Belangrijkste boodschappen

Sommige medicijnen en e-sigaretten (die werken door vloeistof te verhitten die meestal nicotine en smaakstoffen bevat) kunnen mensen helpen om zes maanden of langer te stoppen met roken.

E-sigaretten en de medicijnen cytisine (ook bekend als Tabex) en varenicline (ook bekend als Chantix en Champix) lijken de meeste mensen te helpen om te stoppen met roken, gevolgd door het gelijktijdig gebruik van twee soorten nicotinevervangingstherapie (nicotinepleister en een ander type, zoals kauwgom of zuigtabletten).

We hebben meer bewijs nodig over de mogelijke schadelijke effecten op de lange termijn van e-sigaretten en medicijnen om mensen te helpen stoppen met roken, maar tot nu toe zijn er zeer weinig ernstige schadelijke effecten gevonden.

Stoppen met roken

Tabak roken is slecht voor de gezondheid en stoppen kan tot aanzienlijke gezondheidsverbeteringen leiden. De meeste mensen willen graag stoppen met roken en er zijn medicijnen en e-sigaretten beschikbaar om mensen daarbij te helpen. Deze medicijnen heten nicotinevervangingstherapie, cytisine, varenicline, bupropion (soms bekend als Zyban of Wellbutrin) en nortriptyline (soms bekend als Norpress). Nortriptyline is alleen in Nieuw-Zeeland verkrijgbaar en cytisine is in veel landen niet verkrijgbaar. Op het moment van schrijven zijn er tekorten aan varenicline als gevolg van een productieprobleem. Deze medicijnen en e-sigaretten kunnen worden gegeven naast gedragsondersteuning, zoals een begeleidingstraject. Stoppen-met-roken medicijnen en e-sigaretten zijn ontworpen om het verlangen van mensen om te roken te verminderen. We hebben onderzocht hoe goed deze behandelingen werken in vergelijking met elkaar. We hopen dat dit literatuuroverzicht helpt om te beslissen welke behandelingen het beste zijn om mensen te helpen stoppen met roken.

Waarom we deze Cochrane Review hebben gedaan

We wilden erachter komen:

- welke behandelingen (medicijnen en e-sigaretten) mensen helpen om te stoppen met roken;

- hoe deze behandelingen zich tot elkaar verhouden;

- of er verschillende manieren zijn om deze behandelingen aan te bieden waardoor mensen eerder zullen stoppen met roken (bijvoorbeeld verschillende doseringen of duur van de behandeling);

- of deze behandelingen ernstige schade zouden kunnen veroorzaken; en

- of bepaalde behandelingen beter worden verdragen, wat kan blijken uit het feit dat minder mensen uitvallen uit een onderzoek vanwege een behandeling.

Wat hebben we gedaan?

We zochten naar onderzoeken over deze behandelingen om volwassenen te helpen bij het stoppen met roken. We zochten naar gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, waarbij willekeurig werd bepaald welke behandelingen mensen kregen. Dit type onderzoek geeft over het algemeen het meest betrouwbare bewijs voor de effecten van behandelingen. We vergeleken alle behandelingen met elkaar met behulp van een methode die netwerk meta-analyse wordt genoemd.

Zoekdatum: 29 april 2022

Wat we vonden

We vonden 332 onderzoeken die aan onze criteria voldeden en 319 daarvan konden we gebruiken in onze analyses. In totaal ging het om 157.179 volwassenen die sigaretten rookten. De meeste onderzoeken vonden plaats in de Verenigde Staten of in Europa. De onderzoeken vergeleken de effecten van de hierboven genoemde behandelingen om te stoppen met roken met:

- geen medicijnen en/of e-sigaretten om te stoppen met roken;

- e-sigaretten die geen nicotine bevatten;

- placebo (een schijn-medicijn); en

- andere soorten e-sigaretten of medicijnen om te stoppen met roken.

Wat zijn de belangrijkste resultaten van het literatuuronderzoek?

E-sigaretten en de medicijnen varenicline en cytisine hielpen mensen het beste om te stoppen met roken. Van elke 100 mensen stoppen er er waarschijnlijk 10 tot 19 met behulp van een e-sigaret; 12 tot 16 met behulp van varenicline; en 10 tot 18 met behulp van cytisine. Ter vergelijking: zonder medicijn of e-sigaret of na een placebo stoppen er waarschijnlijk 6 van de 100 mensen. Mensen die twee vormen van nicotinevervangingstherapie tegelijk gebruikten, bijvoorbeeld een combinatie van een nicotinepleister en nicotinekauwgom, leken even vaak te stoppen met roken als mensen die e-sigaretten, varenicline of cytisine gebruikten. Alleen nicotinepleisters, alleen een andere vorm van nicotinevervangers (zoals kauwgom of zuigtabletten), en bupropion bleken minder mensen te helpen met stoppen met roken. Maar ze werkten nog steeds beter dan geen medicijn of e-sigaret of dan placebo (waarmee respectievelijk 8, 9 en 9 van de 100 mensen stopten). Nortriptyline bleek te resulteren in het laagste aantal mensen dat stopt met roken. Van elke 100 mensen die nortriptyline gebruiken, zullen er waarschijnlijk 6 tot 11 stoppen.

We zijn redelijk zeker dat bupropion in zeldzame gevallen ernstige gezondheidseffecten kan veroorzaken. De informatie die we hebben over andere behandelingen geeft geen duidelijk bewijs van ernstige schade. Voor alle behandelingen laten de bevindingen zien dat heel weinig mensen ernstige problemen ervaren bij het gebruik ervan.

Hoeveel vertrouwen hebben we in onze resultaten?

We zijn ervan overtuigd dat e-sigaretten, cytisine, varenicline, nicotinevervangingstherapie en bupropion mensen helpen om te stoppen met roken. We verwachten niet dat meer bewijs deze resultaten zal veranderen. We hebben echter meer onderzoek nodig om deze behandelingen onderling met elkaar te vergelijken, vooral wat betreft de nadelen van elke behandeling. Door de aard van onze analyses konden we niet goed beoordelen hoe zeker we zijn over het bewijs voor gecombineerde nicotinevervangingstherapie (twee soorten nicotinevervangers tegelijk gebruikt). We zijn redelijk zeker dat nortriptyline mensen ook helpt om te stoppen met roken, maar we zijn minder zeker van onze resultaten voor e-sigaretten zonder nicotine en van de mogelijke schadelijkheid van de meeste behandelingen. We hebben nog steeds meer bewijs nodig over mogelijk schadelijke effecten en hopen dat meer onderzoeken hierover in de toekomst zullen rapporteren. Nicotinevervangingstherapie wordt echter al wel sinds de jaren tachtig gebruikt zonder bewijs van ernstige schadelijke effecten.