผลลัพธ์นี้ การปฏิบัติตามอาหารที่มีโปรตีนต่ำนั้นไม่น่าพอใจในการศึกษา 4 ใน 8 ฉบับ
ส่วนใหญ่แล้ว การศึกษาที่รวบรวมนั้นดำเนินการได้ไม่ดี และมักไม่มีการรายงานข้อมูล ดังนั้น ความเชื่อมั่นโดยรวมของหลักฐานสำหรับผลลัพธ์ที่เราสนใจจึงต่ำหรือต่ำมาก
บทสรุป
เนื่องจากมีข้อมูลไม่เพียงพอและความยากลำบากในการรับประทานอาหารที่มีโปรตีนต่ำเช่นนี้ เราจึงไม่แน่ใจว่าการรับประทานอาหารที่มีโปรตีนต่ำจะชะลอการลุกลามของโรคไตสำหรับผู้ที่มี DKD ที่ไม่ต้องฟอกไตหรือไม่ จำเป็นต้องมีการศึกษาคุณภาพสูงพร้อมกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่และการติดตามผลที่เพียงพอ
การจำกัดโปรตีนในอาหารมีผลไม่แน่นอนต่อการเปลี่ยนแปลงของการทำงานของไตเมื่อเวลาผ่านไป อย่างไรก็ตาม อาจสร้างความแตกต่างเพียงเล็กน้อยต่อความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตและไตวาย คำถามยังคงอยู่เกี่ยวกับระดับการบริโภคโปรตีนและการปฏิบัติตามเรื่องอาหารที่มีการจำกัดโปรตีน มีข้อมูลจำกัดเกี่ยวกับ HRQoL และผลข้างเคียง เช่น ตัวชี้วัดทางโภชนาการและเหตุการณ์ระดับน้ำตาลในเลือดสูง จำเป็นต้องมี RCTs เชิงปฏิบัติขนาดใหญ่ที่มีการติดตามผลเพียงพอสำหรับระยะต่างๆ ของโรคไตวายเรื้อรัง
โรคไตจากเบาหวาน (DKD) ยังคงเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะไตวายทั่วโลก เป็นเวลาหลายทศวรรษที่มีการเสนอการจำกัดโปรตีนในอาหารสำหรับผู้ป่วยโรค DKD โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อชะลอการลุกลามของโรคไตเรื้อรัง (CKD) ไปสู่ภาวะไตวาย อย่างไรก็ตาม ประโยชน์และโทษของการจำกัดโปรตีนในอาหารเพื่อชะลอการเลวลงของโรค DKD ยังไม่ได้รับการกล่าวถึง
เพื่อศึกษาประสิทธิภาพและความปลอดภัยของอาหารโปรตีนต่ำ (LPD) (0.6 ถึง 0.8 ก./กก./วัน) ในการป้องกันการพัฒนาของโรคไตเรื้อรังไปสู่ภาวะไตวาย และลดอุบัติการณ์ของไตวายและการเสียชีวิต (จากสาเหตุใดๆ ก็ตาม) ในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่เป็นโรคไตจากเบาหวาน นอกจากนี้ยังประเมินผลกระทบของ LPD ต่อเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (เช่น ภาวะทุพโภชนาการ เหตุการณ์ระดับน้ำตาลในเลือดสูง หรือคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ (HRQoL)) และความร่วมมือในการปฎิบัติตามคำแนะนำ
เราค้นหา Cochrane Kidney and Transplant Register of Studies จนถึงวันที่ 17 พฤศจิกายน 2022 ผ่านการติดต่อกับ Information Specialist โดยใช้คำค้นหาที่เกี่ยวข้องกับการทบทวนนี้ การศึกษาใน Register จะถูกระบุผ่านการค้นหาของ CENTRAL, MEDLINE, EMBASE, การดำเนินการประชุม, the International Clinical Trials Register (ICTRP) Search Portal และ ClinicalTrials.gov
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCTs) หรือ quasi-RCTs ซึ่งผู้ใหญ่ที่มี DKD ที่ไม่ได้ฟอกไตได้รับการสุ่มให้ได้รับ LPD (0.6 ถึง 0.8 กรัม/กก./วัน) หรืออาหารโปรตีนปกติหรือไม่จำกัด (UPD) (≥ 1.0 กรัม/กก./วัน) เป็นเวลาอย่างน้อย 12 เดือน
