Tytuł

Czy rodzaj butów do biegania wpływa na ryzyko doznania urazu kończyn dolnych?

Kluczowe wnioski

Stosowanie butów neutralnych/z amortyzacją (przeznaczonych w pierwszej kolejności dla osób o neutralnym sposobie przetaczania stopy – przyp. tłum.), w porównaniu ze stosowaniem butów minimalistycznych (charakteryzujących się minimalnym spadkiem wysokości podeszwy – przyp. tłum.), może przynosić niewielką lub żadną różnicę w zakresie liczby biegaczy doznających urazów oraz w odczuwanej satysfakcji z obuwia.

Nie jest jasne, czy bieganie w butach z systemami podtrzymującymi (ang. motion control) w porównaniu z butami neutralnymi/z amortyzacją zmniejsza liczbę biegaczy doznających urazu.

Bieganie w butach z miękką środkową częścią podeszwy, w porównaniu z bieganiem w butach z twardą środkową częścią podeszwy, może przynosić niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby biegaczy doznających urazów.

Nie ma pewności, czy bieganie w butach stabilizujących zmniejsza liczbę biegaczy doznających urazów, w porównaniu z bieganiem w butach neutralnych/z amortyzacją.

Nie ma pewności, czy bieganie w butach z systemami podtrzymującymi zmniejsza liczbę biegaczy doznających urazów kończyn dolnych, w porównaniu z bieganiem w butach stabilizujących.

Dobór butów do biegania na podstawie zaleceń lub w oparciu o kształt stopy prawdopodobnie w niewielkim lub żadnym stopniu wpływa na ryzyko wystąpienia urazów biegowych.

W przyszłości badacze powinni opracować ujednoliconą definicję butów zaprojektowanych do biegania, aby wesprzeć proces wytworzenia wystandaryzowanej klasyfikacji. Zaakceptowaną przez lekarzy definicję urazu biegowego należy stosować konsekwentnie. Badacze powinni rozważyć zaprojektowanie badania z randomizacją w celu zwiększenia dostępności dowodów naukowych w tym obszarze oraz oceny wpływu biegania w różnych typach butów na częstość występowania urazów w określonych podgrupach.

Buty do biegania a urazy biegowe

Buty do biegania są projektowane z myślą o ograniczeniu ruchomości stopy lub sił oddziałujących na ciało, czego oczekiwanym efektem miałoby być zmniejszenie ryzyka urazu biegowego. Na podstawie cech konstrukcyjnych buty do biegania można klasyfikować jako: buty z systemami podtrzymującymi (ang. motion control); buty stabilizujące (ang. stability); buty neutralne (ang. neutral)/buty z amortyzacją (ang. cushioned); oraz buty minimalistyczne (ang. minimalist), w których ograniczenie ruchu i amortyzacja są niewielkie.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy się dowiedzieć:

czy bieganie w określonym rodzaju butów może zmniejszać ryzyko wystąpienia biegowego urazu kończyn dolnych

czy odpowiednio dobrane buty do biegania, w porównaniu z butami bez specjalnego doboru, mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia urazu kończyn dolnych

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano odsetek urazów związanych z bieganiem (liczba biegaczy z urazami lub całkowita liczba urazów) między grupami biegaczy lub personelu wojskowego, którzy korzystali z różnego typu butów do biegania.

Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki tych badań, a także, w oparciu o czynniki takie jak metodologia badania, oceniliśmy na ile odnalezione dane naukowe są godne zaufania.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 12 badań, z czego w 9 badaniach oceniano osoby biegające rekreacyjnie lub dla wypoczynku, zaś 3 badania dotyczyły personelu wojskowego. Do wszystkich badań włączono łącznie 11 240 osób, przy czym największe z badań objęło 3952 osoby, a najmniejsze 24 osoby. Dokonano następujących porównań:

– buty neutralne/z amortyzacją vs buty minimalistyczne (5 badań, 766 uczestników)

– buty z systemem podtrzymującym vs buty neutralne/z amortyzacją (2 badania, 421 uczestników)

– buty miękkie vs buty twarde (2 badania, 1095 uczestników)

– buty stabilizujące vs buty neutralne/z amortyzacją (1 badanie, 57 uczestników)

– buty z systemami podtrzymującymi vs buty sztywne (1 badanie, 56 uczestników)

– buty dobierane wg zaleceń vs buty bez specjalnego doboru (3 badania, 7203 uczestników)

W badaniach wykorzystywano różne definicje urazów, a niektóre z tych definicji uwzględniały także urazy części ciała innych niż kończyny dolne.

Główne wyniki

W ramach naszego przeglądu stwierdziliśmy, co następuje.

Bieganie w butach neutralnych/z amortyzacją w porównaniu z bieganiem w butach minimalistycznych może przynieść niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby biegaczy doznających biegowego urazu kończyn dolnych lub satysfakcji z obuwia (dane naukowe o niskiej wiarygodności).

Nie ma pewności, czy noszenie butów z systemami podtrzymującymi zmniejsza liczbę biegaczy doznających urazów kończyn dolnych w porównaniu z bieganiem w butach neutralnych/amortyzowanych, ponieważ wiarygodność danych naukowych była bardzo niska.

Bieganie w butach z miękką środkową częścią podeszwy w porównaniu z bieganiem w butach z twardą środkową częścią podeszwy może przynosić niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby biegaczy doznających biegowego urazu kończyn dolnych (dane naukowe naukowe o niskiej wiarygodności).

Ze względu na bardzo niską wiarygodność zidentyfikowanych danych naukowych nie jest pewne, czy stosowanie butów sztywnych w porównaniu z butami neutralnymi/z amortyzacją wpływa na liczbę biegaczy doznających biegowego urazu kończyn dolnych.

Ze względu na bardzo niską wiarygodność zidentyfikowanych danych naukowych nie jest jasne, czy stosowanie butów z systemami podtrzymującymi w porównaniu z butami stabilizującymi wpływa na liczbę biegaczy doznających biegowego urazu kończyn dolnych.

Bieganie w butach dobieranych na podstawie specjalnych zaleceń lub w oparciu o kształt stopy prawdopodobnie w niewielkim lub żadnym stopniu wpływa na ryzyko doznania biegowego urazu kończyn dolnych (dane naukowe umiarkowanej wiarygodności).

Jakie są ograniczenia uwzględnionych danych naukowych?

Mamy umiarkowane zaufanie do danych naukowych pochodzących z badań porównujących buty do biegania dobierane na podstawie specjalnych zaleceń z butami bez takich zaleceń, przy czym ograniczeniem tych danych jest fakt, że uczestnicy wiedzieli jaki typ butów otrzymali.

Mamy małe zaufanie do danych naukowych, które porównywały różne typy butów do biegania, ponieważ uczestnicy często wiedzieli jaki typ butów otrzymali, liczba uczestników w badaniach była niewielka, a także często liczba badań porównujących dany typ obuwia względem innych typów była niewystarczająca.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane są aktualne do czerwca 2021 r.