پیام‌های کلیدی
به دلیل فقدان شواهد قوی، مطمئن نیستیم که خود باد کردن (autoinflation) تاثیری بر شنوایی دارد یا خیر. استفاده از روش خود باد کردن دو تا سه بار در روز ممکن است تعداد کودکان مبتلا به OME را پس از سه ماه پیگیری کاهش دهد. نمرات پرسشنامه‌ای که کیفیت زندگی افراد مبتلا به OME را بررسی کرد، برای کودکانی که خود باد کردن (autoinflation) را انجام دادند نیز بهتر بود. با این حال، برخی از کودکان ممکن است هنگام استفاده از این روش، دچار درد شوند.
OME چیست؟
اوتیت میانی همراه با افیوژن ((otitis media with effusion; OME)، که گاهی اوقات «گوش چسبنده» (glue ear) نامیده می‌شود) یک بیماری شایع است که کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مایع درون گوش میانی جمع شده و باعث اختلال شنوایی می‌شود. شنوایی ضعیف در کودکان ممکن است باعث ایجاد مشکلات رفتاری و تاخیر در رشد گفتاری شود.
OME چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر مواقع، OME به هیچ درمانی نیاز ندارد و نشانه‌ها با گذشت زمان بهتر می‌شوند. در کودکان مبتلا به OME مداوم، درمان‌های مختلفی از جمله داروها یا جراحی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. خود باد کردن تکنیکی است که در آن کودکان هوا را از بینی خود به وسیله دستگاه فشار (مانند بالون) خارج می‌کنند. این امر هوا را از طریق شیپور استاش که پشت بینی را به گوش میانی متصل می‌کند، به عقب بر می‌گرداند. باز شدن این لوله ممکن است باعث تخلیه مایع گوش میانی شود.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
می‌خواستیم بدانیم که روش خود باد کردن بهتر از عدم درمان، درمان طبی یا درمان جراحی برای کودکان مبتلا به OME است یا خیر.
هم‌چنین می‌خواستیم ببینیم که تاثیرات ناخواسته‌ای در ارتباط با خود باد کردن وجود دارد یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جست‌وجوی مطالعاتی بودیم که خود باد کردن را با عدم درمان یا دیگر درمان‌ها در کودکان مبتلا به OME مقایسه کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده، و سطح اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعه رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 11 مطالعه را پیدا کردیم که شامل 1036 کودک مبتلا به OME بودند. بیشتر مطالعات روی کودکان بالای سه سال انجام شدند، و فقط تا سه ماه ادامه داشتند. آنها روش خود باد کردن (دو تا سه بار در روز) را با عدم درمان مقایسه کردند.
به دلیل وجود شواهد بسیار کم در این مورد، مطمئن نیستیم که خود باد کردن تاثیری بر شنوایی دارد یا خیر.
روش خود باد کردن ممکن است تعداد کودکانی را که پس از سه ماه پیگیری هنوز OME دارند، کاهش دهد و منجر به بهبود کیفیت زندگی شود.
کودکانی که از این روش استفاده می‌کنند ممکن است دچار گوش درد بیشتری نسبت به کسانی شوند که هیچ درمانی دریافت نمی‌کنند، اما فقط یک مطالعه این موضوع را ارزیابی کرد و تعداد کودکانی که درد داشتند، اندک بود (4.4% در مقایسه با 1.3% در کسانی که درمان نشدند).
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اطلاعات بسیار کمی در مورد تاثیرات طولانی‌‌مدت‌تر روش خود باد کردن داریم. تکنیک‌ها و دستگاه‌های مختلفی برای خود باد کردن در دسترس هستند، و ما نمی‌دانیم که برخی از آنها موثرتر از دیگر روش‌ها هستند یا خیر.
شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا ژانویه 2023 به‌روز است.
تمام شواهدی را که شناسایی کردیم از قطعیت پائین یا بسیار پائین برخوردار بود، به این معنی که اعتماد چندانی به تاثیرات برآورد شده نداریم. با این حال، داده‌ها نشان می‌دهند که خود باد کردن ممکن است تاثیر مفیدی بر کیفیت زندگی مختص OME و تداوم OME در کوتاهمدت داشته باشد، اما این تاثیر برای بازگشت به شنوایی طبیعی و عوارض جانبی نامطمئن است. مزایای بالقوه باید در برابر ناراحتی انجام منظم خود باد کردن و خطر احتمالی گوش درد سنجیده شود.
اوتیت میانی همراه با افیوژن (otitis media with effusion; OME) تجمع مایع است در حفره گوش میانی که بین کودکان خردسال به وفور دیده می‌شود. این مایع ممکن است باعث کاهش شنوایی شود. این وضعیت اگر پایدار باشد، ممکن است منجر به ایجاد مشکلات رفتاری و تاخیر در مهارت‌های زبان گفتاری شود. مدیریت OME شامل انتظار آگاهانه (watchful waiting)، درمان طبی، جراحی و مکانیکی است. خود باد کردن (autoinflation) یک روش خود تجویزی است، که هدف آن تهویه گوش میانی و ترغیب پاکسازی مایع گوش میانی با ایجاد فشار مثبت هوا در بینی و نازوفارنکس (با استفاده از بالون بینی یا دیگر وسایل دستی) است. این فشار مثبت (گاهی اوقات همراه با بلع همزمان) باعث باز شدن شیپور استاش شده و ممکن است به تهویه گوش میانی کمک کند.
ارزیابی اثربخشی (مزایا و آسیب‌ها) خود باد کردن برای درمان اوتیت میانی همراه با افیوژن در کودکان.