ผู้เขียน 2 คนเลือกการศึกษาและดึงข้อมูลอย่างเป็นอิสระต่อกัน สรุปค่าประมาณผลกระทบโดยใช้ random-effects model สรุปผลลัพธ์เป็นอัตราส่วนความเสี่ยง (RR) พร้อมช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) สำหรับผลลัพธ์แบบทวินามและความแตกต่างของค่าเฉลี่ย (MD) หรือ MD มาตรฐาน (SMD) และ 95% CI สำหรับผลลัพธ์ที่เป็นข้อมูลต่อเนื่อง ความเชื่อมั่นในหลักฐานได้รับการประเมินโดยใช้วิธี Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation (GRADE)
เราพบการศึกษา 8 ฉบับ ที่มีผู้เข้าร่วม 486 คนที่เป็น DKD ปริมาณโปรตีนที่กำหนดในกลุ่มทดลองอยู่ในช่วงตั้งแต่ 0.6 ถึง 0.8 กรัม/กก./วัน ปริมาณโปรตีนที่กำหนดในกลุ่มควบคุมคือ ≥ 1.0 ก./กก./วัน หรือปริมาณโปรตีนที่คำนวณได้ ≥ 1.0 ก./กก./วัน หากไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับปริมาณโปรตีนที่กำหนด ระยะเวลาเฉลี่ยของการแทรกแซงคือ 2 ปี (ตั้งแต่หนึ่งถึงห้าปี) ความเสี่ยงของอคติในการศึกษาที่รวบรวมส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูงหรือไม่ชัดเจน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการปกปิดการจัดสรร ประสิทธิภาพ และอคติในการตรวจจับ การศึกษาทั้งหมดได้รับการพิจารณาว่ามีความเสี่ยงสูงต่ออคติด้านประสิทธิภาพเนื่องจากลักษณะของสิ่งแทรกแซง
การศึกษาส่วนใหญ่ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อตรวจสอบการเสียชีวิตหรือไตวาย ด้วยหลักฐานที่มีความแน่นอนต่ำ LPD อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเสียชีวิต (การศึกษา 5 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 358 คน: RR 0.38, 95% CI 0.10 ถึง 1.44; I² = 0%) และจำนวนผู้เข้าร่วมที่ถึงภาวะไตวาย (การศึกษา 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 287 คน: RR 1.16, 95% CI 0.38 to 3.59; I² = 0%) เมื่อเทียบกับการบริโภคโปรตีนตามปกติหรือไม่จำกัด ก็ยังไม่แน่ใจว่า LPD จะชะลอการลดลงของอัตราการกรองของไตเมื่อเวลาผ่านไป (การศึกษา 7 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 367 คน: MD -0.73 มล./นาที/1.73 ตร.ม./ปี, 95% CI -2.3 ถึง 0.83; I² = 53%; หลักฐานมีความแน่นอนต่ำมาก)
ยังไม่แน่นอนว่าการจำกัดการบริโภคโปรตีนในอาหารส่งผลต่อการลดลงของค่าการกำจัดครีอะตินีน (creatinine clearance) ประจำปีหรือไม่ (การศึกษา 3 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 203 คน: MD -2.39 มล./นาที/ปี, 95% CI -5.87 ถึง 1.08; I² = 53%) มีเพียงการศึกษาเดียวที่รายงานการขับโปรตีนออกทางปัสสาวะใน 24 ชั่วโมง ด้วยหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำมาก LPD มีผลที่ไม่แน่นอนต่อการเปลี่ยนแปลงประจำปีของโปรตีนในปัสสาวะ (การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 80 คน: MD 0.90 กรัม/24 ชั่วโมง, 95% CI 0.49 ถึง 1.31) ไม่มีหลักฐานของภาวะทุพโภชนาการในการศึกษา 7 ฉบับ ในขณะที่การศึกษา 1 ฉบับ ระบุภาวะนี้ในกลุ่ม LPD การปฏิบัติตาม LPD ของผู้เข้าร่วมไม่เป็นที่น่าพอใจในการศึกษาเกือบครึ่ง การศึกษา 1 ฉบับ รายงานว่า LPD ไม่มีผลต่อ HRQoL ไม่มีการศึกษารายงานเหตุการณ์น้ำตาลในเลือดสูง
แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี Edit โดย ผกากรอง 6 มีนาคม 2023