عنوان
آیا انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن، خطر بروز آسیب اندام تحتانی را تغییر می‌دهند؟
پیام‌های کلیدی
کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار در مقایسه با کفش‌های مینیمالیست ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی که آسیب دیده‌اند یا از کفش‌های خود رضایت دارند، ایجاد کنند.
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب می‌شوند کاهش می‌دهد یا خیر.
کفش‌هایی با زیره میانی نرم در مقایسه با کفش‌های با زیره میانی سخت ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی ایجاد کنند که آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی را متحمل می‌شوند.
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های پایدار در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب می‌شوند کاهش می‌دهند یا خیر.
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های پایدار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند، کاهش می‌دهند یا خیر.
تجویز کفش‌های مخصوص دویدن و انتخاب آنها بر اساس وضعیت پا احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در آسیب‌های ناشی از دویدن ایجاد می‌کند.
پژوهشگران آینده باید تعریف مشترکی را از طراحی کفش‌های مخصوص دویدن برای کمک به طبقه‌بندی استاندارد ارائه دهند. تعریف آسیب ناشی از دویدن نیز باید به طور هم‌سو و سازگار مورد استفاده قرار گیرد و توسط پزشکان سلامت تائید شود. محققان باید انجام یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را برای افزایش شواهد در این زمینه در نظر بگیرند و تاثیر انواع مختلف کفش یا کفش‌های مخصوص دویدن را بر نرخ آسیب در زیر-گروه‌های خاص بررسی کنند.
کفش‌های مخصوص دویدن و آسیب‌های ناشی از دویدن
کفش‌های مخصوص دویدن با ویژگی‌هایی برای کاهش حرکت پا یا میزان نیرویی که به بدن وارد می‌شود، با هدف کاهش خطر آسیب‌دیدگی ناشی از دویدن، طراحی شده‌اند. بر اساس ویژگی‌های طراحی آنها، کفش‌های مخصوص دویدن را می‌توان به‌طور کلی به این صورت طبقه‌بندی کرد: کنترل حرکت، پایدار یا خنثی/بالشتک‌دار و در صورتی که به نظر می‌رسد کنترل حرکت یا ویژگی‌های بالشت‌دار کمی دارند، تحت عنوان مینیمالیست طبقه‌بندی می‌شوند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما می‌خواستیم بدانیم که:
انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن می‌توانند خطر ابتلا به آسیب‌های ناشی از دویدن را در اندام تحتانی کاهش دهند یا خیر
کفش‌های مخصوص دویدن تجویز شده می‌توانند خطر ابتلا به آسیب‌های ناشی از دویدن را در اندام تحتانی در مقایسه با کفش‌های مخصوص دویدن تجویز نشده کاهش دهند یا خیر
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که نرخ آسیب‌دیدگی ناشی از دویدن (تعداد دوندگان آسیب‌دیده یا تعداد کل آسیب‌ها) را بین گروه‌هایی از دوندگان یا پرسنل نظامی که انواع مختلفی را از کفش‌های مخصوص دویدن پوشیدند، مقایسه کردند.
نتایج آنها را مقایسه و خلاصه کرده، و سطح اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام مطالعه رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 12 مطالعه را پیدا کردیم که نه مورد آنها دوندگان را در اوقات فراغت یا دوندگان تفریحی و سه مورد دوندگان را در جمعیت‌های نظامی ارزیابی کردند. در مجموع 11,240 شرکت‌کننده در تمام مطالعات وارد شدند که بزرگ‌ترین مطالعه شامل 3952 شرکت‌کننده و کوچک‌ترین آنها شامل 24 شرکت‌کننده بود. مقایسه‌های زیر انجام شدند.
- کفش‌های مخصوص دویدن خنثی/بالشتک‌دار در مقایسه با کفش‌های مینیمالیست (5 مطالعه، 766 شرکت‌کننده)
- کفش‌های مخصوص دویدن کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار (2 مطالعه، 421 شرکت‌کننده)
- کفش‌های مخصوص دویدن با زیره میانی نرم در مقایسه با کفش‌هایی با زیره میانی سخت (2 مطالعه، 1095 شرکت‌کننده)
- کفش‌های مخصوص دویدن پایدار در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار (1 مطالعه، 57 شرکت‌کننده)
- کفش‌های مخصوص دویدن کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های پایدار (1 مطالعه، 56 شرکت‌کننده)
- کفش‌های مخصوص دویدن تجویز شده در مقایسه با کفش‌های تجویز نشده (3 مطالعه، 7203 شرکت‌کننده)
مطالعات از تعریف یکسانی برای آسیب استفاده نکردند و برخی نیز تعاریفی را از آسیب به کار بردند که شامل صدمه به بخش‌هایی از بدن غیر از اندام تحتانی می‌شد.
نتایج اصلی
در مرور خود به موارد زیر دست یافتیم.
کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار در مقایسه با کفش‌های مینیمالیست ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی ایجاد کنند که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی شده یا از کفش‌های خود رضایت دارند (شواهد با قطعیت پائین).
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی می‌شوند کاهش می‌دهد یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.
