Pytanie badawcze

Celem niniejszego przeglądu Cochrane była ocena skuteczności i bezpieczeństwa różnych metod antykoncepcji awaryjnej w zapobieganiu ciąży po odbytym stosunku płciowym bez zabezpieczenia.

Wprowadzenie

Antykoncepcją awaryjną (ang. emergency contraception, EC; przyp. tłum.) nazywamy stosowanie leków lub wkładki wewnątrzmacicznej z miedzią (Cu-IUD) w celu zapobiegania ciąży w krótkim okresie czasu po odbytym stosunku bez zabezpieczenia. Dostępne są różne metody EC. Informacje dotyczące porównania skuteczności, bezpieczeństwa i wygody stosowania tych metod są bardzo ważne dla lekarzy zajmujących się rozrodczością oraz kobiet, którymi się zajmują. Badacze Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie istotne badania w celu odpowiedzi na to pytanie.

Charakterystyka badań

W lutym 2017 roku przeszukaliśmy 3 chińskie oraz 10 anglojęzycznych baz danych w celu wykrycia badań opublikowanych w jakimkolwiek języku. Przeszukaliśmy również zasoby piśmiennictwa nieopublikowanego w oficjalnych bazach (tzw. literatura szara), strony internetowe oraz kontaktowaliśmy się z ekspertami oraz autorami włączonych badań. Badania musiały zawierać informacje dotyczące rodzaju interwencji zapobiegającej ciąży po odbyciu pojedynczego stosunku bez zabezpieczenia. Do niniejszej analizy wyłączyliśmy 115 badań z randomizacją obejmujących łącznie 60 479 kobiet. W Chinach przeprowadzono 92 badania. Dane naukowe są aktualne do lutego 2017 roku.

Główne wyniki

W badaniach porównano 25 interwencji różnego rodzaju antykoncepcji awaryjnej i uzyskano następujące wyniki.

Lewonorgestrel i mifepriston były skuteczniejsze niż leczenie Yuzpe (kombinacja estradiolu i lewonorgestrelu). Nasze wyniki sugerują, że 29 na 1000 kobiet przyjmujących Yuzpe zajdzie w ciążę w porównaniu z 11 do 24 kobietami na 1000 przyjmującymi lewonorgestrel oraz 25 na 1000 kobiet przyjmujących Yuzpe zajdzie w ciążę w porównaniu z 10 kobietami na 1000 przyjmującymi mifepriston.

Średnia dawka mifepristonu (25 do 50 mg) prawdopodobnie była skuteczniejsza niż lewonorgestrel. Mała dawka mifepristonu (poniżej 25 mg) była prawdopodobnie mniej skuteczna niż średnia jego dawka, jednak obie były skuteczniejsze niż lewonorgestrel (dwie dawki po 0,75 mg). Octan uliprystalu (UPA) był również bardziej skuteczny niż lewonorgestrel.

U kobiet przyjmujących lewonorgestrel wystąpiło mniej działań niepożądanych niż tych, które otrzymały Yuzpe i stwierdzono większe prawdopodobieństwo wystąpienia menstruacji przed przewidywaną datą. U kobiet przyjmujących UPA bardziej prawdopodobne było wystąpienie miesiączki po oczekiwanym terminie. Opóźnienie miesiączki było prawdopodobnie głównym działaniem niepożądanym mifepristonu i wydaje sie, że było związane z dawką. Zastosowanie wkładki wewnątrzmacicznej z miedzią wiązało się z większym ryzykiem bólu brzucha niż przyjmowanie mifepristonu.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych dotyczących głównego wyniku (odsetek ciąż) wahała się od umiarkowanej do wysokiej, a dla innych wyników od bardzo niskiej do wysokiej. Głównym ograniczeniem danych naukowych było ryzyko błędu systematycznego (związanego ze skąpymi informacjami na temat metodologii badań), brakiem precyzji i spójności.