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌های منتشر شده و منتشر نشده به جست‌وجو در پایگاه ثبت گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع دیگر پرداخت. تاریخ جست‌وجو 20 ژانویه 2023 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی شده را شامل کودکان در سنین 6 ماه تا 12 سال مبتلا به OME یک‌طرفه یا دوطرفه وارد کردیم. مطالعاتی را وارد کردیم که خود باد کردن را با انتظار آگاهانه (عدم درمان)، درمان غیر جراحی یا کارگذاری لوله‌های ونتیلاسیون مقایسه کردند .
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره بردیم. پیامدهای اولیه در پی انجام اولویت‌بندی چند ذی‌نفع مشخص شد و عبارت بودند از: 1) شنوایی، 2) کیفیت زندگی مختص OME و 3) درد و ناراحتی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: 1) تداوم OME؛ 2) دیگر عوارض جانبی (از جمله پرفوراسیون (perforation) پرده گوش)، 3) انطباق یا پایبندی به درمان، 4) مهارت‌های زبان دریافتی، 5) رشد و تکامل گفتار، 6) رشد شناختی، 7) مهارت‌های روانی‌اجتماعی، 8) مهارت‌های شنیداری، 9) کیفیت عمومی زندگی مرتبط با سلامت، 10) استرس والدین، 11) عملکرد دهلیزی و 12) اپیزودهای اوتیت میانی حاد. برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد، از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) استفاده کردیم.
اگرچه همه معیارهای ارزیابی شنوایی را در نظر گرفتیم، نسبتی از کودکان که به شنوایی طبیعی بازگشتند، روش ترجیحی ما برای ارزیابی شنوایی بود، زیرا چالش‌هایی در تفسیر نتایج میانگین حد آستانه (threshold) شنوایی وجود داشت.
تعداد 11 مطالعه تکمیل شده را شناسایی کردیم که با معیارهای ورود مطابقت داشتند (1036 شرکت‌کننده). اکثر مطالعات شامل کودکان در سنین میان 3 و 11 سال بودند. بیشتر آنها در اروپا یا آمریکای شمالی و در بیمارستان و در سطح اجتماع انجام شدند. همه آنها خود باد کردن (با استفاده از انواع روش‌ها و دستگاه‌های مختلف) را با عدم درمان مقایسه کردند. اکثر مطالعات کودکان را ملزم کردند که دو تا سه بار در روز، به مدت 2 تا 12 هفته، این کار را انجام دهند. پیامدها عمدتا درست پس از تکمیل مرحله درمان ارزیابی شدند. در اینجا تاثیرات را در طولانی‌ترین دوره پیگیری برای معیارهای پیامد اصلی خود گزارش می‌کنیم.
بازگشت به شنوایی طبیعی
شواهد در مورد تاثیر خود باد کردن بر بازگشت به شنوایی طبیعی بسیار نامطمئن بود. طولانی‌ترین دوره پیگیری 11 هفته بود. در این مقطع زمانی، خطر نسبی 2.67 به نفع خود باد کردن به دست آمد (95% فاصله اطمینان (CI): 1.73 تا 4.12؛ 85% در برابر 32%؛ تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک منفعت (number needed to treat for a benefit; NNTB): 2؛ 1 مطالعه، 94 شرکت‌کننده)، اما قطعیت شواهد بسیار پائین بود.
کیفیت زندگی مختص بیماری
خود باد کردن ممکن است منجر به بهبودی متوسط در کیفیت زندگی (مربوط به اوتیت میانی) پس از پیگیری کوتاهمدت شود. یک مطالعه کیفیت زندگی را با استفاده از پرسشنامه 14-آیتمی اوتیت میانی (Otitis Media Questionnaire; OMQ-14) در سه ماه پیگیری ارزیابی کرد. نتایج در قالب انحراف معیار (standard deviation; SD) بالاتر یا تفاوت زیر صفر، با دامنه‌ای از 3- (بهتر) تا 3+ (بدتر) گزارش شد. تفاوت میانگین (MD) برای کسانی که از روش خود باد کردن استفاده کردند 0.42- امتیاز کمتر (بهتر) بود (95% CI؛ 0.62- تا 0.22-؛ 1 مطالعه، 247 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ نویسندگان تغییر 0.3 را دارای اهمیت بالینی گزارش کردند.
درد و ناراحتی ناشی از پروسیجر
خود باد کردن ممکن است منجر به افزایش خطر گوش درد شود، اما شواهد بسیار نامطمئن بود. یک مطالعه این پیامد را ارزیابی کرد و خطر نسبی 3.50 را برای اوتالژی (otalgia) در افرادی که از روش خود باد کردن استفاده کردند، شناسایی کرد، اگرچه وقوع کلی درد پائین بود (95% CI؛ 0.74 تا 16.59؛ 4.4% در برابر 1.3%؛ تعداد افراد مورد نیاز برای درمان تا بروز آسیب (number needed to treat to harm; NNTH): 32؛ 1 مطالعه، 320 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
تداوم OME
شواهد نشان می‌دهد که خود باد کردن ممکن است تداوم OME را در سه ماه اندکی کاهش دهد. چهار مطالعه گنجانده شدند و خطر نسبی تداوم OME برای کسانی که از روش خود باد کردن استفاده کردند، 0.88 بود (95% CI؛ 0.80 تا 0.97؛ 4 مطالعه، 483 شرکت‌کننده؛ کاهش مطلق 89 نفر در هر 1000 نفر مبتلا به OME مداوم؛ NNTB: 12؛ شواهد با قطعیت پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.