کفش‌هایی با زیره میانی نرم در مقایسه با کفش‌های با زیره میانی سخت ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی ایجاد کنند که آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی را متحمل می‌شوند (شواهد با قطعیت پائین).
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های پایدار در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند کاهش می‌دهند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های پایدار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی می‌شوند کاهش می‌دهند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.
تجویز کفش‌های مخصوص دویدن و انتخاب آنها بر اساس وضعیت پا احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی ایجاد می‌کند (شواهد با قطعیت متوسط).
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
به شواهد حاصل از مطالعاتی که به مقایسه کفش‌های مخصوص دویدن تجویز شده و تجویز نشده پرداختند، اطمینان متوسطی داشتیم، اما این شواهد به دلیل این واقعیت که شرکت‌کنندگان می‌دانستند چه نوع کفش‌هایی را برای دویدن دریافت می‌کنند، محدود بود.
اعتماد کمی به شواهدی داریم که انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن را مقایسه کردند، زیرا شرکت‌کنندگان اغلب می‌دانستند که چه نوع کفشی را برای دویدن دریافت می‌کنند، تعداد شرکت‌کنندگانی که در مطالعه مشارکت داشتند کم بوده و مطالعات کافی برای مقایسه هر نوعی از کفش مخصوص دویدن با نوع دیگر آن وجود نداشت.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا جون 2021 به‌روز است.
بیشتر شواهد نشان می‌دهد که هنگام مقایسه انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن، هیچ کاهشی در آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی در بزرگسالان مشاهده نشد. به‌طور کلی، سطح قطعیت شواهدی که تعیین می‌کنند انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن بر نرخ آسیب‌دیدگی ناشی از دویدن تاثیر می‌گذارند یا خیر، بسیار پائین تا پائین بود، و به این ترتیب، در مورد تاثیرات واقعی انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن بر نرخ آسیب مطمئن نیستیم.
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد تجویز کفش بر اساس نوع پا، آسیب‌های اندام تحتانی مرتبط با دویدن را در بزرگسالان کاهش می‌دهد یا خیر. کیفیت شواهد این مقایسه در حد متوسط ارزیابی شد و به همین دلیل می‌توانیم هنگام تفسیر این یافته‌ها اطمینان بیشتری داشته باشیم. با این حال، هر سه کارآزمایی که در این مقایسه گنجانده شدند از جمعیت‌های نظامی استفاده کردند و به همین دلیل یافته‌ها ممکن است در دوندگان تفریحی متفاوت باشند.
پژوهشگران آینده باید تعریف مشترکی را از طراحی کفش‌های مخصوص دویدن برای کمک به طبقه‌بندی استاندارد ارائه دهند. تعریف آسیب دویدن نیز باید به طور هم‌سو و سازگار مورد استفاده قرار گیرد و توسط پزشکان سلامت تائید شود. پژوهشگران بیشتری باید انجام RCT را برای افزایش شواهد در این زمینه در نظر بگیرند. در نهایت، تحقیقات آینده باید به دنبال بررسی تاثیر انواع مختلف کفش یا کفش‌های مخصوص دویدن بر نرخ آسیب در زیر-گروه‌های خاص باشند.
آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی شایع هستند. استفاده از کفش‌های مخصوص دویدن (running shoes) به عنوان یکی از ابزار کاهش خطر آسیب پیشنهاد شده‌اند. با این حال، در مورد اینکه پوشیدن این کفش‌ها تا چه اندازه در پیشگیری از بروز آسیب موثر هستند، عدم-قطعیت وجود دارد. هم‌چنین مشخص نیست که تاثیرات ویژگی‌های مختلف کفش‌های مخصوص دویدن چگونه از بروز آسیب پیشگیری می‌کنند.
ارزیابی تاثیرات (مزایا و مضرات) کفش‌های مخصوص دویدن برای پیشگیری از بروز آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی دوندگان بزرگسال.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ AMED؛ CINAHL Plus و SPORTDiscus به همراه پایگاه‌های ثبت کارآزمایی WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov. هم‌چنین منابع بیشتری را برای یافتن کارآزمایی‌های منتشر شده و منتشر نشده جست‌وجو کردیم. تاریخ جست‌وجو جون 2021 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی را وارد کردیم که شامل دوندگان یا پرسنل نظامی در مرحله آموزش‌های پایه بودند و الف) کفش مخصوص دویدن را با کفشی که مخصوص دویدن نبود؛ ب) انواع مختلف کفش‌های مخصوص دویدن (مینیمالیست (minimalist)، خنثی/بالشتک‌دار، کنترل حرکت، پایدار، دارای زیره میانی نرم، دارای زیره میانی سخت)؛ یا ج) کفش‌های توصیه‌شده و انتخاب‌شده بر اساس وضعیت پا در برابر کفش‌های توصیه‌نشده و انتخاب‌نشده بر اساس وضعیت پا برای پیشگیری از بروز آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی مقایسه کردند. پیامدهای اولیه ما تعداد افرادی بود که آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی را متحمل شدند و تعداد آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی بودند. پیامدهای ثانویه ما عبارت بودند از تعداد دوندگانی که نتوانستند بدوند یا به سطح قبلی خود از مقدار دویدن بازگردند، رضایت دونده از کفش، عوارض جانبی به غیر از آسیب‌های عضلانی‌اسکلتی، و تعداد دوندگانی که به دلیل آسیب عضلانی‌اسکلتی یا عوارض جانبی نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا جراحی، یا هر دو، داشتند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به ارزیابی واجد شرایط بودن مطالعه پرداختند، استخراج داده و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند. قطعیت شواهد موجود با استفاده از متدولوژی درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی شد.
تعداد 12 کارآزمایی را در آنالیز وارد کردیم که در مجموع شامل 11,240 شرکت‌کننده بودند، این کارآزمایی‌ها از 6 تا 26 هفته طول کشیدند و در آمریکای شمالی، اروپا، استرالیا و آفریقای جنوبی انجام شدند. اکثر شواهد از قطعیت پائین یا بسیار پائین برخوردار بودند، زیرا کورسازی دوندگان نسبت به کفش اختصاص داده شده برای دویدن امکان‌پذیر نبود، در تعریف آسیب و ویژگی‌های کفش تنوع وجود داشت، و مطالعات بسیار کمی برای اکثر مقایسه‌ها وجود داشتند.
هیچ کارآزمایی را پیدا نکردیم که کفش‌های مخصوص دویدن را با کفش‌هایی که مخصوص دویدن نیستند، مقایسه کرده باشد.
کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار در برابر مینیمالیست (5 مطالعه، 766 شرکت‌کننده)
کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی ایجاد کنند که آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی را در مقایسه با کفش‌های مینیمالیست متحمل می‌شوند (شواهد با قطعیت پائین) (خطر نسبی (RR): 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 1.01).
یک کارآزمایی گزارش داد که 67% و 92% از دوندگان به ترتیب از کفش‌های مخصوص دویدن خنثی/بالشتک‌دار یا مینیمالیست خود راضی بودند (RR: 0.73؛ 95% CI؛ 0.47 تا 1.12). کارآزمایی دیگری گزارش کرد که میانگین نمرات رضایت از مجموع 5 نمره از 4.0 تا 4.3 در گروه کفش دویدن خنثی/بالشتک‌دار و 3.6 تا 3.9 در گروه کفش دویدن مینیمالیست متغیر بود. از این رو، کفش‌های مخصوص دویدن خنثی/بالشتک‌دار ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در رضایت دونده از کفش ایجاد کنند (شواهد با قطعیت پائین).
کفش‌های کنترل حرکت در برابر کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار (2 مطالعه، 421 شرکت‌کننده)
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند کاهش می‌دهند یا خیر، زیرا کیفیت شواهد با قطعیت بسیار پائین ارزیابی شد (RR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.30 تا 2.81).
کفش با زیره میانی نرم در برابر زیره میانی سخت (2 مطالعه، 1095 شرکت‌کننده)
کفش‌هایی با زیره میانی نرم در مقایسه با کفش‌هایی با زیره میانی سخت ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در تعداد دوندگانی ایجاد کنند که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند (شواهد با قطعیت پائین) (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.61 تا 1.10).
کفش‌های پایدار در برابر کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار (1 مطالعه، 57 شرکت‌کننده)
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های پایدار در مقایسه با کفش‌های خنثی/بالشتک‌دار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند، کاهش می‌دهند یا خیر، زیرا سطح کیفیت شواهد بسیار پائین بود (RR: 0.49؛ 95% CI؛ 0.18 تا 1.31).
کفش‌های کنترل حرکت در برابر کفش‌های پایدار (1 مطالعه، 56 شرکت‌کننده)
مشخص نیست پوشیدن کفش‌های کنترل حرکت در مقایسه با کفش‌های پایدار تعداد دوندگانی را که دچار آسیب‌های ناشی از دویدن اندام تحتانی می‌شوند کاهش می‌دهند یا خیر، زیرا سطح کیفیت شواهد بسیار پائین بود (RR: 3.47؛ 95% CI؛ 1.43 تا 8.40).
کفش‌های مخصوص دویدن تجویز شده و انتخاب شده بر اساس وضعیت پا (3 مطالعه، 7203 شرکت‌کننده)
شواهدی وجود نداشت که نشان دهد کفش‌های مخصوص دویدن و تجویز شده بر اساس وضعیت ثابت پا در مقایسه با کفش‌هایی که بر اساس وضعیت پای افراد تجویز نشده بودند، تعداد آسیب‌ها را در سربازان تحت بررسی کاهش می‌دهند یا خیر (نسبت میزان (Rate Ratio): 1.03؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.13). تجزیه‌وتحلیل زیر-گروه تائید کرد که این یافته‌ها بین مردان و زنان هم‌سو و سازگار بودند. بنابراین، تجویز کفش‌های مخصوص دویدن و انتخاب آنها بر اساس وضعیت پا احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در آسیب‌های ناشی از دویدن در اندام تحتانی ایجاد می‌کند (شواهد با قطعیت متوسط).
داده‌ها برای پیامدهای دیگر مرور در دسترس نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.